Pod koniec grudnia do polskich mediów społecznościowych dotarł filmik, na którym pielęgniarka Khalilah Mitchell ma rzekomo ujawniać, iż doznała paraliżu po szczepieniu na COVID-19. Materiał stał się bardzo popularny, udostępniono go tysiące razy.
W większości fałsz
Więcej o naszym systemie oceniania:Co jest fałszem?
Pielęgniarka Khalilah Mitchell nie istnieje, nie figuruje w spisie pielęgniarek, istnieniu takiej osoby zaprzeczył również Departament Zdrowia stanu Tennessee oraz Rada Pielęgniarek Tennessee. Nie zgłoszono tam żadnych przypadków paraliżu Bella, mimo iż osoba na filmie twierdzi, iż udała się do lekarza. Z uwagi na niską jakość filmu nie da się też określić czy kobieta rzeczywiście doznała paraliżu.
Co jest prawdą?
W ulotkach szczepionek przeciw COVID-19 firm Pfizer i Moderna znajdujemy informację o wystąpieniu porażenia nerwu twarzowego odpowiednio u 4 i 3 osób w badaniach klinicznych, co jednak odpowiada częstości występowania porażenia w całej populacji.
Na filmie widzimy kobietę, która przedstawia się jako Khalilah Mitchell, pielęgniarka z Tenessee. Twierdzi, iż trzy dni po przyjęciu szczepionki przeciw COVID-19 doznała porażenia Bella (nerwu twarzowego) i musiała udać się do lekarza. Błaga widzów, by nie przyjmowali szczepionki, która jej zdaniem jest straszliwym złem, którego nie życzyłaby nawet najgorszemu wrogowi.
Kim jest kobieta na filmie?
Tego dokładnie nie udało się ustalić, jednak z całą pewnością nie jest osobą, za którą się podaje. W centralnym amerykańskim rejestrze pielęgniarek nie figuruje żadna Khalilah Mitchell. Jak potwierdził Departament Zdrowia Tennessee, taka osoba nie znajduje się w stanowych bazach pracowników ochrony zdrowia.
Portal Lead Stories skontaktował się też z Radą Pielęgniarek Tennessee, która potwierdziła, iż w jej rejestrach nie figuruje Khalilah Mitchell.
Pielęgniarki Khalili Mitchell nie udało nam się znaleźć również w sieciach społecznościowych. Jedyna osoba o takim imieniu i nazwisku zamieszkała w Tennessee pracuje w piekarni i nie jest podobna do kobiety na filmie. Na podstawie wideo nie da się również określić, czy osoba przedstawiająca się jako Mitchell rzeczywiście doznała porażenia nerwu twarzowego, jej twarz jest ukryta w cieniu. W chwili pisania artykułu nie było ponadto żadnych doniesień o zgłoszonych przypadkach porażenia Bella w stanie Tennessee.
Podsumowując: jedynym dowodem na takie zdarzenie jest relacja osoby, która ukrywa swoją tożsamość, a sama informacja nie ma żadnego potwierdzenia.
Czym jest porażenie Bella?
Jak pisze lek. Nina Keller:
„Porażenie nerwu twarzowego (porażenie Bella) to samoistny, nagły paraliż twarzy, który spowodowany jest uszkodzeniem włókien nerwu twarzowego. Widoczna jest deformacja twarzy – obniżony kącik ust oraz utrudnione zamykanie powieki. Chory ma także problem z wyraźną mową, ograniczona zostaje zdolność do odczuwania smaków.”
Przyczyny wystąpienia porażenia mogą być bardzo różne, z pełną listą zapoznacie się tutaj.
Jak podaje Medicover:
„Osłabienie mięśni twarzy nasila się przez 1-2 dni, wtedy można zauważyć największe zniekształcenia na twarzy. Po tym czasie porażenie powoli zaczyna ustępować, a chory z dnia na dzień czuje się coraz lepiej. Objawy całkowicie ustępują zazwyczaj w ciągu 3 miesięcy, choć u niektórych obserwuje się dłuższy okres regeneracji. W bardzo rzadkich przypadkach objawy mogą pozostać na stałe. Porażenie Bella, tak jak zaczyna się samoistnie, tak zwykle ma charakter przejściowy i samoistnie się kończy.”
Porażenie zwykle nie jest niebezpieczne i najczęściej ustępuje samo, sporadycznie wymaga leczenia farmakologicznego.
Czy porażenie Bella występuje po szczepieniach przeciw COVID-19?
Najprawdopodobniej nie. W ulotkach szczepionek przeciw COVID-19 firm Pfizer i Moderna znajdujemy informację o wystąpieniu porażenia nerwu twarzowego odpowiednio u 4 i 3 osób w badaniach klinicznych, 1 przypadek u Moderny pochodził z grupy kontrolnej (osoba nie przyjęła szczepionki). W badaniach wzięło udział ponad 37 tys. osób, zatem porażenie Bella wystąpiło w 0.02% przypadków. W populacji częstość występowania paraliżu jest podobna, jednak informacja znalazła się w ulotach dla zachowania transparentności.
Jak czytamy w ulotce Moderny:
„Currently available information on Bell’s palsy is insufficient to determine a causal relationship with the vaccine.”
Tłumaczenie:
“Dostępne obecnie informacje o porażeniu Bella są niewystarczające by powiązać przypadki ze szczepionką.”
Tak o porażeniu Bella w kontekście produktu Moderny pisze polski Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego:
„W badaniu klinicznym odnotowano 3 przypadki porażenia typu Bella, które wystąpiły w grupie badanej oraz 1 przypadek w grupie kontrolnej. Obecnie nie ma podstaw, aby stwierdzić związek przyczynowy między szczepieniem a wystąpieniem porażenia typu Bella. FDA rekomenduje jednak wzmożony nadzór w tym obszarze.”
W ulotce szczepionki firmy Pfizer ostre obwodowe porażenie nerwu twarzowego figuruje w kategorii rzadkich powikłań.
Podsumowując, nie ma w tej chwili twardych dowodów, by szczepionki przeciw COVID-19 skutkowały porażeniem Bella, zarejestrowane przypadku odpowiadają szacowanej średniej występowania tej przypadłości w populacji (ok. 30/100 000). Niektóre źródła podają również wartości rzędu 25-53, lub 10-40 przypadków na 100 000. Mimo, iż porażenie wystąpiło zaledwie u 6 zaszczepionych osób, informacja znalazła się w ulotce i wszelkie ewentualne przypadki mają być zgłaszane.
Podsumowanie
Oczywiście, mimo dość standardowej częstości występowania, należy mieć na uwadze fakt pojawienia się porażenia w próbach klinicznych Pfizera i Moderny i zgodnie z zaleceniami producentów zgłaszać tego typu przypadki. Materiał jednakże jest najprawdopodobniej fałszywy, pielęgniarka Khalilah Mitchell bez wątpienia nie istnieje, przypadłość nie jest widoczna na filmie, a w Tennessee nie zgłoszono żadnych przypadków porażenia Bella.
Źródła
EMA https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/comirnaty-epar-product-information_pl.pdf
FDA https://www.fda.gov/media/144637/download
Nursys.com https://www.nursys.com/LQC/LQCSearch.aspx
NINDAS https://www.ninds.nih.gov/Disorders/Patient-Caregiver-Education/Fact-Sheets/Bells-Palsy-Fact-Sheet
WEBMD https://www.webmd.com/brain/understanding-bells-palsy-basics#1
Yanagihara N. Incidence of Bell’s Palsy. Annals of Otology, Rhinology & Laryngology. 1988; 10.1177/00034894880976S301
C Pereira et al. Peripheral Facial Palsy: Anatomy And Physiology, http://ispub.com/IJNS/2/2/11553#