Od dwóch dni w sieci krąży film, na którym rzekomi ukraińscy żołnierze zatrzymują do kontroli samochód. Wewnątrz pojazdu siedzi matka i jej dziecko. Podczas rozmowy wojskowy wpada w szał, gdy jego rozmówczyni zaczyna mówić po rosyjsku. Rzuca obelgami, a następnie oddaje kilka strzałów, by ją nastraszyć. Ostatecznie odjeżdża wraz ze swoim kompanem, zostawiając płaczącą matkę i dziecko. W rzeczywistości to Rosjanie zainscenizowali to dramatyczne nagranie.
27 marca film niemal równocześnie został udostępniony przez rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Ambasadę Rosji w Wielkiej Brytanii. Pierwszy z podmiotów powielał narrację o ukraińskich nazistach, którzy prześladują ludność cywilną. Drugi, dostosowując treść do brytyjskich odbiorców, stwierdził, że kobieta była muzułmanką i dlatego została zaatakowana przez Ukraińców. Rosyjskie MSW już usunęło wideo ze swojej tablicy na Twitterze. Dlatego poniżej prezentujemy zrzut ekranu tego wpisu.
Następnie nagranie zaczęło pojawiać się na rosyjskich kanałach na Telegramie. Udostępnił je między innymi kanał ZАПИСКИ VЕТЕРАНА (notatki weterana — tłum.red.). Powielone zostało także przez kremlowskiego propagandystę znanego jako War Gonzo. W dalszej kolejności trafiło do polskiej części komunikatora. Na swoim koncie film umieścił m.in. znany z szerzenia teorii spiskowych kanał News Front Polska.
To nie są ukraińscy żołnierze
Nagranie błyskawicznie wzięły pod lupę osoby zajmujące się białym wywiadem (OSINT). Jeszcze tego samego dnia dokonano geolokalizacji filmu. Konto @GeoConfirmed w swoim wątku na Twitterze pokazuje, jak dokonano tego krok po kroku. Geolokalizację potwierdziło również konto Moscow calling na Telegramie, a także niezależnie użytkownik @EjShahid.
Jak się okazuje, miejsce nagrania filmu znajduje się 30 kilometrów za linią frontu, głęboko na tyłach rosyjskiej armii. Nie jest więc możliwe, aby operowały tam ukraińskie patrole zajmujące się kontrolowaniem cywilów. Skrzyżowanie dróg, gdzie zainscenizowano nagranie, znajduje się w obwodzie donieckim, kilkanaście kilometrów na wschód od centrum stolicy obwodu.
Warto zwrócić uwagę na to, że nagranie zostało zainscenizowane w miejscu, które jest trudne do identyfikacji na pierwszy rzut oka. Potrzeba znacznych umiejętności, aby przeprowadzić jego geolokalizację. Samochód, którym poruszali się „ukraińscy żołnierze”, jest oznakowany w taki sposób, aby widz nie miał żadnych wątpliwości, z kim ma do czynienia. Dodatkowo umieszczenie charakterystycznego krzyża zwanego Balkenkreuz też jest elementem rosyjskiej propagandy. Narracja ta wpisuje się w trendy kremlowskiej dezinformacji, która usiłuje przedstawiać Ukraińców jako nazistów. Użycie krzyża, który stosowany był jako oznaczenie na pojazdach Wehrmachtu, jest elementem tej strategii. Więcej na ten temat napisaliśmy w naszym artykule z września 2022 roku.
Jak zauważa użytkownik @Tatarigami_UA (konto prowadzone jest przez ukraińskiego oficera będącego w rezerwie), nie wolno nagrywać ukraińskiego wojska bez pozwolenia. Przed podjęciem jakichkolwiek czynności wobec zatrzymanej żołnierze najpierw nakazaliby wyłączenie kamery. Wojskowi widoczni na filmie noszą żółte opaski identyfikacyjne. Aktualnie żołnierze Sił Zbrojnych Ukrainy najczęściej używają ich w zielonym kolorze, co wzbudza dodatkowe wątpliwości co do autentyczności nagrania. Ostatecznym dowodem jest fakt, że rosyjskie konta w mediach społecznościowych same zaczęły przyznawać, że film został zainscenizowany. Potwierdził to między innymi wspomniany już wcześniej użytkownik ZАПИСКИ VЕТЕРАНА.
Podsumowanie
Rosyjska propaganda cały czas bardzo intensywnie stara się oczernić stronę ukraińską. Inscenizacja tego typu filmów jest jednym z najpopularniejszych sposobów szerzenia dezinformacji przez kremlowskich propagandystów. Podobny przypadek miał miejsce tuż przed inwazją i opisywaliśmy go na naszych łamach. Przeciętnemu użytkownikowi mediów społecznościowych ciężko na pierwszy rzut oka zweryfikować nagranie. Dlatego należy być szczególnie uważnym, gdy widzimy tego typu sensacyjne wideo.
Źródła
Geolokalizacja przeprowadzona przez konta: @GeoConfirmed, @EjShahid, @Tatarigami_UA oraz Moscow calling.
