Śmierć i pył. Teorie spiskowe dotyczące zamachów z 11 września. Część IV: WTC 7

Przedstawiamy czwarty artykuł z serii dotyczącej zamachów z 11 września 2001 roku. W pierwszym omawialiśmy skąd się wzięły teorie spiskowe wokół 9/11 i jak zdobywały popularność. W drugim poświęciliśmy uwagę Bliźniaczym Wieżom i temu, w jaki sposób się zawaliły. Trzeci obejmował niezwykle popularna hipotezę dotyczącą użycia termitu do zburzenia WTC. W tej części przedstawimy flagowy argument ruchu Truthers, mający być dowodem na konspirację wokół 9/11.

Kwestia budynku numer 7 kompleksu World Trade Center pozostaje jedną z najciekawszych dotyczących zamachów z 11 września 2001 roku. W końcu wieżowiec zawalił się całkowicie mimo tego, że nie uderzył w niego samolot. Wiele osób ma poważne wątpliwości czy sam pożar mógł doprowadzić do takiej sytuacji. Faktycznie taki scenariusz wydaje się nieintuicyjny na pierwszy rzut oka. W niniejszym artykule zajmiemy się tą kwestią i wyjaśnimy najpopularniejsze mity oraz teorie spiskowe dotyczące WTC 7.

Nasza ocena:

Analiza

Więcej o naszym systemie oceniania:

Budynek numer 7

WTC 7 był 47-piętrowym budynkiem biurowym, znajdującym się w kompleksie World Trade Center. Jego wysokość wynosiła 186 metrów. Przebywać w nim mogło w jednym momencie nawet 8 000 osób. Jego konstrukcja była zdecydowanie bliższa standardowej, niż Bliźniaczych Wież. Nie znaczy jednak, że nie posiadała swojej specyfiki. Dotyczyła ona przede wszystkim nieregularnego rozłożenia kolumn nośnych, wynikającego z nietypowego kształtu (nieregularny trapezoid). Budynek opierał się na 24 wewnętrznych kolumnach i 58 zewnętrznych. Schemat ich rozłożenia znajduje się poniżej. Warto zwrócić uwagę, że kolumny 79, 80 i 81 są przesunięte w stosunku do pozostałych kolumn rdzenia. Będzie to kluczowe do zrozumienia czemu WTC 7 zawalił właśnie tak, jak widać to na filmach.

Śmierć i pył. Teorie spiskowe dotyczące zamachów z 11 września. Część IV: WTC 7 — Rzut WTC 7, przedstawiający rozłożenie kolumn nośnych. Źródło: NIST

Pożar i zawalenie się budynku

WTC 7 nie został uszkodzony podczas uderzeń samolotów w Bliźniacze Wieże. Zawalenie się wieży południowej (o godzinie 9:59) również nie wywołało większych zniszczeń, wybijając zaledwie kilka okien. Jednak odłamki z rozpadającego się WTC 1 (10:28) wywołały już znacznie większe zniszczenia strukturalne. O 9:45 zarządzono ewakuację, dzięki czemu w momencie uszkodzenia budynku i wybuchu pożaru, wewnątrz nie było już właściwie nikogo. Odłamki z północnej wieży rozcięły 6 kolumn nośnych pomiędzy 7, a 17 piętrem (ponad 20% wysokości budynku), a także spowodowały uszkodzenia strukturalne powyżej 44 piętra i na dachu. Zniszczenia nie były jednak bardzo poważne, choć spowodowały zwiększenie obciążenia kolumn nośnych.

Pożar

W wyniku upadku płonących odłamków z WTC 1 w budynku numer 7 wybuchł pożar. Objął on 10 pięter, a pomiędzy piętrem 7 oraz 9, a także 11 i 13 nie było nad nim żadnej kontroli. System spryskiwaczy nie zadziałał ze względu na brak wody. Był on spowodowany zniszczeniem sieci wodociągowej w wyniku zawalenia wież WTC. Nowojorska straż pożarna z powodu ogromnych strat jakie poniosła tego dnia nie była w stanie skutecznie walczyć z ogniem. O 14:30 podjęto decyzję o ewakuacji ratowników z WTC 7. Już wtedy obawiano się, że budynek może się zawalić.

Zawalenie się WTC 7

Szalejący bez żadnej kontroli pożar doprowadził do termicznego rozszerzania się stalowych elementów konstrukcji (m.in. dźwigarów). W wyniku tego 13. piętro oberwało się, zawalając kolejne kondygnacje pod nim. Doprowadziło to do uszkodzenia kolumny numer 79, która zaczęła się chwiać i zapadać. Spowodowało to zbyt duże obciążenie kolumn numer 80 i 81, które w wyniku uszkodzeń od pożaru nie były w stanie utrzymać ciężaru. Nastąpiło wówczas oberwanie kolejnych pięter, które zaczęły kaskadowo zapadać się na siebie. Proces ten przebiegał nierównomiernie, od wschodniej do zachodniej ściany budynku. Zewnętrzne kolumny nośne nie miały szans utrzymać już właściwie pustej skorupy budynku i również runęły, doprowadzając do całkowitego zawalenia o godzinie 17:20. Pożary trawiły budynek przez 7 godzin. Mimo rozmiarów katastrofy, w WTC 7 na szczęście nie zginął nikt.

Raport NIST

W pierwotnym raporcie NIST z 2005 roku, WTC 7 zostało potraktowane po macoszemu i nie poświęcono mu większej uwagi. W dość lakonicznym opisie stwierdzono, że przyczyną zawalenia się budynku był pożar. Jednak brak wystarczającego omówienia tej kwestii wzbudził krytykę, w związku z czym NIST zobowiązał się do pełnego przyjrzenia się kwestii budynku numer 7. W 2008 roku agencja opublikowała swój drugi raport, który w pełni wyjaśniał przyczyny zawalenia się WTC 7. Jednak nie było to wystarczające wytłumaczenie dla środowisk spiskowych.

Paliwo i uszkodzenia zewnętrzne

Kwestia znajdujących się w budynku zbiorników z paliwem do zapasowych generatorów wywołała wiele dyskusji. Znajdowały się one wewnątrz po to, aby umożliwić działanie znajdujących się tam biur, nawet w przypadku braku prądu. Według wielu osób była to jedna z rzeczy, które wzmagały pożar i pogarszały sytuację. Jednak jak wykazało śledztwo, znaczna część paliwa została znaleziona w gruzach WTC 7. Oznacza to, że nie było ono ważnym czynnikiem w całej sekwencji zdarzeń. Znajdujące się wewnątrz materiały biurowe i wyposażenie budynku były wystarczającym paliwem, aby podtrzymywać płomienie przez wiele godzin.

Mimo, że uszkodzenia od odłamków z północnej wieży były dość znaczące, to NIST ocenił, że WTC 7 zawaliłoby się nawet bez nich. Specyfika konstrukcji i szalejące przez 7 godzin płomienie były wystarczające, by zniszczyć budynek.

CIA, ładunki wybuchowe i błąd dziennikarski

Ze względu na specyfikę wydarzeń związaną z budynkiem numer 7, wokół niej szybko narosło wiele różnych hipotez. Przyczyna dla której zawalił się wieżowiec nie była znana przez wiele lat. Wydawała się wręcz nieintuicyjna ze względu na to, że pożary dużych budynków raczej nie kończą się ich zawaleniem. Mimo, że raport NIST pokazał z jak wieloma zmiennymi mieli do czynienia śledczy, to nie było to wystarczające dla ruchu Truthers. Szczególnym problemem okazało się wymyślenie dlaczego ktoś miałby zniszczyć pusty budynek. Również i w tym przypadku powstało wiele kolorowych hipotez, które miały jakoś złożyć w całość rozpadające się teorie spiskowe. Poniżej prezentujemy omówienie najpopularniejszych z nich.

Komisja 9/11 ani słowem nie wspomniała o WTC 7

Jednym z pierwszych zarzutów generowanych przez teoretyków spiskowych jest fakt, że w raporcie Komisji 9/11 (więcej tutaj) nie umieszczono żadnej informacji o WTC 7. Ma to być dowód na to, że rząd USA próbuje coś ukryć. Faktycznie, w omawianym raporcie nie znajdziemy nic o budynku numer 7. Rozwiązanie tej kwestii jest jednak bardzo prozaiczne i zawiera się w pełnej nazwie komisji: Narodowa Komisja do spraw Ataków Terrorystycznych na Stany Zjednoczone (National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States). Celem komisji było prześledzenie przebiegu ataków, wszystkich okoliczności z nim związanych, działań służb oraz gotowości obronnej USA w dniu 11 września 2001 roku. WTC 7 nie było celem zamachów, w związku z tym nie wchodziło w zakres działania organu. Kwestia zawalenia się budynku była zagadnieniem czysto technicznym, w związku z tym ciężar za wyjaśnienie całej sprawy spadł na NIST, które zajmowało się częścią inżynieryjną śledztwa.

Tajne dokumenty

Ze względu na brak oczywistej przyczyny, dla której WTC 7 miałby zostać rzekomo zburzony, środowiska spiskowe zmuszone zostały do opracowania jakichś hipotez. W końcu budynek był już pusty, a ataki na Bliźniacze Wieże oraz Pentagon wywołały wystarczający szok w społeczeństwie amerykańskim. Zniszczenie WTC 7 niewiele zmieniało w ogólnym rozrachunku. Z pomocą przyszła lista najemców budynku, wśród których znajdowały się CIA oraz Secret Service. W filmie Loose Change sugerowano (ok. 31:00), że mogło chodzić o dokumenty w sprawie licznych dochodzeń na Wall Street.

Historia, która wyłoniła się w 2017 roku zdawała się potwierdzać powyższe doniesienia. Otóż umierający, emerytowany agent CIA, Malcolm Howard miał na łożu śmierci przyznać, że WTC 7 został zburzony specjalnie. Miało się to stać na polecenie władz USA. Dokładny powód, dla którego wydany taki rozkaz nie jest znany, ale wiele osób sugeruje, że mogło chodzić o tajne dokumenty CIA. Jednak, jak ustaliła redakcja portalu Snopes, informacja o emerytowanym agencie pochodziła ze strony YourNewsWire. Znana jest ona z publikowania wszelkiego rodzaju fake newsów. Aktualnie witryna nie działa i wystawiona jest na sprzedaż. Nie znaleziono również żadnych dowodów na istnienie agenta CIA o takich personaliach. Wszystko wskazuje na to, że historia jest po prostu zmyślona.

Po raz kolejny wydaje się, że Brzytwa Ockhama jest nieubłagana dla teorii spiskowych. Hipoteza jakoby służby zburzyły cały budynek, by ukryć ślady dokumentów, wydaje się wyjątkowo absurdalna. Tego rodzaju działania zwróciłyby jedynie uwagę opinii publicznej. Ludzkość zna dużo prostsze i skuteczniejsze sposoby na niszczenie papierów czy danych w formie elektronicznej.

Dziennikarka BBC wiedziała o wyburzeniu WTC 7 wcześniej?

Kolejną cegiełką do mitu o budynku numer 7 jest słynna transmisja BBC. Podczas niej, dziennikarka Jane Standley podała, że WTC 7 zawaliło się, chociaż było widoczne w kadrze kamery do której przemawiała. Było to o godzinie 16:54, więc 26 minut przed faktycznym zawaleniem się konstrukcji. Fakt ten szybko został uznany jako dowód na spisek. Media miały zostać rzekomo poinformowane wcześniej o zamiarze wyburzenia WTC 7. W mediach społecznościowych do dzisiaj krążą posty i obrazki omawiające tamtą sytuację.

W rzeczywistości była to zwykła pomyłka, popełniona z resztą nie tylko przez BBC. Na tym etapie władze poważnie obawiały się, że WTC 7 faktycznie może się zawalić. Informacje te wyciekły do mediów i zostały błędnie zinterpretowane jako potwierdzenie zniszczenia budynku. Wiele osób wypowiadało się w tym temacie, przekazując nie do końca jasne wiadomości na temat stanu budynku numer 7. W chaosie informacyjnym tamtego dnia podawano wiele niepewnych informacji, które potem dementowano lub doprecyzowywano. Więcej o całej sprawie pisał portal Full Fact.

Larry Silverstein wydał rozkaz zniszczenia budynku?

Larry Silverstein to amerykański biznesman i miliarder. Zajmuje się przede wszystkim handlem nieruchomościami. WTC 7 zostało wybudowane przez Silverstein Properties i do zniszczenia pozostawało jego własnością. W lipcu 2001 roku Silverstein podpisał umowę dzierżawy z opcją wykupu całego kompleksu World Trade Center. W wyniku zamachów terrorystycznych biznesmen otrzymał olbrzymie odszkodowanie, co wzbudziło podejrzenia, że mógł wiedzieć o nadchodzącym ataku wcześniej. Jednak hipoteza ta nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości.

Osoby związane z ruchem Truthers twierdzą, że Larry Silverstein wydał rozkaz zawalenia WTC 7, do czego miał się rzekomo przyznać. Mowa tu o wywiadzie z 2002 roku dla telewizji PBS. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że program nagrywany był rok po 11 września. W związku z tym dokładne zwroty użyte tamtego dnia mogły brzmieć inaczej, niż zapamiętał je Silverstein. Teoretycy spiskowi wyrywają z kontekstu wypowiedź z wywiadu, twierdząc, że zwrot „pull it” (pociągnąć, wyrwać – tłum. red) odnosił się do wyburzenia budynku. Słowo „pull” po angielsku może mieć jednak wiele różnych znaczeń w zależności od kontekstu.

Oglądając wywiad szybko można dojść do wniosku o czym mówi Silverstein. Opowiada on historię ewakuacji ratowników z płonącej konstrukcji. Biorąc pod uwagę ogromne straty, jakie tego dnia odniosły służby ratunkowe, nikt nie widział sensu w dalszym ryzykowaniu życia strażaków. Sam Silverstein stwierdził, że nie miał problemu z rezygnacją z ratowania budynku. Dlatego też dowództwo podjęło decyzję o wycofaniu się. Wyrażenie „pull it” odnosiło się do „wyciągnięcia” strażaków z budynku, a nie zniszczenia go. Po obejrzeniu całości wypowiedzi, kontekst wydaje się całkowicie oczywisty. Inna interpretacja tych słów wymaga sporej dozy złej woli lub uprzedzenia do tematu.

Ładunki wybuchowe

Tak jak w przypadku Bliźniaczych Wież, również przy rzekomym wyburzeniu WTC 7 miano użyć ładunków wybuchowych. Steven Jones także i w tym przypadku był zwolennikiem hipotezy o użyciu nano-termitu. Jego sylwetkę przybliżaliśmy tutaj. Argumenty podawane przez ruch Truthers są bardzo podobne do tych, które omawialiśmy w artykule numer 3, więc nie będziemy omawiać ich od początku. Warto nadmienić, że również opierają się na dowodach anegdotycznych oraz obalonej pracy Jonesa i Harrita. Jedno zagadnienie jest jednak szczególnie ciekawe.

Teoretycy spiskowi podają, że budynek numer 7 zawalił się równomiernie, a taka sytuacji występuje tylko w przypadku zaplanowanego wyburzenia. Faktycznie, na pierwszy rzut oka, proces zawalania się WTC 7 wydaje się dość podobny do tego, który obserwujemy przy kontrolowanym wyburzaniu. Steven Jones wyliczył nawet w swojej pracy, że budynek zawalił się w 6,6 sekundy. Taka sytuacja podobno może mieć miejsce tylko w przypadku zaplanowanego działania. Problem w tym, że ruch Truthers pomija bardzo istotną część sekwencji wydarzeń.

Penthouse na szczycie

Na tym filmie (fragment od 0:33 do 0:49) doskonale widać penthouse znajdujący się na dachu budynku. W 0:36 penthouse znika, zawalając się do wnętrza budynku. W tym momencie konstrukcja stoi jeszcze jakieś 4 sekundy zanim ulegnie kompletnemu zniszczeniu. Omawiany tutaj penthouse znajdował się… dokładnie nad kolumnami 79, 80 i 81. Były to więc pierwsze elementy nośne budynku, które zawiodły, tak jak podawał raport NIST i jest to zgodne z obserwacjami.

W rzeczywistości konstrukcja nie zawaliła się w 6,6 sekundy. Proces ten zaczął się wcześniej, a zapadnięcie się penthouse’u było pierwszą jego oznaką. W momencie, gdy zewnętrzne elementy nośne zaczęły zawalać się wraz ze ścianami, większość pięter leżała już na dnie budynku, a z zewnątrz widoczna była ledwie pusta skorupa WTC 7. Cała sekwencja wydarzeń była więc znacznie wolniejsza i bardziej skomplikowana, niż przedstawia to ruch Truthers. Podczas kontrolowanego wyburzania, podstawą jest równomierne wysadzenie elementów nośnych, tak by budynek zawalił się w określony sposób. W przypadku WTC 7 doszło do zupełnie innej sekwencji zdarzeń, która okazała się całkowicie losowa. Nie gwarantowała ona od początku pełnego zawalenia się budynku.

Wieżowce nie zawalają się w wyniku pożaru

Budynek numer 7 to pierwszy wieżowiec (budynek posiadający minimum 15 pięter) o stalowej konstrukcji, który zawalił się w wyniku pożaru. Jednak wbrew powielanej narracji przez środowiska spiskowe, nie jest wcale ostatni. Istnieją dwa bardzo istotne przykłady, które stanowią bezpośredni dowód na to, że wieżowce o stalowej konstrukcji mogą się zawalić w wyniku pożaru.

Plasco Building

Pierwszym jest Plasco Building w Teheranie. Był to pierwszy wieżowiec w stolicy Iranu. Stanowił on jeden z najbardziej charakterystycznych punktów miasta. Został on otwarty w 1962 roku, miał wysokość 42 metrów, na którą składało się 15 pięter. 19 stycznia 2017 roku w budynku wybuchł pożar, który zaczął się szybko rozprzestrzeniać. Strażacy nie byli go w stanie opanować przez wiele godzin, chociaż ich wysiłki umożliwiły ewakuację wszystkich osób ze środka. Część z nich niestety wróciła by odzyskać swoje mienie. Budynek po 3 i pół godzinach pożaru zawalił się niemal pionowo, powodując niewielkie zniszczenia wokół siebie (podobnie jak WTC 7). Moment ten został uchwycony przez wiele kamer, tutaj przykładowe nagranie. W wyniku katastrofy zginęło 16 strażaków i 6 osób cywilnych.

Przedstawiciele ruchu Truthers niemal natychmiast ogłosili, że budynek zapewne zawalił się w wyniku użycia ładunków wybuchowych. Przykład ten stał się bardzo niewygodnym dowodem na to, że wieżowce o stalowej konstrukcji mogą się zawalić. Stał on w bezpośredniej opozycji do hipotez głoszonych przez teoretyków spiskowych. Wbrew ich narracjom żaden raport z katastrofy nie brał pod uwagę wysadzenia budynku ze względu na brak jakichkolwiek poszlak wskazujących na wybuch. Zarówno państwowa komisja, jak i dwa niezależne badania przeprowadzone przez międzynarodowy (2018), jak i irański zespół naukowców (2020) oceniły jednoznacznie, że przyczyną katastrofy był pożar.

Edifício Wilton Paes de Almeida

Drugim przykładem jest Edifício Wilton Paes de Almeida w Sao Paulo w Brazylii. Wieżowiec wznosił się na 85 metrów, posiadając 24 piętra. Jego budowę zakończono w 1968 roku. Podobnie jak WTC 7, posiadał nieregularny kształt. Jego konstrukcja składała się z żelbetowego rdzenia i czterech stalowych kolumn nośnych. Była więc trochę inna, niż w budynku numer 7, ale ze względu na większe użycie betonu, w teorii odporność na temperaturę była większa.

1 maja 2018 roku w budynku wybuchł pożar. Konstrukcja zaledwie po 80 minutach zawaliła się całkowicie, grzebiąc 7 osób. W tym przypadku również odbyło się to niemal pionowo, a opadające odłamki uszkodziły tylko znajdujący się tuż obok zabytkowy kościół. Można zobaczyć to na przykład na tym filmie. Jako przyczynę tragedii wskazano pożar, który wybuchł w wyniku spięcia przewodów elektrycznych. Budynek znajdował się w nienajlepszym stanie technicznym, a od jakiegoś czasu był wystawiony na sprzedaż. Mimo to pozostaje kolejnym przykładem wieżowca, który zawalił się jedynie w wyniku pożaru.

Podsumowanie

Omawiany w tym artykule temat jest jednym z ulubionych dla ruchu Truthers. W końcu o WTC 7 nie mówi się dużo, a sporo osób nie ma nawet świadomości, że budynek zawalił się 11 września 2001 roku. Dzięki temu teoretykom spiskowym jest stosunkowo łatwo manipulować faktami, gdyż niewiele osób posiada wiedzę, by skontrować te twierdzenia. Fakt, że wieżowce zazwyczaj nie zawalają się w wyniku pożaru, nie oznacza, że do takiej sytuacji nie może dojść. Jak wykazaliśmy, takich przykładów było więcej.

Tak jak w przypadku Bliźniaczych Wież, także tutaj mamy do czynienia ze skomplikowanym procesem, który doprowadził do tragedii. Całe zagadnienie jest trudne i w jakimś stopniu nieintuicyjne. Posiadamy jednak wystarczająco dużo dowodów, by stwierdzić, że budynek numer 7 mógł zawalić się w wyniku szalejącego wewnątrz pożaru. Tak jak w przypadku pozostałych teorii spiskowych wokół 11 września, także tutaj mamy do czynienia z tyglem plotek, półprawd i błędnych interpretacji zdarzeń.