W mediach społecznościowych od kilku tygodni krąży zdjęcie jezuity, księdza Adama Żaka, wraz z jego wypowiedzią na temat pedofilii. Jego słowa dotyczą tak zwanej dobrej teorii o współżyciu z nieletnimi. Faktycznie, cytat ten brzmi bardzo kontrowersyjnie i sugeruje, że duchowny popiera to zjawisko. Po przyjrzeniu się tej sprawie okazuje się, że słowa zostały wyrwane z kontekstu. Sam wywiad pochodzi sprzed kilku lat, a Wirtualna Polska, która pierwotnie zamieściła cytat, przeprosiła księdza za zaistniałą sytuację.
Brak kontekstu
Więcej o naszym systemie oceniania:Treści te powielano w mediach społecznościowych, gdzie cieszyły się sporą popularnością. Krążącą grafikę zobaczyć mogło tysiące osób. Odnajdziemy ją na przykład w serwisie X (dawny Twitter). Udostępniana była również na Facebooku.
Skąd pochodzi cytat ojca Żaka o pedofilii?
Krążąca w Internecie wypowiedź księdza padła podczas wywiadu w serwisie wiara.pl. Dotyczył on zjawiska pedofilii w Kościele i tego, jak z nim walczyć. Ojciec Żak jako koordynator Episkopatu Polski ds. ochrony dzieci i młodzieży jest jedną z osób odpowiedzialnych za tworzenie rozwiązań w polskim Kościele w sprawie zwalczania negatywnych zjawisk wobec nieletnich w tej instytucji.
Postanowiliśmy przyjrzeć się samej wypowiedzi jezuity i temu, w jakim kontekście padła. Wywiad opublikowany został 27 września 2018 roku. Ojciec Żak opowiada w nim o poważnych problemach Kościoła z czynami pedofilnymi księży i o tym, jak im przeciwdziałać. Wraz z prowadzącym wywiad księdzem Rafałem Skitkiem zastanawiają się, skąd takie zjawiska biorą się w łonie Kościoła. Jednym z powodów jest według rozmówców współczesne podejście do seksualności i to właśnie tutaj ojciec Żak przywołuje temat tego, jakie podejścia do współżycia z nieletnimi pojawiały się w historii. Warto zwrócić uwagę, że krążący cytat jest połączeniem wypowiedzi w taki sposób, by sugerowało to, że duchowny sam zaczął tłumaczyć, czym jest „dobra pedofilia”. W rzeczywistości zrobił to na pytanie prowadzącego wywiad. Poniżej zobaczyć można całą wypowiedź.
Jak widać z powyższego fragmentu wywiadu, jezuita nie wypowiada się w sposób pozytywny na temat „dobrej pedofilii”. Koncepcję tę traktuje krytycznie i uważa za zjawisko negatywne. Pełen kontekst wypowiedzi wskazuje na to jednoznacznie. Jednocześnie duchowny wielokrotnie wskazywał na problemy w Kościele dotyczące czynów pedofilnych i instytucjonalnej reakcji na nie.
W tym miejscu należy podkreślić, że niniejszy artykuł odnosi się tylko do krążącej w sieci grafiki i umieszczonego na niej cytatu. Nie poddajemy ocenie opinii ojca Żaka ani księdza Skitka, które padają w wywiadzie.
Wirtualna Polska przeprasza
Wirtualna Polska zamieściła artykuł, który omawiał treść rozmowy z ojcem Żakiem. Tekst posiadał sensacyjny tytuł, który można zobaczyć poniżej. Znajdował się w nim także omawiany cytat, który bez zapoznania się z pełną treścią wywiadu brzmieć mógł niejednoznacznie. Wszystko wskazuje na to, że właśnie na podstawie artykułu Wirtualnej Polski, okraszonego sensacyjnym tytułem, stworzono krążącą w sieci grafikę.
Portal wiara.pl, gdzie zamieszczono oryginalny wywiad, odniósł się do tytułu, którego użyła WP. Nazwał ją „kłamliwą sugestią”. Przedstawił również pełen kontekst wypowiedzi jezuity. Redakcja Wirtualnej Polski następnego dnia zamieściła na swoich łamach przeprosiny. Przyznała, że słowa w tytule zostały wyrwane z kontekstu, co nie było zgodne z zasadami etyki dziennikarskiej. Dziennikarze WP następująco podsumowali całą sytuację:
Niestety, z wczorajszej notki dot. wywiadu ks. Adama Żaka nasz czytelnik miał prawo zrozumieć wszystko na opak. Jednym tytułem możemy wyrządzić dużo krzywdy i niestety, tę krzywdę wyrządziliśmy wczoraj ks. Adamowi Żakowi.
Powinniśmy to wiedzieć. Wiedzieliśmy to. I dlatego nie ma żadnego wytłumaczenia, dlaczego ten tekst pojawił się w sieci w takiej formie. Przepraszamy.
Artykuł także poprawiono. Tutaj dostępna jest jego aktualna wersja.
Podsumowanie
Krążąca w sieci grafika przedstawiająca cytat ojca Adama Żaka jest klasycznym przykładem wyrywania słów z kontekstu. Niefrasobliwość jednego z dziennikarzy Wirtualnej Polski doprowadziła do powstania przekłamanej narracji na temat duchownego. W rzeczywistości jezuita odnosi się zdecydowanie negatywnie do koncepcji „dobrej pedofilii”, co jednoznacznie wynika z lektury całego wywiadu. Należy być szczególnie uważnym w kontekście krążących w sieci cytatów. Wiele z nich jest nieprawdziwych lub właśnie pozbawionych kontekstu, na co wielokrotnie wskazywaliśmy w naszych artykułach.
Źródła
Wiara.pl:
- https://kosciol.wiara.pl/doc/5050993.Prawda-sie-liczy/2
- https://info.wiara.pl/doc/3654301.O-Zak-Jestesmy-na-krawedzi-pelzajacego-kryzysu
- https://info.wiara.pl/doc/5055217.Klamliwa-sugestia-Wirtualnej-Polski
WP.pl: https://wiadomosci.wp.pl/wp-przeprasza-ojca-adama-zaka-6300526066079361a
