Rzekomy reportaż BBC ma informować o tym, że Ukraina przekazała broń Hamasowi. Następnie ten miał jej użyć, by zaatakować Izrael. Materiał zdobył już tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych. Został również masowo wykorzystany do ataku propagandowego na Ukrainę. W rzeczywistości jednak reportaż ten nigdy nie był emitowany na antenie BBC i jest zwykłym fałszerstwem.
Narracje na ten temat pojawiły się najpierw na rosyjskich kanałach na Telegramie. Następnie trafiły one do mediów społecznościowych, między innymi na serwis X (dawny Twitter). Taki post udostępniony został między innymi przez konto @Geopolitics_Emp, czego dowiedzieć możemy się z wpisu brytyjskiej organizacji śledczej Bellingcat. Sam prowadzący profil przyznał się do błędu i powielania fałszywego reportażu w innym poście.
Reportaż BBC — analiza
Krążące w sieci wideo składa się głównie z ujęć wojny w Ukrainie oraz działań Hamasu. W lewym górnym rogu widoczne jest logo BBC, a cały materiał stworzony jest w charakterystyczny dla brytyjskiej stacji sposób. Dodatkowo wiarygodności przekazowi miałoby dodawać powołanie się na brytyjską grupę śledczą Bellingcat. Przetłumaczona treść zamieszczonego w filmie komunikatu brzmi następująco:
Dziennikarze śledczy Belllingcat doszli do wniosku, że niepowodzenie letniej kontrofensywy Ukrainy i atak Hamasu na Izrael są ze sobą powiązane. Analiza tajnych danych wykazała, że Ukraina dostarczyła większość broni używanej przez palestyński ruch Hamas. Palestyńczycy kupowali broń palną, amunicję, drony i inne rodzaje uzbrojenia w ramach działań korupcyjnych zaaranżowanych przez przedstawicieli ukraińskiego Ministerstwa Obrony. Mówimy tu o sprzedaży broni NATO terrorystom. Dymisja ukraińskiego ministra obrony Ołeksija Reznikowa jest próbą zatuszowania przez stronę ukraińską przestępstw korupcyjnych.
Użyta składnia oraz dobór słów wskazują, że możemy mieć do czynienia z fałszywką. Po pierwsze określanie Hamasu „terrorystami” niezgodne jest z polityką stacji BBC. Po drugie, jak zauważył portal Lead Stories, wydaje się wysoce nieprawdopodobne, by duże medium używało w swoim komunikacie nieaktualnego tytułu jakiejś osoby. Ołeksij Reznikow nie pełni funkcji ministra obrony Ukrainy od 3 września 2023 roku.
Reportaż BBC — stacja zaprzecza
Shayan Sardarizadeh, jeden z najpopularniejszych dziennikarzy BBC, na swoim oficjalnym profilu w serwisie X zaprzeczył, jakoby stacja miała cokolwiek wspólnego z krążącym w sieci nagraniem. Podobne oświadczenie wydał Eliot Higgins, założyciel Bellingcat. Sama organizacja na swoim oficjalnym koncie również zaprzeczyła, by brała udział w tworzeniu materiału. Faktycznie nie znajdziemy tego reportażu ani na stronie BBC, ani w mediach społecznościowych stacji. Bellingcat również nie publikował informacji o przekazywaniu broni Hamasowi przez Ukrainę.
Broń z Ukrainy dla Hamasu?
Narracje o rzekomym przekazywaniu Hamasowi broni przez Ukrainę krążą już od kilku dni. Główny Wydział Wywiadu (GUR) Ministerstwa Obrony Ukrainy ostrzegał o tego typu przekazach już jakiś czas temu. Według służb ukraińskich Rosja miałaby przekazywać zdobyty w trakcie wojny zachodni sprzęt Hamasowi. Póki co jednak nie ma jednoznacznego dowodu wskazującego, by Rosja inspirowała palestyńskich bojowników do ataku na Izrael.
W sieci znajdziemy wiele postów twierdzących, że Ukraina przekazywała broń Hamasowi. Wśród osób udostępniających takie informacje znajdziemy przewodniczącego skrajnie prawicowej francuskiej partii Les Patriotes, Floriana Philippot. Popularne jest również wideo, na którym bojownik Hamasu dziękuje Ukrainie za dostarczenie broni. Narracje te trafiły też na polskojęzyczne media społecznościowe.
To, co łączy powyższe wpisy w social mediach, to fakt, że ich autorzy opierają się na fałszywych informacjach. CNN, na które powołuje się autor wideo z bojownikiem Hamasu dziękującym Ukrainie za broń, nie informowało, że jakakolwiek broń z Ukrainy została sprzedana bojownikom palestyńskim. CNN wskazywało jedynie, że niewielka ilość broni dostarczonej Ukrainie została skradziona przez grupy przestępcze, jednak udało się ją odzyskać. Sam Hamas również nigdy oficjalnie nie informował, by kiedykolwiek dostawał broń od Ukrainy, wbrew krążącym twierdzeniom w social mediach.
Jak wskazują eksperci na łamach Lead Stories czy w raporcie AP News, nie ma dowodów na to, by Ukraina sprzedawała zachodnią broń na zewnątrz. Przed krążącą dezinformacją w tym temacie ostrzegał wspomniany już Shayan Sardarizadeh. Konto @CalibreObscura specjalizujące się w śledzeniu uzbrojenia trafiającego do armii oraz bojówek, szczególnie na Bliskim Wschodzie, także poinformowało, że nie znalazło żadnych śladów ukraińskiej broni w Palestynie. Na trwającą od miesięcy rosyjską kampanię dezinformacyjną w temacie dostaw uzbrojenia wskazywaliśmy już w naszym artykule o rzekomym przekazywaniu broni meksykańskim kartelom.
Podsumowanie
Rosyjski aparat wpływu od wielu miesięcy napędza narracje o przekazywaniu przez Ukrainę zachodniej broni innym państwom czy organizacjom terrorystycznym. Atak bojówek Hamasu na Izrael stał się doskonałym narzędziem do napędzenia kampanii dezinformacyjnej po raz kolejny. Tym razem do siania fałszywych informacji wykorzystano podrobiony reportaż BBC. Nie ma on nic wspólnego z rzeczywistością i nie ma żadnych dowodów na to, by broń z Ukrainy trafiała do Hamasu czy kogokolwiek innego.
Źródła
BBC:
Lead Stories:
- https://leadstories.com/hoax-alert/2023/10/fact-check-bellingcat-did-not-conclude-ukraine-smuggled-weapons-to-hamas.html
- https://leadstories.com/hoax-alert/2023/10/fact-check-hamas-did-not-claim-ukraine-sold-them-weapons-used-to-attack-israel.html
Newsweek:
- https://www.newsweek.com/russia-false-flag-western-weapons-gaza-ukraine-1833115
- https://www.newsweek.com/russia-behind-hamas-attack-israel-what-we-know-iran-gaza-1832999
CNN: https://edition.cnn.com/2023/07/20/politics/pentagon-watchdog-report-ukraine-weaponry/index.html