Od kilku lat Internet obiega informacja o Wilhelmie Reichu i jego akumulatorze orgonu, który według autorów publikowanych postów ma być metodą leczenia nie tylko nowotworów, ale i tysięcy innych chorób. W rzeczywistości jego teoria energii orgonowej nie znalazła uznania wśród naukowców, a badacze, z którymi się konsultował, wytykali mu wielokrotnie błędy w jego rozumowaniu i ignorowanie podstawowych praw fizyki. Nie istnieją żadne wiarygodne dowody potwierdzające choćby istnienie samego orgonu, nie mówiąc już o jego leczniczych właściwościach.
Brak dowodów
Więcej o naszym systemie oceniania:„Zakazana metoda leczenia raka”
Cudowny lek na raka, rzekomo ukrywany przez przemysł farmaceutyczny, to bardzo stara narracja środowisk spiskowych, która urosła niemal do rangi legendy. Co jakiś czas pojawia się ona pod nowymi postaciami. Nazwisko odkrywcy i nazwa cudotwórczego medykamentu różnią się w kolejnych doniesieniach, jednak schemat jest zawsze ten sam – buntownik walczący z establishmentem medycznym odkrywa tani i skuteczny lek na jedną lub wiele chorób, a tzw. Big Pharma, bojąc się utraty wpływów, skutecznie go ucisza.
Co charakterystyczne, na próżno szukać w tych opowieściach leku na zespół Zellwegera, Lescha-Nyhana, chorobę Krabbego czy inne obce przeciętnemu użytkownikowi przypadki. Historie te dotyczą najpowszechniejszych chorób – prym wiodą głównie nowotwory, choroby serca i cukrzyca. Autor nie precyzuje rodzaju nowotworu czy typu cukrzycy. Taki dobór przypadłości i ich nieprecyzyjny opis zwiększa zainteresowanie odbiorców i ich emocjonalne zaangażowanie, ponieważ wielu z nich z dużym prawdopodobieństwem zetknęło z opisywaną chorobą bezpośrednio lub pośrednio, mając w najbliższym otoczeniu osobę nią dotkniętą.
Nie inaczej jest w przypadku Wilhelma Reicha i jego akumulatora orgonu. Jego przypadek opisywała już wcześniej redakcja Health Feedback.
Dezinformacja na Telegramie
Tym razem na Telegramie dużą popularnością cieszy się opowieść o tzw. akumulatorze orgonu opracowanym przez Wilhelma Reicha. Z treści postu wynika, że urządzenie w krótkim czasie jest w stanie wyleczyć nie tylko raka i choroby serca, ale i „tysiące innych dolegliwości”, a koncerny farmaceutyczne poczyniły odpowiednie kroki, by uciszyć osobę, która naraża ich na utratę zysków ze sprzedaży leków (przez autora nazwanych truciznami). Wiadomość ta była udostępniana wielokrotnie na licznych kanałach na Telegramie (m.in. Konfederacja PL, OSTATNI SPRAWIEDLIWI, STRAŻNICY WOLNOŚCI), gdzie łącznie wyświetliło ją ponad 12 tysięcy użytkowników.
Chembuster / Działo Orgonowe / Orgonowy Harmonizator Środowiska
Wpisy dotyczące Reicha pojawiały się jednak dużo wcześniej. O energii orgonowej i jej rzekomych właściwościach pisał też w zeszłym roku portal spiskowy globalna.info, a 5 lat temu odkrywamyzakryte.com. 10 lat temu można było przeczytać o nim również na stronach naturopata.edu.pl oraz orgon-polska.pl.
Strona 9dmind.pl informowała natomiast, że w 2001 roku Don Croft wykorzystał pomysły Wilhelma Reicha do stworzenia urządzenia niszczącego chemtrails i uzdrawiającego atmosferę. Chembuster Reicha-Crofta, zwany inaczej działem orgonowym, był opisywany też na łamach portalu spiskowego odkrywamyzakryte.com.
Instrukcja pozwalająca na jego samodzielne wykonanie była rozpowszechniana na Telegramie. Zwany tym razem „Orgonowym Harmonizatorem Środowiska” miał rzekomo eliminować „smugi chemiczne”, a także wpływać na klimat. Jego działanie ma opierać się głównie na znajdujących się w środku „zaprogramowanych mentalnie kryształach”, które miałyby mieć zdolność do przechowywania informacji. Autor instrukcji przekonywał, że dzięki urządzeniu udało mu się zatrzymać okres suszy i przesadnie długi okres deszczu.
Akumulator orgonu
Orgon miał być wszechobecną energią życiową, której cząsteczki Wilhelm Reich nazwał bionami. Jego „odkrycie” zostało zdyskredytowane przez środowisko naukowe, w tym m.in. przez samego Alberta Einsteina. Nie zniechęciło go to jednak do kontynuowania prac nad tzw. energią orgonową. Zaprojektowany przez niego akumulator orgonu, będący drewnianą skrzynką obitą stalą, pod którą znajdowały się warstwy wełny naturalnej i stalowej, miał według niego zatrzymywać orgon wewnątrz urządzenia, a człowiek wystawiony na jego działanie miał doznawać silnego podniecenia. Według Reicha przebywanie w akumulatorze orgonu miało leczyć nowotwory i wiele innych chorób.
Urządzenie Reicha zyskało dużą popularność wśród amerykańskiej bohemy. Swoje akumulatory orgonu posiadał m.in. amerykański pisarz William S. Burroughs. W 1993r. sfotografował się w nim Kurt Cobain, w trakcie wizyty w jego posiadłości.
Z czasem Wilhelm Reich na bazie swojego „wynalazku” skonstruował działka orgonowe (cloudbusters), za pomocą których miał wpływać na pogodę i bronić Ziemi przed atakami UFO.
Ani potencjał leczniczy orgonu, ani choćby jego istnienie nie zostały nigdy naukowo udowodnione. Środowisko naukowe wytykało Reichowi wielokrotnie błędy w jego eksperymentach i krytykowało go za ignorowanie podstawowych praw fizyki. W bazie clinicaltrials.gov nie widnieje żadne badanie kliniczne, które badałoby właściwości orgonu. Próżno szukać też eksperymentów dotyczących przeciwnowotworowych właściwości orgonu w bazie PubMed. Nie przeszkadza to jednak przedsiębiorcom w wykorzystywaniu pomysłów Reicha w celach zarobkowych.
Skrzyniowy akumulator orgonu można bez problemu zakupić w sieci (1900 zł). Sprzedający zastrzega, że przeznaczony jest on wyłącznie do celów eksperymentalnych i nie jest urządzeniem medycznym. Na stronie Żyj Bardziej możemy zakupić natomiast talizman mocy z orgonitem za 744 zł, który przygotowywany jest indywidualnie w oparciu o profil astrologiczny. Z kolei sklep Green Harmony oferuje „narzędzia do samouzdrawiania” w postaci koca orgonowego w cenie 570 zł.
Wilhelm Reich (1897 – 1957)
Okres freudowsko-marksistowski (1927-1937)
Reich był obiecującym austriackim psychiatrą, określanym jako innowator w dziedzinie psychoanalizy, a jego wkład w jej rozwój jest po dzisiejsze czasy powszechnie szanowany. Pod wpływem marksizmu zainteresował się oddziaływaniem społeczeństwa na osobowość. W 1920 roku wstąpił do Wiedeńskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego. Współpracował też blisko z Zygmuntem Freudem. Głosił apoteozę ciała i kult orgazmu. Będąc członkiem partii socjaldemokratycznej, postulował wprowadzenie lepszych warunków mieszkaniowych, legalnej aborcji i prawa kobiet do rozwodu z mężem. Natomiast homoseksualizm był przez niego postrzegany jako prawicowa, nacjonalistyczna, a przede wszystkim faszystowska aberracja.
Jego zaangażowanie polityczne poróżniło go jednak z Freudem, nie podobało się ono również niemieckiej partii komunistycznej. Doprowadziło to do wyrzucenia go z Niemieckiego Towarzystwa Psychoanalitycznego w 1933 r.. W tym samym roku rozwiódł się z pierwszą żoną, która wraz z jego współpracownikami rozpowszechniła plotkę o rzekomej psychozie Reicha. Jednak Sandor Rado, który był jego psychoanalitykiem w Berlinie w 1931 r., dostrzegał u niego tylko „łagodną tendencję paranoidalną”. Benjamin Harris i Adrian Brock skomentowali to słowami:
Z uwagi na fakt, że Reich był znanym komunistycznym psychoanalitykiem pochodzącym z żydowskiej rodziny w nazistowskich Niemczech w 1931 roku, 'łagodnie paranoiczny’ sugeruje raczej zdrowie psychiczne niż chorobę.
W 1934 roku Reich przeniósł się do Oslo, gdzie mieszkał przez następne pięć lat. Poświęcił się tam badaniu fizjologicznych aspektów energii seksualnej. Sfrustrowany nieudanymi próbami przekonania norweskiego środowiska naukowego o istotności jego pracy nad „bionem” i zaniepokojony napiętą sytuacją polityczną w Europie, w sierpniu 1939 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych.
Okres amerykański (1939-1957)
W Nowym Jorku kontynuował swoje eksperymenty z „bionami„, które opisał jako pęcherzyki energii, które emitują szczególny rodzaj promieniowania. Energię tą Reich nazwał orgonem (od słowa orgazm), która w jego ocenie miała być uniwersalną, pierwotną energią przenikającą całą istniejącą materię. Przez resztę swojego życia poświęcił się jej badaniu.
Jego „odkrycia” nie znajdowały jednak poparcia w środowisku naukowym. Próbował przekonać do nich Alberta Einsteina, jednak jego prace spotkały się z krytyką uczonego. Nie pomogło też sprzeciwianie się badaniom nad genami i kwestionowanie niektórych fundamentalnych założeń fizyki, takich jak grawitacja. W 1951 roku przeszedł zawał serca, a jego druga żona skarżyła się na nadużywanie przez niego alkoholu.
Śledztwo FDA i proces sądowy
Budowa akumulatorów orgonu, ich dystrybucja i zainteresowanie prasy zwróciły uwagę Agencji Żywności i Leków (FDA). FDA jest amerykańskim organem odpowiadającym za kontrolę i nadzór m.in. nad bezpieczeństwem żywności, leków i urządzeń medycznych. Po zbadaniu sprawy Reicha FDA stwierdziła, że złamał on przepisy Federalnej Ustawy o Żywności, Lekach i Kosmetykach i dopuścił się oszustwa.W 1954 r. Reich nie stawił się na posiedzeniu sądu w Maine, twierdząc, że żaden sąd nie jest w stanie oceniać jego osiągnięć. W związku z tym sąd przyjął argumenty FDA i zabronił Reichowi propagowania i używania „wynalazku”, a także nakazał zniszczenie jego publikacji dotyczących energii orgonowej. W apelacji Reich zażądał powołania komisji ds. patologii społecznej, która miałaby zbadać jego pracę i zdemaskować zawiązany przeciwko niemu spisek. Wyrok został podtrzymany.
Reich nie zastosował się do tego nakazu, do czego otwarcie się przyznał w trakcie kolejnej rozprawy, i w związku z tym w 1956 roku został skazany na dwa lata więzienia za obrazę sądu. Jego strategia obronna polegała w dużej mierze na przedstawieniu siebie jako ofiary komunistycznej konspiracji, w której FDA odgrywała rolę moskiewskich szpiegów. W jego narracji agencja była wykorzystywana, aby go zdyskredytować w Stanach Zjednoczonych, co miało sprawić, że jego pomysły będą wykorzystywane tylko w Związku Radzieckim. W tym samym czasie Reich tak bardzo bał się o swoje życie, że jego współpracownicy chodzili uzbrojeni, a na swojej posesji kazał przygotować dla siebie grób.
Podkreślenia wymaga sposób argumentacji Wilhelma Reicha, tak charakterystyczny dla środowisk spiskowych i osób parających się pseudomedycyną, w ramach którego zarzuty merytoryczne odpierał, zasłaniając się tajnym spiskiem i niekompetencją sądu.
Po procesie FDA nadzorowała zniszczenie akumulatorów orgonu i prac Reicha propagujących jego „wynalazek”. Akcja ta była wymieniana jako jeden z najgorszych przykładów cenzury w historii USA. Reich zmarł w więzieniu w 1957 roku na zawał serca.
Podsumowanie
Nie istnieją dowody potwierdzające właściwości lecznicze „wynalazków” Wilhelma Reicha, a jego „odkrycia” dotyczące energii orgonowej nie znalazły uznania w środowisku naukowym. Cenzura, którą objęta została jego praca, stała się natomiast narzędziem marketingowym, które przysporzyło popularności jego teoriom w środowiskach spiskowych.
Źródła:
Przekrój: https://przekroj.pl/nauka/kabina-rozkoszy-ziemskich-agnieszka-fiedorowicz
Pietikainen P. Utopianism in psychology: the case of Wilhelm Reich. J Hist Behav Sci. 2002 Spring;38(2):157-75. doi: 10.1002/jhbs.10034. PMID: 11954039. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11954039/
Oosterhuis H. The „Jews” of the antifascist left: homosexuality and socialist resistance to Nazism. J Homosex. 1995;29(2-3):227-57. doi: 10.1300/J082v29n02_09. PMID: 8666756. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8666756/
Schatzberg AF. Wilhelm Reich: Self-Destined Victim and Social Casualty: A Study of His Trial and Appeal. Arch Gen Psychiatry. 1972;27(1):73–77. doi:10.1001/archpsyc.1972.01750250061008 https://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry/article-abstract/490692
Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Wilhelm_Reich
Zdjęcia
The U.S. Food and Drug Administration, Public domain, via Wikimedia Commons
The U.S. Food and Drug Administration, Public domain, via Wikimedia Commons
_(4899254920).jpg){kind=link}
_(8224052279).jpg){kind=link}