W ostatnich godzinach obserwujemy bardzo gorącą dyskusję na temat wyników drugiej tury wyborów prezydenckich, których wyniki cząstkowe wskazują na nieznaczną, lecz pewną wygraną urzędującego prezydenta Andrzeja Dudy. Wyniki wykazały istotną polaryzację w społeczeństwie i stały się zarzewiem wielu gorących dyskusji. Dużą popularność wśród rozczarowanych wynikiem wyborców Rafała Trzaskowskiego zdobyły grafiki, opatrzone komentarzami sugerującymi, że doszło do sfałszowania wyborów.
„To niemożliwe, Trzaskowski wygrał w tylu krajach/województwach, ale przegrał wybory!”
Uzasadniając swoje wątpliwości, lub nawet przekonanie o fałszerstwie wyników wyborów, internauci pokazywali grafiki takie jak ta:
Przypominamy, że za granicą oddano 352 493 ważne głosy oraz 360 głosów na statkach, podczas gdy wszystkich ważnych głosów oddano 20 572 823. Dokładne dane znajdziecie tutaj. Sugerowanie się uproszczoną graficznie powierzchnią krajów z grafiki jest rozumowaniem całkowicie błędnym.
Oznaczenie krajów, województw czy powiatów zwycięstwem danego kandydata nie oznacza również, że ten zdobył wszystkie głosy na danym obszarze, lecz jedynie, że zdobył ponad 50% głosów.
Dla przykładu, wystarczy, że Rafał Trzaskowski uzyskał 50,1% głosów w województwie X, wtedy całe województwo zostaje zaznaczone na pomarańczowo, jak na poniższej grafice. Jednak w województwie Y, zaznaczonym na niebiesko, Andrzej Duda mógł uzyskać na przykład 66% głosów, co w zestawieniu tylko tych dwóch województw zapewnia mu zwycięstwo, mimo iż każdy z kandydatów wygrał na jednym obszarze.
Kolejna błędnie interpretowana grafika:
Pojawiały się również grafiki, mające tłumaczyć przegraną Rafała Trzaskowskiego:
Również interpretacje tych grafik były chybione, gdyż sugerowały, że Andrzej Duda musiał zwyciężyć miażdżącą przewagą głosów, podczas gdy w rzeczywistości różnica między kandydatami okazała się relatywnie niewielka. Również w tym przypadku kolor niebieski oznacza jedynie, że Andrzej Duda zdobył ponad 50% głosów w danych powiatach.
Generalny rozkład głosów najlepiej ilustrują poniższe grafiki:
Podsumowanie
Nie ulegajmy emocjom i weryfikujmy fakty, najlepiej u źródła w PKW. Przy tak niewielkiej różnicy głosów powoływanie się na bardzo ogólne grafiki jedynie wprowadza odbiorców w błąd. Przy tak subtelnej przewadze urzędującego prezydenta bardzo ciężko byłoby stworzyć poglądową grafikę, która zachowując skalę byłaby jednocześnie całkowicie czytelna. W obecnej chwili, mimo licznych nieprawidłowości, nic nie wskazuje na to, by wybory miały zostać sfałszowane.
Źródła:
PKW: https://wybory.gov.pl/prezydent20200628/pl/frekwencja/pl, WBData.pl
Zdjęcie ilustracyjne: Erinthecute, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
