Po opublikowaniu naszego ostatniego artykułu pt. Szczepienia przeciwko COVID-19 to eksperyment medyczny? Nieprawda w komentarzach wywiązała się burzliwa dyskusja. Wiele osób będących przeciwnikami szczepień nie zgadzało się z jego treścią. Powoływano się często na wypowiedź profesora Andrzeja Horbana, który w trakcie lipcowych obrad Parlamentarnego Zespołu ds. Sanitaryzmu rzekomo miał przyznać, że szczepienia to eksperyment medyczny. Jako dowód internauci załączali film z fragmentem wypowiedzi profesora zamieszczonym na fanpage’u Konfederacji. Fragment tej wypowiedzi dostępny był również na twitterze koalicji oraz w kilku miejscach na YouTubie.
W rzeczywistości cytowana wypowiedź profesora Horbana nie dotyczyła szczepień, a wprowadzania obostrzeń. Jej sens staje się zrozumiały nie tylko po wysłuchaniu pytania posłanki Anny Marii Siarkowskiej, które poprzedza odpowiedź profesora. Wybrzmiewa on przede wszystkim w samej jego wypowiedzi.
Posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Sanitaryzmu
12 lipca 2021 roku miało miejsce posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Sanitaryzmu, którego tematem przewodnim było szczepienie dzieci przeciw COVID-19. W spotkaniu, któremu przewodniczyła posłanka Prawa i Sprawiedliwości Anna Maria Siarkowska brał również udział profesor Andrzej Horban, który stoi na czele grupy rządowych doradców epidemiologicznych. Posłanka zapytała profesora:
Jaka jest relacja pomiędzy poziomem wdrażanych restrykcji, które mają zapobiegać zakażeniom a pomiędzy właśnie tym poziomem zakażeń? Bo widzieliśmy tego typu zestawienia na całym świecie, że jednak ten poziom tych zakażeń a poziom restrykcji jest zbliżony w państwach które tak naprawdę na różnym poziomie te restrykcje wdrażały a jednak poziom zakażeń był w tych państwach tak naprawdę analogiczny. Wobec czego no to rzeczywiście powinniśmy dalej się przyglądać temu czy rzeczywiście to ma zdecydowanie wpływ? (14:55:03)
Na co profesor Andrzej Horban odpowiedział:
Ma Pani absolutną rację. To jest cały czas eksperyment. Wyniki są różne w zależności od społeczeństwa. To będzie przedmiotem analiz. Pełna zgodność między nami. Cały czas jest to eksperyment czyniony w biegu, niezależnie od kraju (…) Nie można porównywać efektów restrykcji w społeczeństwie chińskim i w społeczeństwie szwedzkim i w społeczeństwie polskim (…) My się nie upieramy za lockdownem. My jako lekarze nie jesteśmy zwolennikami lockdownu, zamykania ludzi w domach. My jesteśmy zwolennikami szczepień. (14:55:49)
Jak można zauważyć, już z samej wypowiedzi profesora wynika, że mówiąc o eksperymencie, miał na myśli restrykcje, a nie szczepienia. Nazywanie rządowych restrykcji eksperymentem nie dziwi. Ostatnia taka sytuacja miała miejsce we Wrocławiu, w trakcie epidemii ospy prawdziwej w 1963 roku, więc niewielu z nas ją pamięta. Wprowadzone wtedy obostrzenia nie charakteryzowały się jednak tak szeroką skalą, z jaką mamy do czynienia obecnie, stąd działania rządu w tej materii są pewnego rodzaju eksperymentem.
Narodowy program szczepień nie jest eksperymentem medycznym
Co więcej, jakiś czas wcześniej, na tym samym posiedzeniu, profesor Horban tłumaczył, że szczepienia przeciw COVID-19 nie są eksperymentem medycznym:
Jeżeli jest coś zarejestrowane, to stosowanie tego czegoś dla tej grupy pacjentów, dla której to coś jest zarejestrowane, nie jest już eksperymentem medycznym. Jeżeli chodzi o sam eksperyment medyczny, to nasze prawo go dopuszcza, uwarunkowując oczywiście coraz dokładniejszym umocowaniem prawnym, zaczynając od konieczności pisania protokołów, komisji etycznej, odpowiedzialności etc. (13:11:17)
Reakcje internautów
Pierwotny film, który udostępniono na profilu Konfederacji był opatrzony opisem, z którego wynikało, że mówiąc o eksperymencie, profesor odnosi się do wprowadzanych przez rząd obostrzeń. Mimo iż nagranie nie obejmuje pytania zadanego przez posłankę Siarkowską, to wypowiedź profesora nie jest ucięta i można z niej odczytać sens wypowiedzi.
Mimo iż mogłoby się wydawać oczywistym, że profesor nie mówi o szczepionkach, w komentarzach pod filmem internauci nie kryją oburzenia „nagłą zmianą narracji rządu” w kwestii szczepień. Co poniektórzy doszukują się w niej nawet formy zabezpieczenia przed niekorzystnym rozwojem sytuacji. Większość wypowiedzi jest bardzo emocjonalna, a ich wulgarność sprawia, że nie nadają się do cytowania. Kolejne osoby udostępniają opisane nagranie jako dowód, iż takie słowa z ust profesora w rzeczywistości padły.
Jaki cel ma wrzucanie takiego filmu?
Należy zastanowić się, w jakim celu stworzono tego typu nagranie. Konfederacja wszak nie zwraca przy tej okazji uwagi na kwestię szczepień, co mogło by rzeczywiście budzić kontrowersje, a na sam lockdown. Nie jest jednak niczym odkrywczym stwierdzenie, że działania rządu w tej kwestii są swoistym eksperymentem, gdyż jako kraj nie mamy większych doświadczeń z podobnymi restrykcjami, a tym bardziej z ogólnokrajowym lockdownem. Nie jest też niczym kontrowersyjnym fakt, że lekarze nie są zwolennikami radykalnych obostrzeń, które traktują jako środek ostateczny. Sam profesor Horban podkreśla na nagraniu:
My jako lekarze nie jesteśmy zwolennikami lockdownu, zamykania ludzi w domach. My jesteśmy zwolennikami szczepień.
W myśl tej deklaracji apelował wcześniej do dorosłych by zaszczepili się w trosce o dobro swoich dzieci. Logicznym jest przecież, że im bardziej wyszczepiona populacja tym mniejsze jest prawdopodobieństwo wprowadzenia dodatkowych obostrzeń, takich jak ponowne zamykanie szkół. Konfederacja zdaje się w dalszym ciągu tego nie rozumieć i szukając uwagi, zamieszcza niemerytoryczny post z clickbajtowym opisem, którym gra na emocjach odbiorców.
Podsumowanie
Wszystko wskazuje na to, że wielu internautów nie rozumie treści, które ogląda i często udostępnia nagrania nie sprawdzając ich zawartości. Mimo, iż zweryfikowanie tej informacji wydaje się być łatwym zadaniem, najwyraźniej zaistniała potrzeba pojawienia się w sieci takiego nagłówka. W opisywanym filmie nie pada stwierdzenie definiujące szczepienia przeciw COVID-19 jako eksperyment medyczny. Ani opis filmu, ani jego tytuł nie wskazywały na związek wypowiedzi profesora ze szczepionkami. Co więcej, w trakcie tego samego posiedzenia profesor Horban wyraźnie zaznaczył, że stosowanie szczepionek dopuszczonych do obrotu nie jest eksperymentem medycznym.
Źródła:
Parlamentarny Zespół ds. Sanitaryzmu: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisja.xsp?documentId=8A16C3B06E2E2FC2C125870D0025D259&symbol=TRANSMISJA_ARCH&info=T
Epidemia ospy prawdziwej we Wrocławiu: https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/93057,Epidemia-we-Wroclawiu-w-1963-roku.html
