„Skandal w Słowenii”, który w sobotę na światło dzienne miała wydobyć naczelna pielęgniarka Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Lublanie, to jedno z najpopularniejszych zgłoszeń, które dostajemy w ostatnim czasie. Według krążących w sieci informacji, kobieta miała zrezygnować z pracy, a następnie wytłumaczyć przed kamerami, jaka informacja zawarta jest w kodach seryjnych umieszczonych na fiolkach szczepionek. Jej zdaniem cyfra 1 oznacza placebo w postaci soli fizjologicznej, w fiolkach oznaczonych numerem 2 ma znajdować się szczepionka mRNA, natomiast pod cyfrą 3 kryje się „pałeczka RNA zawierająca gen ONC, powiązany z adenowirusem, który przyczynia się do rozwoju raka”. U osób, którym zostanie podana taka zawartość, „w ciągu 2 lat ma rozwinąć się rak tkanek miękkich”. Według powielanych wpisów, kobieta miała być świadkiem szczepień wszystkich polityków. Wszyscy oni mieli otrzymać placebo.
„Skandal w Słowenii”
Nagranie z wypowiedzią pielęgniarki podbiło w tym tygodniu polski Internet. Udostępniane w wielu miejscach różniło się nieznacznie opisem. Kilka osób zwróciło uwagę na lipcową datę publikacji filmu i usunęło z tekstu słowo „wczoraj” inne dodały słowo „byłej” przed opisem stanowiska kobiety. Pozostałe informacje pozostawały zazwyczaj w zbliżonej formie (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8). Oprócz wpisów w mediach społecznościowych, kopiowany łańcuszek zalewa też sekcje komentarzy mniejszych i większych portali informacyjnych. Najbardziej viralowy polski post został po jakimś czasie usunięty z Facebooka, jednak łańcuszek jest w dalszym ciągu dostępny na mniej popularnych profilach.
Popularność filmu nie ograniczyła się jednak wyłącznie do naszego kraju. Informacje o skandalu w Słowenii były tłumaczone na wiele języków i udostępniane przez antyszczepionkowców nie tylko w krajach bałkańskich ale np. w Czechach, Grecji, Rosji, Nowej Zelandii, Japonii, Brazylii i USA (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11). Jednak poza nielicznymi wpisami (tutaj z sierpnia), na próżno było szukać informacji na temat tej rzekomo głośnej sprawy w mediach słoweńskich. Historię tę dementował już włoski Bufale, hiszpańska Maldita, chorwacki Faktograf, słoweński portal 24ur i polski Konkret24.
STOP Lažnivim Medijem
Źródłem nagrania jest słoweńska strona STOP Lažnivim Medijem (slv. STOP fałszywym mediom), na której obejrzało go ponad 800 tysięcy użytkowników. Nie znajdziemy jednak na niej opisu, którego treść jest powielana w łańcuszku. Film ten pojawił się też na serwisie BitChute, na którym opatrzono go angielskimi napisami. Według naszych informacji, pokrywają się one z oryginalnym przekazem, jednak w udostępnionym fragmencie jest mowa wyłącznie o tym, że osoby przyjmujące szczepienie nie mogą mieć pewności którą szczepionkę dostały i czy nie jest to placebo (które ma stanowić 30% szczepionek).
Treść łańcuszka z informacją o substancji rakotwórczej kryjącej się pod numerem 3 pojawiła się na profilu Nemanja Blagojevica, dziennikarza tzw. niezależnej telewizji Balcan.info znajdującej się na serbskiej domenie. Wpis dziennikarza został najprawdopodobniej usunięty, ale w sieci zachował się jego screen. Jego treść pokrywa się z łańcuszkiem udostępnianym przez internautów. Jednak jego prawdziwość podważyła kilkukrotnie słoweńska strona, która jako pierwsza opublikowała film.
Wbrew udostępnianym informacjom nagranie nie opisuje aktualnych wydarzeń – zostało opublikowane niemal 4 miesiące temu (29 lipca). Przemawiająca na nim kobieta to Vera Kanalec, będąca częstym gościem wywiadów udostępnianych na antyszczepionkowym kanale STOP Lažnivim Medijem. Jej profil na Facebooku jest przesycony wpisami zawierającymi liczne, często dawno obalone fałszywe informacje.
Naczelna pielęgniarka Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Lublanie?
Uniwersyteckie Centrum Medyczne w Lublanie od kilku dni zasypywane jest pytaniami dotyczącymi wspomnianego nagrania. Instytucja zaprzeczyła jakoby takie wydarzenie miało miejsce na jej terenie. Podkreśliła również, że kobieta nie jest i nigdy nie była zatrudniona w placówce. Naczelną pielęgniarką w Uniwersyteckim Centrum Medycznym jest Zdenka Mrak, która w dalszym ciągu wykonuje swoje obowiązki.
Redakcja Fakenews.pl skontaktowała się ze słoweńskim Ministerstwem Zdrowia, które potwierdziło, że osoba o nazwisku Vera Kanalec była wpisana do rejestru pracowników ochrony zdrowia. Brakuje w nim jednak informacji o jej aktywności zawodowej. Na swoim profilu na Facebooku 22 listopada kobieta napisała post ostrzegający przed fałszywymi informacjami udostępnianymi w mediach, jednak nie uściśliła dokładnie które informacje są w jej ocenie fałszywe. Przy tej okazji przyznała jedynie, że jest emerytowaną pielęgniarką. W jednym z wywiadów natomiast podała, że na emeryturze jest od 9 lat. Jednak pomimo opublikowanego na swoim profilu ostrzeżenia trzy dni później sama udostępniła link do strony zawierający informacje powielane w łańcuszku.
Poza licznymi doniesieniami na temat jej lipcowej wypowiedzi oraz wywiadami udostępnianymi na profilu STOP Lažnivim Medijem, w sieci trudno znaleźć jakiekolwiek inne informacje na jej temat. Jedyne doniesienia do jakich udało nam się dotrzeć to informacja na stronie gminy Bovec o tym, że w 2017 roku przewodniczyła zgromadzeniu grupy samopomocowej dla krewnych osób z demencją oraz informacja o tym, że w 2018 piastowała stanowisko prezesa stowarzyszenia Spominčica – Alzheimer Slovenija, którego celem jest zapewnienie pomocy osobom z demencją, ich krewnym i opiekunom.
O komentarz w sprawie rzekomego skandalu w Słowenii poprosiliśmy samą Verą Kanalec. Odpowiedź dostaliśmy 3 grudnia i potwierdza ona część zebranych przez nas informacji.
Začetek posnetka je izrezan, kjer je tudi moja predstavitev. Jaz sem medicinska sestra s specialnimi znanji in že 9 let v pokoju. Nisem glavna sestra UKC Ljubljana, kakor krožijo laži naokrog. Ta dogodek je bil izveden že junija meseca in objavljen na FB s strani Osme generacije, na FB strani Stop lažnivim medijem in Youtoobu ( so ga brisali). Tisti čas ni bilo nobenega zanimanja s strani novinarjev. Kaj se je sedaj spremenilo? Za cepljenje pa je odgovoren samo vsak zase.
Początek filmu jest wycięty, tam gdzie jest moja prezentacja. Jestem pielęgniarką o specjalnych umiejętnościach i od 9 lat jestem na emeryturze. Nie jestem naczelną pielęgniarką UKC w Lublanie, jak głoszą kłamstwa. Wydarzenie to odbyło się już w czerwcu i zostało umieszczone na FB przez Ósme Pokolenie, na stronie FB Stop Fałszywym Mediom i YouTube (usunęli je). Wówczas nie było zainteresowania dziennikarzy. Co się teraz zmieniło? Każdy jest odpowiedzialny tylko za siebie w kwestii szczepień.
W jakim celu szczepionki są oznaczone numerem serii?
Numery serii na rozmaitych lekach i wyrobach medycznych pojawiają się od lat, nie dziwi zatem ich zastosowanie w przypadku szczepionek przeciw COVID-19. Jak możemy przeczytać na stronie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego:
Szczepionki wytwarzane są w seriach, obejmujących określone liczby dawek szczepionki, w identyczny sposób produkowanych, przechowywanych i transportowanych. Numer serii jest wskazany na każdym opakowaniu szczepionki. W zależności od rodzaju szczepionki seria może obejmować od kilku tysięcy do nawet kilkuset tysięcy dawek szczepionki.
Produkcję szczepionek w seriach wprowadzono po to, aby ułatwić kontrolę ich jakości i bezpieczeństwa. Każda seria szczepionki przed wprowadzeniem jej na rynek jest dokładnie kontrolowana przez producenta oraz niezależne od producenta laboratoria państwowe. Po wprowadzeniu danej serii szczepionki na rynek kontrola jest kontynuowana. Prowadzone są wyrywkowe badania losowo pobranych dawek szczepionki dostępnej na rynku. Próbki szczepionek pobierane są z aptek, hurtowni lub punktów szczepień i sprawdzane czy zachowują aktywność (moc) oraz czy są bezpieczne. Jeśli jakaś seria nie spełnia obowiązujących kryteriów, jest wycofywana z rynku.
Dodatkowo, kiedy pojawia się podejrzenie, że szczepionka nie spełnia ustalonych wymagań jakościowych (np. pielęgniarka zauważyła niejednorodność zawiesiny), podejmowane są działania administracyjne związane z wyjaśnieniem takiej sytuacji, w tym specjalistyczne badania kontrolne w niezależnym państwowym laboratorium oraz wydaje się ewentualną decyzję o wstrzymaniu lub wycofaniu danej serii szczepionki z obrotu. Decyzja taka jest podejmowana przy założeniu, że wszystkie dawki szczepionki w serii są jednorodnie wytworzone, przechowywane i transportowane.
Dr n. med. Andrzej Trybusz, były główny inspektor sanitarny, w rozmowie z redakcją Konkret24 wyjaśnił, że numer serii szczepionki nanosi się na świadectwo szczepień, by w razie wystąpienia powikłań poszczepiennych czy zanieczyszczenia fiolek szybko zareagować – zidentyfikować partię, wycofać ją z rynku i przebadać.
W artykule Konkret24 możemy znaleźć również wypowiedź lekarza Bartosza Fiałka, który tłumaczy, że system kodowania szczepionek przeciwko COVID-19 nie różni się od tego używanego przy kodowaniu innych szczepionek czy leków. Odnosi się on również do informacji o tym, jakoby część szczepionek miało stanowić placebo:
W badaniach klinicznych szczepionek rzeczywiście producenci oznaczają część fiolek jako placebo, ale – po pierwsze – tylko oni wówczas wiedzą, które to fiolki, a po drugie, nie ma możliwości, by takie fiolki zostały wprowadzone do obrotu i by wykonywać szczepienia takim preparatem. – Ponadto oznaczenia kodowe fiolek użytych w badaniach klinicznych są zupełnie inne niż tych dopuszczonych do użytku. Co więcej, placebo produkuje się wcześniej, wiedząc z góry, ile dokładnie potrzeba sztuk do zaplanowanych wcześniej i przygotowanych badań klinicznych. Nie produkuje się więcej. Liczba placebo musi się zgadzać.
Podsumowanie
Kobieta wypowiadająca się w nagraniu to Vera Kanalec. Choć była wpisana do rejestru pracowników ochrony zdrowia, to nie jest i nigdy nie była naczelną pielęgniarką Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Lublanie. Z jej wypowiedzi wynika natomiast, że jest pielęgniarką będącą na emeryturze od 9 lat. Ani informacje, które udało nam się zdobyć na temat jej doświadczenia zawodowego, ani jej wypowiedź na udostępnianym nagraniu, nie wskazują na to, by była bezpośrednio zaangażowana w pracę przy szczepieniach przeciw COVID-19.
Faktem jest, że wypowiada się ona na temat fiolek opisanych w jej ocenie jako placebo. Na swoją wypowiedź nie przedstawia jednak żadnych dowodów. Dodatkowo, zarówno na tym nagraniu jak i na jej profilu w mediach społecznościowych, powiela ona wiele dawno obalonych teorii spiskowych i mitów na temat szczepień. Na udostępnianym w sieci nagraniu Vera Kanalec nie prezentuje żadnych fiolek. Nie mówi też, że cyfra 2 oznacza szczepionkę mRNA, a cyfra 3 fiolkę z substancją rakotwórczą. Nie wspomina też by miała być świadkiem szczepień wszystkich polityków z użyciem fiolki opisanej jako placebo.
Historia ta pokazuje jak łatwo można wykorzystać nagranie w mało popularnym języku, by dopisując do niego fałszywą narrację wykreować przekonanie o skandalu o zasięgu ogólnoświatowym, o którym nigdy nie słyszały miejscowe media.
Źródła
Maldita: https://maldita.es/malditobulo/20211125/enfermera-jefe-hospital-liubliana-vacunas-covid-19-placebo/
24ur: https://www.24ur.com/novice/korona/lazna-novica-o-cepljenju-v-sloveniji.html
Uniwersyteckie Centrum Medycznew Lublanie: https://www.kclj.si/index.php?dir=/ukc_ljubljana/o_nas/vodstvo_in_uprava_ukcl
Bovec: https://obcina.bovec.si/2017/03/13/letna-skupscina-spomincice-tolmin-2/#prettyPhoto
Tolmin: https://www.os-tolmin.si/psiuopp-medgeneracijsko-sodelovanje/
Spominčica – Alzheimer Slovenija: https://www.spomincica.si/?page_id=79902
