Kryzys migracyjny na wschodniej granicy Polski, wciąż pozostaje jednym z najczęściej poruszanych w mediach społecznościowych tematów. Od początku operacji Aleksandra Łukaszenki, obserwujemy zderzenie dwóch rodzajów retoryki w polskiej przestrzeni informacyjnej. Pierwsza, bazująca na zasadach polityki realnej, popiera twardą postawę rządu, usiłującego za wszelką cenę uniemożliwić migracje. Druga, opierająca się na koncepcji idealistycznej, sprzeciwia się wypychaniu uchodźców i migrantów na stronę białoruską i nawołuje do przestrzegania prawa międzynarodowego.
Ważnym elementem walki o uwagę i sympatię opinii publicznej stały się zdjęcia, przedstawiające grupy koczujących na granicy ludzi. Kluczową rolę odgrywają fotografie i nagrania dzieci, jako te wywołujące najwięcej emocji. Niedawno opisywaliśmy fałszywą informację powieloną przez środowiska prorządowe, jakoby dziennikarze rzucali dzieciom słodycze, by zwabić je do zdjęć. Od pewnego czasu w mediach społecznościowych krąży również zdjęcie, które wykorzystywane jest przez środowiska opozycyjne, w celu zilustrowania tragedii małych dzieci, jaka rozgrywa się w polskich lasach.
W rzeczywistości zdjęcie zrobiono podczas kryzysu migracyjnego w Serbii w 2015 roku. Fotografię wykonał na serbsko-węgierskiej granicy Magnus Wennman. Sprawę poruszali już Wojownicy Klawiatury.
Fałszywy przekaz
Zdjęcie stało się szczególnie popularne na Twitterze. Początkowo przywoływane bez kontekstu, szybko doczekało się narracji wskazującej, iż związane jest z trwającym obecnie na naszej wschodniej granicy kryzysem migracyjnym. Powielali je zarówno zwykli internauci jak i dziennikarze.
Korzystając z narzędzia InVID oraz odwróconego wyszukiwania obrazem, z łatwością dotarliśmy do oryginalnego zdjęcia. Jego autorem jest mieszkający w Sztokholmie fotograf Magnus Wenneman. Fotografia stała się częścią jego cyklu o dzieciach uchodźców, zatytułowanego „Where the children sleep”. Przedstawia Lamar, 5 letnią dziewczynkę pochodzącą z Bagdadu, śpiącą w lesie niedaleko serbsko-węgierskiego przejścia granicznego w Horgoš.
Cykl szwedzkiego fotografa zdobył między innymi drugą nagrodę w konkursie na zdjęcie roku, organizowanym przez UNICEF.
Okolice Horgoš w 2015 roku stały się jednym z głównych kanałów tranzytowych dla uchodźców i migrantów zmierzających do Europy. Pieszo bądź lokalnymi autobusami docierali w pobliże granicy i próbowali przedostawać się na stronę węgierską, by następnie ruszyć dalej, w stronę Europy Zachodniej, bądź poprosić o azyl na Węgrzech. Więcej informacji na temat kryzysu z 2015 roku znajdziecie w znakomitym materiale BBC.
Podsumowanie
Bez wątpienia zdjęcie Lamar, śpiącej w lesie w okolicach Horgoš, nie jest bezpośrednio związane z trwającym na wschodzie Polski kryzysem migracyjnym. Należy jednakże mieć na uwadze fakt, iż prawdopodobnie jedynie kwestią czasu jest pojawienie się podobnych fotografii z polskiej granicy, gdyż, jak obrazują zdjęcia wykonane przez aktywistów, obecne tam dzieci koczują w niemal identycznych warunkach.
Wykorzystywanie archiwalnych zdjęć w niewłaściwym kontekście nie powinno jednak służyć do zilustrowania trwającego kryzysu, jeżeli osoby je udostępniające wyraźnie nie wskażą, iż jest ono jedynie poglądowe. Takie działanie uznajemy za szkodliwą manipulację, a kontekst w jakim krąży fotografia za fałszywy.
Źródła
Magnus Wennman https://www.instagram.com/p/BCsfMqvknul/?utm_medium=copy_link&fbclid=IwAR2yTD8OgSro285hOQI0Uofr7JQWKkr3T8UoFndzp-a2FbB7ZPOLkv7YbY8
BBC https://www.bbc.com/news/world-europe-34131911
UNICEF https://www.unicef.de/informieren/aktuelles/photo-of-the-year/contest-2015/-/magnus-wennman/97354
