Antonietta Gatti i Stefano Montanari to włoscy działacze powiązani z ruchem antyszczepionkowym. W 2017 roku opublikowali oni pracę przedstawiającą analizę 44 szczepionek pod kątem zawartości cząstek nieorganicznych. Ich publikacja spotkała się jednak z krytyką ze strony Europejskiej Agencji Leków oraz Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Autorom wytknięto na przykład podstawowe błędy metodologiczne. W związku z uruchomionym programem szczepień przeciw HPV środowisko antyszczepionkowe powiela narracje o rzekomo szkodliwych zanieszyszczeniach znajdujących się w szczepionkach przeciwko HPV. Na poparcie swoich tez przywołują oni ponownie niechlubną publikację Gatti i Montanariego.
W poprzednich artykułach wyjaśnialiśmy również inne fałszywe informacje związane z HPV:
- Mit 1. — Związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wirusem HPV a rakiem szyjki macicy nie został udowodniony
- Mit 2. — HPV nie stanowi zagrożenia dla mężczyzn, dlatego nie ma sensu szczepić chłopców
- Mit 3. — Cervarix i Gardasil mają w swoim składzie wirusy, komórki owadów i białka wirusowe, przez co mogą powodować raka
- Mit 4. — Polisorbat 80 będący w składzie szczepionek przeciwko HPV jest rakotwórczy i może prowadzić m.in. do niepłodności
Mit 5. — Badania Antonietty Gatti i Stefano Montanariego dowodzą szkodliwości szczepionek przeciw HPV
Publikacja International Journal of Vaccines & Vaccination
Prawnik związany z organizacją antyszczepionkową STOP NOP powołuje się na artykuł Antonietty Gatti i Stefano Montanariego opublikowany w 2017 roku na łamach International Journal of Vaccines & Vaccination. W swojej pracy autorzy przeanalizowali 44 szczepionki (w tym m.in. Cervarix i Gardasil) i stwierdzili, że wiele z nich zawiera cząstki nieorganiczne niewymienione jako składniki szczepionki, co ma wzbudzać wątpliwości co do kontroli jakości podczas ich produkcji.
Pierwsze wątpliwości co do jakości merytorycznej publikacji wzbudza już sam wydawca — Med Crave znajdujący się na liście Bealla. O drapieżnych czasopismach ujętych w tym zestawieniu pisaliśmy szerzej w artykule pt. Ocena wartości pracy naukowej, drapieżne czasopisma (predatory journals) i fake newsy. Ze względu na nieetyczne praktyki stosowane przez Med Crave artykułów publikowanych przez to źródło nie znajdziemy w bazie PubMed. Co nie znaczy jednak, że nie znajdziemy tam żadnych podejrzanych publikacji. O sposobach przedostawania się takich artykułów do PubMedu i praktykach ograniczających ten proceder można przeczytać szerzej w artykule pt. How predatory journals leak into PubMed. Wybór czasopisma nie jest jednak jedynym zarzutem, który można skierować w stronę pracy Gatti i Montanariego.
Europejska Agencja Leków (EMA)
Na łamach The BMJ w 2017 roku opublikowano artykuł opisujący bezkrytycznie wspomniane badanie. W konsekwencji spotkał się on z odpowiedzią ze strony EMA, która skrytykowała wydawcę za udostępnianie platformy do propagowania badania zawierającego błędy metodologiczne i bezpodstawne twierdzenia. W ocenie EMA The BMJ dopuszczając do publikacji tekstu, może nieumyślnie legitymizować twierdzenia zdyskredytowane dawno temu przez społeczność naukową, które w konsekwencji doprowadziły do tego, że rodzice nie chronią swoich dzieci przed chorobami zakaźnymi.
EMA o badaniu Gatti i Montanariego
Odnosząc się bezpośrednio do badania Gatti i Montanariego, ich wyniki opisano jako niewymierne. Konkretnie wśród błędów metodologicznych wymieniono brak prób kontrolnych, zastosowanie techniki przygotowania próbek, która sprzyja agregacji i formowaniu cząstek, a także pobieranie próbek głównie z przeterminowanych partii. Przyjęta praktyka sprawia, że otrzymane przez nich wyniki są wątpliwej jakości i nie mogą być wykorzystane do zakwestionowania jakości szczepionek zatwierdzonych w UE.
Wnioski wyciągnięte przez Gatti i Montanariego w opinii EMA sprowadzają się do bezpodstawnych spekulacji, że obecność tych cząstek może mieć wpływ na bezpieczeństwo szczepionek, w szczególności stwarzając ryzyko neurotoksyczności. Podkreślono przy tym, że przedstawione przez nich dowody i odniesienia nie potwierdzają ich twierdzeń. Zauważono również, że w celu poparcia teorii wiążącej związek szczepionek z autyzmem autorzy powołali się na artykuł, który ten związek obala.
W dalszej części odpowiedzi przeczytamy, że obecność śladowych ilości niektórych cząstek nieorganicznych w szczepionkach nie jest nieoczekiwana, a proces produkcji wszystkich preparatów pozajelitowych ma na celu zapewnienie, że wszelkie takie wartości są utrzymywane w bezpiecznych granicach. Przywołano również analizę francuskiego organu regulacyjnego ds. leków (Agence Nationale de Sécurité du Médicament et des produits de santé, ANSM), w której oznaczono ilościowo pierwiastki nieorganiczne w niektórych szczepionkach. ANSM stwierdziła, że ilości znalezionych cząsteczek były wyjątkowo niskie, co wskazuje, że kontrole podczas produkcji utrzymują zanieczyszczenia w dopuszczalnych granicach. Francuscy eksperci stwierdzili ponadto, że oznaczone ilości wynikają z powszechnej obecności tego typu cząstek w środowisku i nie powinny być uważane za zagrożenie dla zdrowia.
NIZP PZH — PIB
Swoją negatywną ocenę wyraził również Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, publikując na swojej stronie recenzję autorstwa Sylwii Maliny z Zakładu Biologii Medycznej Instytutu Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Autorom badania wytknięto brak odniesienia do sposobów restrykcyjnie prowadzonej kontroli jakości wytwarzania szczepionek pod względem eliminacji zanieczyszczeń w samych szczepionkach, jak i w pomieszczeniach produkcyjnych. Wśród błędów metodologicznych wymieniono ponadto brak walidacji zastosowanych metod badawczych oraz oceny między- i wewnątrzseryjnej powtarzalności wykonywanych badań.
Zauważono również, że autorzy nie podali stężeń, w jakich występują wykryte przez nich zanieczyszczenia określane jako „śladowe”. Sylwia Malina przypomina, że w pracy jako zanieczyszczenia wymieniane są w sposób chaotyczny pierwiastki, które mogą być częściami składowymi stali czy spawów używanych do produkcji maszyn, ekstraktorów, ale także rur używanych do budowy sieci wodociągowych. Autorzy wskazują tym sposobem, że zanieczyszczenia mogą pochodzić bezpośrednio z linii produkcyjnych. Malina zwraca jednak uwagę, że autorzy nie odnoszą się do faktów, że ołów, glin, nikiel, chrom, kadm znajdowane są w sposób systematyczny również w wodociągowej wodzie pitnej. Gatti i Montanari nie odnoszą też wykrytych śladowych ilości metali do ich stężeń obecnych w wodzie pitnej czy pożywieniu, ani do poziomów, które zostały zaakceptowane jako bezpieczne. Za niepokojący uznano fakt braku postawienia przez autorów pracy jakichkolwiek hipotez czy też podjęcia dyskusji z otrzymanymi wynikami.
Brak rzetelności przeprowadzonych badań może niestety stanowić pożywkę dla przeciwników szczepień. Autorzy nie podejmują dyskusji z faktami medycznymi opartymi na wiedzy, co stanowi delikatnie mówiąc niemiarodajne „naukowe niedopowiedzenie”.
Antonietta Gatti i Stefano Montanari
Stefano Montanari jest absolwentem farmakologii, natomiast Antonietta Gatti ukończyła fizykę i bioinżynierię. Małżeństwo prowadzi prywatną firmę diagnostyczną i nazywa siebie „nanopatologami”. Oboje są płodnymi pisarzami publikującymi książki podważające bezpieczeństwo i zasadność szczepień oraz promujące „lecznicze diety”. Jedna z nich ze względu na treści niezgodne z obecnym stanem wiedzy naukowej została wycofana z księgarń w Estonii.
Działalność antyszczepionkowa
Włoskie małżeństwo znane jest w swojej ojczyźnie głównie w związku z ich działalnością antyszczepionkową. Dzięki znajomościom z Beppe Grillo (założycielem populistycznego ugrupowania politycznego Ruch Pięciu Gwiazd) nagłośnili oni zbiórkę na mikroskop elektronowy. Zakupiony za kwotę 300 tys. euro sprzęt miał docelowo trafić do ich laboratorium, gdzie planowano go wykorzystywać zarówno do działalności badawczej, jak i komercyjnej. Organizacja, przez którą dokonano zakupu, nie mogła jednak prowadzić działalności innej niż charytatywna. Z tego względu mikroskop został przekazany Uniwersytetowi w Urbino, a placówka zobowiązała się udostępniać małżeństwu sprzęt w wyznaczone dni tygodnia.
W 2018 roku szerokim echem odbiła się włoska konferencja „New Frontiers of Biology”, głośno krytykowana przez społeczność naukową za dobór prelegentów (1, 2). Wśród nich znajdowali się m.in. Yehuda Shoenfeld, mający na koncie dwie wycofane publikacje łączące szczepienia z autyzmem, popierający podobne tezy Luc Montagnier oraz właśnie Antonietta Gatti.
W 2019 roku Gatti i Montanari pojawili się razem z Justyną Sochą na spotkaniu Parlamentarnego Zespółu ds. Bezpieczeństwa Programu Szczepień Ochronnych Dzieci i Dorosłych. Zespół składał się z czterech posłów — Piotra Liroy-Marca, Pawła Skuteckiego, Jarosława Porwicha i Roberta Winnickiego. Wśród zaproszonych gości znajdował się również Christopher Exley — angielski chemik łączący szczepienia z autyzmem, a także Jacek Madej — przywoływany w ostatnim czasie przez środowisko antyszczepionkowe ze względu na wypowiedzi podważające bezpieczeństwo szczepionek przeciw HPV.
Pandemia COVID-19
W trakcie pandemii COVID-19 Gatti podważała istnienie SARS-CoV-2, argumentując to tym, że nie widziała zdjęcia wirusa [sic!]. Z kolei nakaz noszenia maseczek w jej mniemaniu miał zostać wprowadzony w celu zabicia ludzi. Montanari nie ustępował żonie ani na krok. W 2020 roku zasłynął wypowiedziami bagatelizującymi zagrożenie ze strony SARS-CoV-2 i opisującymi pandemię COVID-19 jako wymysł firm farmaceutycznych.
Jego twierdzenia łączące noszenie maseczek z rozwojem nowotworów dementowała organizacja fact-checkingowa Maldita. Co ciekawe, doniesienia Montanariego, jakoby zgony wywołane COVID-19 miały być wynikiem błędów medycznych, miała uwiarygadniać międzynarodowa nagroda. W rzeczywistości nie jest ona formą uznania przez środowisko naukowe. Tytuł „Bohatera Ludzkości” przyznała małżeństwu włoska sekcja organizacji bokserskiej World Boxing Council.
Podsumowanie
W związku z uruchomionym programem szczepień przeciw HPV środowisko antyszczepionkowe po raz kolejny stara się przedstawić szczepionki jako niebezpieczne i nieskuteczne. W tym celu wykorzystuje tezy fałszywych ekspertów, którzy w uwiarygodnieniu swojego dorobku korzystają z nieetycznych praktyk wydawniczych. Do najpopularniejszych z nich należy publikowanie w drapieżnych czasopismach. Działania te należą do wachlarza podstawowych praktyk dezinformacyjnych i były wykorzystywane wielokrotnie przez środowisko antyszczepionkowe przy okazji innych szczepień.
Montanari i Gatti podważają bezpieczeństwo szczepionek poprzez badanie w nich śladowych zawartości pierwiastków. Ich publikacja zawiera jednak podstawowe błędy metodologiczne. Ponadto jej autorzy nie odnoszą się do stężenia omawianych pierwiastków w kontekście bezpiecznych dawek ani ich zawartości w wodzie pitnej i pożywieniu, co świadczy o podstawowym braku zrozumienia dziedziny, jaką jest toksykologia.
Omnia sunt venena, nihil est sine veneno. Sola dosis facit venenum
(Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko dawka czyni truciznę)
Paracelsus
Źródła
lista Bealla: https://beallslist.net/
drapieżne czasopisma: https://fakenews.pl/badania/ocena-wartosci-pracy-naukowej-drapiezne-czasopisma-predatory-journals-i-fake-newsy/
Manca A, Moher D, Cugusi L, Dvir Z, Deriu F. How predatory journals leak into PubMed. CMAJ. 2018 Sep 4;190(35):E1042-E1045. doi: 10.1503/cmaj.180154. PMID: 30181150; PMCID: PMC6148641. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6148641/
EMA: https://www.bmj.com/content/356/bmj.j596/rr-0
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego: https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/czy-w-szczepionkach-moga-wystepowac-substancje-nieorganiczne/
Gobo, G., & Sena, B. (2022). Questioning and disputing vaccination policies. Scientists and experts in the Italian public debate. Bulletin of Science, Technology & Society, 42(1-2), 25-38. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/02704676221080928
Estonia: https://news.err.ee/887239/anti-vaccine-book-tied-to-politicians-pulled-from-shelves-in-estonia
Rassegna Stampa: https://www.rassegnastampa.eu/video/gheri-guido-intervista-antonietta-gatti-e-stefano-montanari-sul-covid-19/
Giornale ttismo: https://www.giornalettismo.com/beppe-grillo-stefano-montanari-microscopio-live/
BMJ 2018;360:k711. https://www.bmj.com/content/360/bmj.k711
next: https://www.nextquotidiano.it/ordine-biologi-convegno-no-vax/
Nuova Biologia: https://nuovabiologia.it/le-nuove-frontiere-della-biologia-ovvero-le-nuove-eresie/
Twitter: https://twitter.com/RetractionWatch/status/965580367972519936
FakeNews.pl: https://fakenews.pl/?s=montagnier
Health Feedback: https://healthfeedback.org/claimreview/vaccines-do-not-cause-neurological-damage-aluminum-levels-in-vaccines-are-safe-collective-evolution/
