Barbara Stanisławczyk w TVP Info. Nieścisłości i fakty.

Gigantyczną popularność w kręgach sceptycznie nastawionych do epidemii COVID-19 zdobył fragment programu „Salon Dziennikarski” z 26.09.2020 z TVP Info. Najwięcej emocji i pytań wzbudziła ponad trzyminutowa wypowiedź dziennikarki Barbary Stanisławczyk-Żyły na temat pandemii SARS-CoV-2.

Z uwagi na ogromną ilość zgłoszeń i rosnącą liczbę wyświetleń powyższego fragmentu, zdecydowaliśmy się poruszyć ten temat na Fakenews.pl. Ostatecznie przekonała nas sama Barbara Stanisławczyk-Żyła, która pod koniec swojej wypowiedzi apelowała:

„Bardzo bym chciała się mylić i poproszę ekspertów żeby mnie z tej mojej mylnej diagnozy wyprowadzili ku dobru wspólnemu. Na razie nikt tego nie zrobił.”

Nasza ocena:

W większości fałsz

Więcej o naszym systemie oceniania:

Zgodnie z prośbą autorki wypowiedzi, wyprowadzamy ją z błędu w ośmiu kwestiach. Poniżej po kolei wyjaśniamy nieścisłości, które wyłapaliśmy we wspomnianym fragmencie programu. Tematy uporządkowaliśmy zgodnie z kolejnością pojawiania się w materiale. Z uwagi na fakt, iż ten trwa jedynie nieco ponad trzy minuty, zrezygnowaliśmy z zamieszczania sygnatur czasowych.

Zarzut 1: „Definicja pandemii to tak naprawdę definicja matematyczna, którą określają statystycy. Statystycy mówią, że nie ma pandemii, że są jakieś zachorowania.”

Definicja pandemii nie jest definicją matematyczną. Rozumiemy, o co chodzi autorce tych słów, jednak definicja pandemii jest jasna i nie pozostawia żadnych wątpliwości co do swojej interpretacji. Znajdziecie ją choćby w encyklopedii PWN:

„pandemia [gr.],
nazwa epidemii o szczególnie dużych rozmiarach, obejmującej kraje, a nawet kontynenty.
W przeszłości w postaci pandemii szerzyły się m.in.: ospa prawdziwa, dżuma, cholera, obecnie — zakażenia wirusem HIV powodującym u ludzi AIDS oraz grypa, a także COVID-19.”

Istnieją również pewne charakterystyczne czynniki, które sprzyjają rozwojowi pandemii. Są to:

niska śmiertelność zakażonych osób
wysoka zaraźliwość (Ro>>1)
długi okres zaraźliwości, w tym zaraźliwość w okresie bezobjawowego przebiegu choroby
brak naturalnej odporności populacji (biologiczny czynnik chorobotwórczy lub jego szczep niewystępujący od dawna lub nigdy przedtem)
choroba nie niszczy swoich nosicieli. Niegroźne objawy sprzyjają zlekceważeniu choroby.

SARS-CoV-2 spełnia wszystkie te przesłanki.

Wbrew słowom Stanisławczyk-Żyły żadni statystycy nie zaprzeczają pandemii. Statystyki są powszechnie dostępne i nie pozostawiają żadnych wątpliwości co do faktu istnienia pandemii. Znajdziecie je tutaj, tutaj, tutaj oraz tutaj, a omówienie statystyk znajduje się w tym miejscu . To jedynie niewielki procent statystyk, które możecie samodzielnie odnaleźć w Internecie. Nie udało nam się dotrzeć do żadnych wypowiedzi statystyków, którzy negowaliby pandemię SARS-CoV-2.

Zarzut 2: „Wirus to sprawa nierozpoznana, niezdefiniowana.”

Koronawirus SARS-CoV-2 jest dość dobrze rozpoznany i bardzo dobrze zdefiniowany. Najnowsze badania znajdziecie tutaj, tutaj kompletną definicję, a tu jego rozpoznanie (czyli analizę genomu).

Zarzut 3: „Czy [wirus] jest spowodowany ręką człowieka, na ile udział w tym człowiek miał”

Teoria o nienaturalnym pochodzeniu koronawirusa SARS-CoV-2 została już wielokrotnie obalona, w jego genomie nie znaleziono żadnych dowodów na manipulację genetyczną.

Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na ten temat, możecie zapoznać się z jednym ze źródeł, które poruszają tę kwestię: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.

Zarzut 4: „Na ile rzeczywiście te ogniska powodują śmiertelność”

Powszechnie dostępne są dane na temat ilości ofiar COVID-19. Najbardziej precyzyjne w naszej opinii źródło znajdziecie tutaj.

Faktem jest jednak, iż ocena ostatecznej śmiertelności z powodu COVID-19 może być bardzo trudna, lub niemożliwa do ustalenia z uwagi na wiele zmiennych czynników. Więcej na ten temat możecie przeczytać tu i tu.

Nie ma jednak żadnych wątpliwości co do liczb w kontekście ognisk koronawirusa, o których mówiła Barbara Stanisławczyk-Żyła, dane te są publicznie dostępne i zgrupowane w źródłach zamieszczonych powyżej.

Zarzut 5: „Nie wiemy jak wyglądała śmiertelność spowodowana innymi chorobami, jak wyglądała śmiertelność w perspektywie ostatnich lat i tak dalej”

Ten zarzut jest fałszywy. Wynika z niego jasno, iż chodzi o inne choroby w ogólności, a tego typu dane również są powszechnie dostępne od lat. Rezygnujemy w tym miejscu z odsyłania do źródeł, gdyż nie wiemy, o jakie choroby dokładnie chodzi.

Zarzut 6: „Krótko mówiąc nie wiemy na temat tak zwanej pandemii… nic”

Są oczywiście pewne niewiadome co do dokładnego pochodzenia czy innych kwestii związanych z SARS-CoV-2, jednak z całą pewnością stwierdzenie, iż nic nie wiemy na temat pandemii jest absolutnie fałszywe. Bazując na danych z punktu 1 możemy ocenić jej skalę, rozwój, przebieg w różnych krajach oraz wiele innych aspektów.

Zarzut 7: „Ciężarówki we Włoszech okazały się być zupełnie z innego czasu, wywoziły muzułmanów, którzy się utopili w wędrówce do Europy. Nie miało to nic wspólnego z pandemią. To jest tak wielkie nadużycie informacyjne.”

To nieprawda. Pisaliśmy o tej sprawie tutaj. Ciężarówki rzeczywiście wywoziły ciała z Bergamo z uwagi na przepełnienie miejscowej kostnicy w wyniku ogromnej liczby zgonów na COVID-19.

Ciężarówki Bergamo — Źródło: https://fakenews.pl/wp-content/uploads/2020/03/wojsko_bergamo_trumny.jpg.webp

Stanisławczyk-Żyła najprawdopodobniej pomyliła tę sprawę z przypadkiem rzekomych trumien z Bergamo. W rzeczywistości zdjęcie trumien zostało zrobione w hangarze na lotnisku w Lampedusie, w październiku 2013 roku, po katastrofie kutra, która kosztowała życie ponad 300 osób pochodzenia afrykańskiego.

Trumny z Bergamo / Lampedusa — Źródło: https://fakenews.pl/spoleczenstwo/nie-to-nie-sa-trumny-w-kosciele-w-bergamo/

Zarzut 8: Pandemia może doprowadzić do nowego rodzaju rewolucji. Zmiany ekonomiczne „są straszliwe”, jeszcze większe zmiany dotyczące „wolności człowieka”.

Mówienie o rewolucji w kontekście ekonomii nie ma wyraźnego uzasadnienia, według wszelkich szacunków mierzymy się z kryzysem ekonomicznym, w którym nie ma jednak nic rewolucyjnego.

Prawdą jest natomiast, iż walka z pandemią SARS-CoV-2 może skomplikować kwestie prywatności i praw obywatelskich w niektórych krajach. Przykłady Izraela, Korei Południowej czy Chin świadczą o masowym wdrażaniu technologii umożliwiających śledzenie obywateli. Nie jest jasne, czy tego typu aktywności zakończą się po opanowaniu pandemii.

Według niektórych prognoz, pandemia mogła jednak przybliżyć nas do kolejnej rewolucji cyfrowej.

Tego zarzutu nie traktujemy jako fałszywego, gdyż najwyraźniej są to po prostu prognozy Stanisławczyk-Żyły.

Zarzut 9: „Odebrano nam tak naprawdę prawie wszystkie prawa”

To bardzo mocne i nieprawdziwe stwierdzenie. Rzeczywiście mierzymy się z pewnymi ograniczeniami w podróżowaniu, organizacji imprez i zgromadzeń, jednakże tak radykalna teza nie ma żadnego pokrycia w faktach.

Zarzut 10: „Nie mamy stanu nadzwyczajnego, nie został ogłoszony właśnie”

To prawda, ten zarzut uznajemy za zasadny. To częsty argument przywoływany przez przeciwników ograniczeń, słusznie podniesiony również przez Rzecznika Praw Obywatelskich. W Polsce regulacje związane ze zwalczaniem epidemii COVID-19 wprowadzono w sposób dalece odbiegający od wszelkich norm prawnych.

Podsumowanie

W powyższym materiale nie odnieśliśmy się jedynie do kwestii RODO poruszonej przez Barbarę Stanisławczyk-Żyłę, gdyż przedstawiona została zbyt niezrozumiale.

W wypowiedzi dziennikarki zidentyfikowaliśmy osiem oczywistych fałszywych tez, wszystkie można łatwo obalić korzystając z powszechnie dostępnych danych. Wysoce szkodliwym jest, iż osoby wypowiadające się w publicznej telewizji rozsiewają wielokrotnie sprawdzone już nieprawdziwe informacje, które tym sposobem ponownie trafiają do milionów odbiorców, zwłaszcza w mediach społecznościowych.