Od 12 sierpnia na kanałach TikTok, Telegram oraz Twitter można zobaczyć nagranie, na którym widać biegających w scenerii wojennej ludzi na planie filmowym. Materiał ten jest udostępniany w charakterze rzekomego „dowodu” na mistyfikację ze strony ukraińskich władz. Film zawiera często dodatkowy opis informujący, jakoby na materiale ukazana została inscenizacja wojenna zrealizowana przez kijowską propagandę wspieraną przez zachodnie media. W tym artykule sprawdzimy, jakie jest oryginalne pochodzenie nagrania oraz gdzie i w jaki sposób materiał jest kolportowany.
Oskarżanie władz Ukrainy o inscenizowanie zbrodni
Od początku rosyjskiej inwazji w Ukrainie pojawia się wiele teorii spiskowych. Między innymi takie, które oskarżają władze Ukrainy o inscenizowanie masakr i pokazywanie zgonów z udziałem aktorów. 9 sierpnia na koncie użytkownika yarikfors opublikowano film na TikToku bez komentarza, w którym ekipa telewizyjna sfilmowała kilka osób uciekających z płonącego budynku.
Ta publikacja wystarczyła, aby komentujący uwierzyli, że udostępniane przez ukraińskie kanały źródła nagrania z uciekającymi przed wojną ludźmi, mogą być fałszerstwami zaaranżowanymi przez władze w Kijowie.
Prawdziwe pochodzenie nagrania
W rzeczywistości nagranie pochodzi z planu filmu Область Героїв / Region of Heroes. Jest to dokument opowiadający o bohaterskich czynach mieszkańców Gostomla, Irpina i Bucza. Dziennikarze serwisu spamchronicles.com skontaktowali się z twórcami filmu i zapytali o pochodzenie omawianego nagrania. W odpowiedzi otrzymali potwierdzenie, że materiał pochodzi z ich planu filmowego, który pojawi się w kinach już jesienią.
Miejsce i czas nagrania
Na nagraniu widoczne są napisy w języku ukraińskim, według których zapisu filmowego dokonano w Hostomelu w lutym 2022. Hostomel jest osiedlem w Ukrainie leżącym w obwodzie kijowskim (region buczański). W lutym w tym obszarze temperatury oscylują między -5 a 0 stopni Celsjusza. Na nagraniu natomiast widzimy pracowników planu filmowego ubranych w letnie koszulki z krótkim rękawem oraz aktorów w czapkach i ciepłych kurtkach. Na filmie wyraźnie widać także sporo zielonej roślinności. Dowodzi to, że nagranie na pewno nie zostało sfilmowane w Hostomelu w 2022 roku.
Dystrybucja fake newsa przez rosyjską propagandę
Pierwsza publikacja pochodzi z 12 sierpnia z Tiktokowego kanału yarikfors i w ciągu zaledwie 4 dni uzyskała ponad milion odtworzeń oraz ponad 2 tys. 400 komentarzy. Tego samego dnia pojawiła się lawina udostępnień z często z dodanym opisem na platformach: Telegram, Twitter, TikTok, ale także np. Gloria.tv. Bardzo często materiał ten udostępniały kanały znane już w przeszłości z rozpowszechniania rosyjskiej propagandy.
13 sierpnia tweet z omawianym filmem oraz komentarzem opublikowała ambasada Rosji w Wielkiej Brytanii.
“This is how the supported by the Western media #Kiev propaganda is staged. Just look at this video.#StopNaziUkraine”
Tweet ten jest obecnie oznaczony jako łamiący zasady dotyczące udostępniania nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji. Ma wyłączone możliwości udostępniania i komentowania. Pod różnymi publikacjami z materiałem można w przeważającej większości przeczytać komentarze dające wiarę w wykreowany przez stronę rosyjską przekaz.
Podsumowanie
Podobnie jak w przypadku manekina mającego służyć do przygotowania prowokacji czy fake newsów o inscenizacji zbrodni w Buczy – także tym razem rosyjska propaganda stara się przekonać opinię publiczną, że to, co widać na nagraniach z inwazji Rosji na Ukrainę, nie jest prawdą. W tym przypadku do stworzenia fałszywej narracji użyto nagrań z filmu o bohaterach Ukrainy.
Mechanizmy dystrybucji tego kłamstwa pozostają podobne jak przypadku wielu innych prób wpłynięcia przez Rosję na postrzeganie ich zbrodniczych działań w Ukrainie.
Źródła
Kanał TikTok: https://www.tiktok.com/@yarikfors/video/7129596901271407878?is_copy_url=1&is_from_webapp=v1&item_id=7129596901271407878
Spamchronicles.com: https://www.spamchronicles.com/no-this-video-does-not-prove-that-ukraine-orchestrated-the-massacres-of-the-russians-to-poke-fun-at-us-frankly/
