1 lipca, w Tomaszowie Lubelskim, premier Mateusz Morawiecki tak wypowiedział się o trwającej w Polsce epidemii koronawirusa SARS-CoV-2:
„Cieszę się, że coraz mniej obawiamy się tego wirusa, tej epidemii i to jest dobre podejście, bo on jest w odwrocie (…) Trzeba pójść na wybory tłumnie 12 lipca. Będą zachowane wszystkie wymogi sanitarne. (…) Wszyscy, zwłaszcza seniorzy, nie obawiajmy się. Idźmy na wybory. To ważne, żeby móc kontynuować tę sprawiedliwą linię rozwoju.”
Sprawdzamy wypowiedź
„Cieszę się, że coraz mniej obawiamy się tego wirusa, tej epidemii i to jest dobre podejście, bo on jest w odwrocie.”
Nic nie wskazuje na to, by koronawirus SARS-CoV-2 był „w odwrocie”, jak twierdzi Mateusz Morawiecki. Bazując na wciąż dodatnim współczynniku R dla Polski oraz wynikach testów przeprowadzanych od początku marca, można jedynie stwierdzić, że od kwietnia ilość zachorowań utrzymuje się na względnie stałym poziomie z ewentualną, bardzo niepewną tendencją malejącą (wciąż zbyt wcześnie na prognozy). 1 i 2 lipca zanotowano również spory przyrost zachorowań, odpowiednio 382 i 371.
Nie oceniamy tutaj jakości i dokładności samych testów, lecz to jedyne dostępne krajowe źródło wiedzy o bieżącej sytuacji epidemicznej. Wątpliwe jest by premier Mateusz Morawiecki dysponował innymi danymi.
EDYTOWANO:
Postanowiliśmy dodać również współczynnik reprodukcji (wskaźnik R), jako istotne źródło danych o rozwoju epidemii. Przyjęto, że gdy spada na stałe poniżej 1, można mówić o zaniku epidemii. Powyżej powołaliśmy się na dane Ministerstwa Zdrowia na dzień 22 czerwca, gdy wskaźnik R=1,11.
Generalny trend dla wskaźnika R kształtuje się tak:
Po spadku do połowy kwietnia, możemy obserwować raczej względne ustabilizowanie wartości wskaźnika R. Biorąc pod uwagę planowane zniesienie kolejnych restrykcji jesteśmy skłonni raczej przypuszczać, że wartość ta wzrośnie, zamiast zmaleć, jednak to jedynie prognozy.
Cytując za źródłem portalu Konkret24:
„Z zasady chcemy, by współczynnik R był jak najniższy, a najlepiej dużo poniżej 1, jeśli planujemy zdejmować obostrzenia” – komentuje Emilia Skirmuntt, wirusolożka z Uniwersytetu w Oksfordzie. „Jeśli współczynnik jest w okolicach 1, to epidemia nie wygasa i ma potencjał do wywołania kolejnej fali zachorowań” – dodaje.
Podsumowując, bazując na ilości bieżących pozytywnych wyników testów oraz wartości współczynnika reprodukcji SARS-CoV-2, nie można tak zdecydowanie jak premier Morawiecki stwierdzić, że koronawirus jest w odwrocie. Sytuacja wydaje się względnie stabilna z ewentualnym potencjałem do pogorszenia.
Przypominamy również, że ogólny wykres ilości zachorowań na COVID-19 w czasie, wygląda obecnie tak:
(Wykres jest podsumowaniem wszystkich dotychczasowych zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2, nie świadczy o trendzie wzrostowym ilości zakażeń!)
W naszej opinii słowa premiera mają jedynie zmotywować wyborców do udania się na wybory i nie mają żadnego merytorycznego uzasadnienia.
„Wszyscy, zwłaszcza seniorzy, nie obawiajmy się. Idźmy na wybory.”
Nie wiemy, dlaczego „zwłaszcza seniorzy” mają się nie obawiać ewentualnego ryzyka zachorowania na COVID-19, związanego z udziałem w wyborach. Zgodnie z analizą światowej sytuacji epidemicznej Głównego Inspektoratu Sanitarnego z 29 maja:
„Bezwzględna liczba zgonów była wyższa wśród osób w wieku powyżej 65 lat. Osoby w wieku 65–79 lat stanowiły 44% wszystkich zgonów, a osoby w wieku 80 lat i powyżej – 46%.”
a dla Polski:
„Średnia wieku osoby zmarłej wynosi 72,9 w Polsce z powodu Covid-19. Mediana wynosi 75.”
Zachęcanie wszystkich obywateli do głosowania jest jak najbardziej prawidłowe, każdy z nas powinien na podstawie dostępnych danych samodzielnie zdecydować o udziale w wyborach. Jednak wyszczególnianie w ten sposób najbardziej narażonej grupy, popierając wypowiedź fałszywą tezą o spadku ilości zachorowań, jest manipulacją, która może mieć bardzo poważne konsekwencje dla osób starszych, które uwierzą w słowa premiera Morawieckiego.
Z pewnością premier zdaje sobie sprawę, iż jego partia ma największe poparcie w grupie wiekowej 60+, w ostatnich wyborach parlamentarnych 55,6% osób z tej grupy oddało głos na Prawo i Sprawiedliwość. Dlatego statystycznie im więcej osób starszych zagłosuje, tym lepszy wynik uzyska urzędujący prezydent Andrzej Duda. Najwyraźniej cel uświęca środki i dla zwiększenia szans w wyborach, można posunąć się nawet do manipulacji, która potencjalnie może mieć bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia i życia seniorów.
Wypadałoby przytoczyć tutaj słowa samego premiera, które wypowiedział 2 marca:
„Apeluję, aby zachować rozwagę i powagę w sprawie koronawirusa i nie wykorzystywać tej kwestii do rozgrywek partyjnych.”
Podsumowanie
Nie, koronawirus niestety nie jest jeszcze „w odwrocie”, jak twierdzi Mateusz Morawiecki. Według analiz ekspertów i naszych obliczeń brak na to przekonujących dowodów.
Źródła
Główny Inspektorat Sanitarny: https://gis.gov.pl/aktualnosci/komunikat-dot-aktualnej-sytuacji-epidemiologicznej-covid-19-nr-15-warszawa-29-maja-2020-r-opracowano-na-podstawie-danych-who-ecdc-cdc/ oraz https://gis.gov.pl/bez-kategorii/udzial-procentowy-grup-wiekowych-w-ogolnej-liczbie-zgonow-z-powodu-covid-19/
Dane zbiorcze Google: https://news.google.com/covid19/map?hl=pl&mid=/m/05qhw&gl=PL&ceid=PL:pl
Businessinsider.com.pl: https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/wyniki-wyborow-2019-jak-glosowali-polacy-pis-wygrywa-w-kazdej-grupie-wiekowej/tflk7p0
Konkret24: https://konkret24.tvn24.pl/zdrowie,110/wspolczynnik-reprodukcji-wirusa-w-wojewodztwach-pierwsze-oficjalne-dane,1020536.html?fbclid=IwAR26wOfAwBoo9mEejYIi9KMef8IEmU5oR74slJ8JQ_nyR7QBFzq-rD6G-oM
Gazetaprawna.pl: https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1456730,morawiecki-koronawirus-rozgrywki-polityczne.html
Glos.pl: https://glos.pl/koronawirus-zajecia-w-szkolach-zostana-zawieszone
Zdjęcie ilustracyjne: „File:2018-07-04 Mateusz Morawiecki-0603.jpg” by Olaf Kosinsky is licensed under CC BY-SA 3.0
