Od początku lutego w sieci krąży dużo zdjęć i filmów związanych z katastrofą w Ohio. Wykolejenie pociągu z groźnymi chemikaliami odbiło się szerokim echem na całym świecie. Jak zawsze w takich przypadkach, w mediach społecznościowych zaczęły krążyć filmy, które w rzeczywistości nie mają nic wspólnego z tym wydarzeniem.
Niecałe dwa tygodnie po wykolejeniu pociągu w Ohio w mediach społecznościowych zaczął krążyć film, na którym widoczne są czarne chmury. Zakrywają one znaczną część nieba i sprawiają przerażające wrażenie. Wielu internautów zaczęło podawać dalej film, twierdząc, że pochodzi on z Ohio, gdzie doszło do katastrofy. Przodowały w tym szczególnie konta powielające narracje spiskowe. Nagranie błyskawicznie zdobyło spore zasięgi na angielskojęzycznym Twitterze, a przykłady możemy zobaczyć tutaj i tutaj. Szybko dotarło też do Polski. Liczne tweety powielały stworzoną za oceanem narrację, na przykład tu, tu czy tu. Również na Facebooku pojawiły się posty sugerujące związek wideo z wydarzeniami w Ohio.
Co film ma wspólnego z katastrofą w Ohio?
Szybka analiza omawianego filmu wskazała, że pochodzi on z TikToka. Oryginalnie został dodany przez konto o nazwie Princess Cisneros. Jak się okazuje, najstarszy post z tym nagraniem został opublikowany 13 listopada 2022 roku. Jako podkład do niego autorka wykorzystała motyw główny z serialu Stranger Things.
Użytkowniczka, na prośbę obserwujących, ponownie wrzuciła swój film 27 stycznia 2023 roku. Tym razem jednak z oryginalnym dźwiękiem. Katastrofa kolejowa w Ohio miała miejsce 3 lutego 2023, a więc omawiane wideo nie może mieć z nią nic wspólnego. Przypadkowe wrzucenie nagrania po raz drugi niecały tydzień przed katastrofą poskutkowało tym, że film zyskał niespodziewaną popularność. Wiele osób, bez weryfikacji daty ani miejsca, szybko powiązało film z głośnym wydarzeniem.
Wyjaśnienia autorki
Widząc, że nagraniu dodaje się fałszywy kontekst, sama autorka postanowiła poświęcić temu kilka słów wyjaśnienia. Stwierdziła, że omawiany film został nagrany wiele miesięcy temu i wrzucała go już kilkukrotnie, jednak po jakimś czasie usuwała. Potwierdziła również, że nie jest to wytwór efektów specjalnych, a niezwykłe zjawisko atmosferyczne, którego przypadkowo była świadkiem. Podała także, że wideo nagrała podczas swojej podróży do centrum handlowego Jantzen Beach Center w Portland w stanie Oregon.
Postanowiliśmy zweryfikować słowa użytkowniczki. Faktycznie film nie nosi śladów obróbki cyfrowej i wszystko wskazuje na to, że jest to wizualnie surowe nagranie. Autorka wspominała, że we wcześniejszych wersjach dodawała różne utwory, jednak w ostatniej dźwięk jest oryginalny. Również i w tym wypadku wszystko się zgadza.
Skąd pochodzi nagranie i co przedstawia?
Na koniec sprawdziliśmy, czy lokalizacja filmu również jest prawdziwa. Dzięki precyzyjnej informacji od autorki byliśmy w stanie szybko przeprowadzić geolokalizację miejsca prezentowanego na nagraniu. Również i w tym przypadku użytkowniczka mówiła prawdę. Lokalizacja widoczna na zdjęciu znajduje się na drodze Tomahawk Island Drive, która przechodzi przez Jantzen Beach Center. Lokalizacja znaków, przejścia dla pieszych oraz budynku w tle pokrywa się z tymi na omawianym filmie. Poniżej zobaczyć można porównanie. Zdjęcie z Google Maps pochodzi z 2019 roku, więc niektóre szczegóły mogą się różnić od tych na nagraniu.
Wszystko wskazuje więc na to, że autorka filmu zupełnie przypadkiem trafiła na niezwykłe zjawisko pogodowe. Miało to miejsce wiele miesięcy przed katastrofą w Ohio. Nie ma również dowodów na to, by chmury miały nienaturalne pochodzenie. Zachodzące słońce, oświetlając formację chmur od dołu, potęgowało efekt kontrastu. Spowodowało to, że zjawisko wyglądało niezwykle tajemniczo i niepokojąco. Zapewne te same chmury, rozjaśnione przez słońce z góry w ciągu dnia, wyglądałyby mniej efektownie. Na koniec warto zwrócić uwagę, że wyspa Hayden, na której znajduje się Jantzen Beach Center, oddalona jest od miasta East Palestine w Ohio o ponad 3400 kilometrów.
Katastrofa w Ohio
Katastrofa kolejowa w East Palestine w Ohio miała miejsce 3 lutego 2023 roku około godziny 21. Pociąg składający się z 3 lokomotyw i 150 wagonów uległ wykolejeniu z nieznanych przyczyn. Należał on do linii Norfolk Southern. W 11 z wykolejonych wagonów przewożone były niebezpieczne substancje, w tym toksyczny chlorek winylu. Jest on kancerogenny oraz może uszkadzać wątrobę. 6 lutego przeprowadzono kontrolowane wypalenie niebezpiecznych substancji z wykolejonych wagonów. Na ten moment władze podają, że powietrze w East Palestine jest bezpieczne, jednak zalecają spożywanie wody butelkowanej. Nadal prowadzone są badania mające ustalić wpływ katastrofy na środowisko. W mediach społecznościowych krążą liczne filmy rzekomo pokazujące środowiskowe skutki katastrofy, jednak zalecamy podchodzić do nich z dużą ostrożnością.
Podsumowanie
Wykolejenie pociągu towarowego w Ohio wywołało niepokój w całych Stanach Zjednoczonych i nie tylko. Informacje o wycieku niebezpiecznych substancji sprawiły, że w sieci zawrzało. Użytkownicy mediów społecznościowych, w wyniku silnych emocji lub dla celowego siania zamętu i chęci zdobycia popularności, udostępniali niesprawdzone filmy i zdjęcia. Miały one przedstawiać skutki katastrofy, jednak wiele z nich należy traktować z dużą dozą sceptycyzmu. Jak pokazuje przykład omawianego w niniejszym artykule nagrania, internauci często bezrefleksyjnie powielają sensacyjne filmy i zdjęcia. Jak się okazuje, wideo, które przedstawiliśmy, nagrane zostało wiele miesięcy wcześniej tysiące kilometrów od miejsca katastrofy.
Źródła
NPR: https://www.npr.org/2023/02/16/1157333630/east-palestine-ohio-train-derailment
NTSB: https://www.ntsb.gov/news/press-releases/Pages/NR20230214.aspx
Rynek Kolejowy: https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/ogromne-skazenie-srodowiska-po-wykolejeniu-pociagu-z-chemikaliami-w-usa-112022.html
