W ostatnich tygodniach, po sieciach społecznościowych, krąży czterominutowy film, który ma rzekomo pokazywać skutki, jakie wywołał koronawirus. W materiale mamy świnie wrzucane do wielkiego dołu, kobietę przewożoną w metalowym pudle, gonitwy, aresztowania i inne sceny, które są bardzo sugestywne w swojej wymowie. Dodatkowo klip zatytułowany jest “Koronawirus.  Tego nie zobaczysz w TV. Zobacz do końca.” Film tak naprawdę jest zlepkiem krótkich fragmentów, które na przestrzeni czasu stały się bardzo popularne. Część z tych klipów jest obcięta, część kiepskiej jakości. Żaden z nich nie jest podpisany. Widz, który go ogląda, może odnieść mylne wrażenie, że wszystko, co na nim widać jest powiązane z koronawirusem. Tak nie jest. Filmy, które są składową tego materiału, pochodzą z różnych przedziałów czasowych, niektóre są niezweryfikowane, jeszcze inne, tylko w zestawieniu z resztą klipów są sensacyjne. Tak wyglądają posty na Facebooku, promujące ten film:

W momencie gdy pisałem ten artykuł, post miał ponad 4 miliony wyświetleń i 77 tysięcy udostępnień. W komentarzach dominuje przerażenie i szok. Postanowiliśmy więc rozłożyć ten film na części i napisać, czego dotyczą konkretne fragmenty.

Cenzura chińska, a fakty

Na początek bardzo ważna rzecz, o której każdy czytający tę analizę powinien wiedzieć. Część z tych filmów, ma status niezweryfikowany. To znaczy, że żadna wiarygodna agencja, urząd lub serwis sprawdzający fakty, nie potwierdziły autentyczności zdarzeń przedstawionych na danym klipie. Nie znaczy to, że przedstawiona sytuacja jest nieprawdziwa. Nie. To znaczy, że jedyne źródło tego filmu to lokalne, chińskie agencje prasowe lub organizacje walczące o prawa człowieka w Chinach. One mogą się mylić. Wszystko przez cenzurę chińską, która jest dopracowana niemal do perfekcji. Dlatego niezweryfikowane doniesienia należy traktować z dużą rezerwą. Dlaczego je publikujemy? Lepszy taki materiał niż domysły. Wyraźnie zaznaczamy, gdzie mogą powstać wątpliwości, a naszym czytelnikom zalecamy ostrożność i sceptycyzm.

Na początek wspomniany czterominutowy film:

Na materiał składa się 12 klipów, których zawartość wam teraz przybliżymy.

Wymarłe ulice Wuhan

Ten klip ma status zweryfikowany.
Film jest autorstwa Amy Qin, chińskiej korespondentki The New York Times, która tak opisuje jego zawartość:

Dzień 10 blokady w Wuhan. Instrukcje dla mieszkańców, o tym jak zatrzymać rozprzestrzenianie się koronawirusa, rozbrzmiewają z głośników, odbijając się echem po pustych ulicach.

Klip jest datowany na 1 lutego 2020.

Amy przybyła do Wuhan pod koniec stycznia i relacjonuje w mediach społecznościowych to, co się tam dzieje:

Właśnie przybyłam do Wuhan, epicentrum wybuchu koronawirusa, który jest zablokowany od ponad tygodnia. Nastrój wśród mieszkańców: lęk, gniew i frustracja oraz skrajna nuda.

Uzbrojona straż przy dworcu w Wuhan

Ten klip ma status niezweryfikowany.

Nie ma obecnie wiarygodnych źródeł, które mogłyby potwierdzić zdarzenia na tym filmie. Daily Mail i Daily Star, które jako jedyne podjęły temat, słyną z kolportowania manipulacji i wiadomości z wątpliwych źródeł. Według chińskich przekazów film ma pokazywać członków Central Theatre Command – dywizji Armii Ludowo-Wyzwoleńczej – stojących na straży przed dworcem kolejowym w Wuhan. Nie podano powodów, dla których owa straż miała się tam znajdować.

Uzbrojony patrol w Wuhan

Ten klip ma status niezweryfikowany.

Tutaj w ogóle nie mamy żadnych angielskojęzycznych źródeł, które by podjęły temat. Opieramy się na relacjach organizacji walczących o prawa człowieka w Chinach. Sound Of Hope, radio Falung Gong, które próbuje przebić się przez cenzurę chińską, donosi, że wspomniany materiał został nakręcony w Wuhan, zaraz po objęciu miasta kwarantanną. Według redakcji tak wygląda sytuacja w miastach i wsiach odciętych od świata. Są one patrolowane przez uzbrojone oddziały.

Centrum wystawowe jako szpital

Ten klip ma status zweryfikowany.

Ten film jest również autorstwa Amy Qin, chińskiej korespondentki The New York Times, która tak go opisuje:

Dzień 13 blokady w Wuhan. W ciągu nocy, Centrum Wystawowe w Wuhan zostało przekształcone w prowizoryczny szpital dla zdiagnozowanych pacjentów z koronawirusem. Pacjenci i ich krewni wciąż mówią nam, że największym problemem, jaki napotykają, jest brak łóżek szpitalnych.

O tej sprawie wspominała również Polska Agencja Prasowa:

Po przekroczeniu liczby 5000 potwierdzonych przypadków w Wuhan na początku lutego władze miasta rozpoczęły przysposabianie siłowni i centrów wystawowych jako tymczasowych szpitali do leczenia łagodnych przypadków choroby.

Chińska policja zmusza mężczyznę, aby wsiadł do karetki

Ten klip ma status niezweryfikowany

Film przedstawia grupę chińskich policjantów, którzy zmuszają mężczyznę, aby wsiadł do karetki. Według dostępnych informacji mężczyzna wzbudził obawy służb, które twierdzą, że mógł być zarażony koronawirusem. Materiał filmowy udostępnił na Twitterze Steve Hanke, profesor ekonomii stosowanej na Uniwersytecie Johns Hopkins w Baltimore w stanie Maryland. Materiał opisał “New Zealand Herald”, który ma w miarę dobrą opinię jeśli chodzi o wiarygodność. Nie wiadomo jednak nic ani o miejscu zdarzenia, ani o losie osób, które brały w nim udział.

Policja prowadzi związanych mężczyzn

Ten klip ma status niezweryfikowany

Z tym filmem mieliśmy spory problem. Głównie dlatego, że źródła, które go udostępniły na początku lutego.. już nie istnieją. Większość profili na Twitterze, została zawieszona lub usunięta. Skontaktowaliśmy się z osobami, które urodziły się w Chinach, aby uzyskać informację, na temat dialogów. Okazuje się, że ludzie mówią tam w regionalnych dialektach, ciężkich do zrozumienia. Obecnie nie jesteśmy w stanie podać żadnych informacji na temat tego klipu. Może on być równie dobrze nakręcony przed wybuchem epidemii koronawirusa.

Chińska policja poluje na wściekłego psa

Ten klip ma status zweryfikowany.

Powyższy klip został wiele razy udostępniony z opisem, który ma sugerować, że Chińska policja, uzbrojona w broń ostrą, poluje na pacjentów z koronawirusem. To twierdzenie jest błędne i zostało obalone przez Chińską stację telewizyjną i niezależny ośrodek sprawdzający fakty The Quint.

„Policja w Yiwu, Zhejiang powiedziała, że ​​wideo krążące po sieciach społecznościowych z opisem “strzelanie do osób chorych na koronawirusa, które odmawiają ewakuacji”, jest fałszywe.”

Według policji (..) uzbrojeni oficerowie (..) „mieli do czynienia tylko z wściekłym psem”.

W południe specjalna policja Yiwu przyjęła instrukcje od centrum dowodzenia Biura Miejskiego, aby pozbyć się dużego psa. … zwanego w LuoZhai “szalonym psem”. To normalne działanie policji i nie ma nic wspólnego z epidemią.

Krzycząca kobieta odjeżdża w metalowej skrzynce

Ten klip ma status zweryfikowany.

O szokującym filmie napisał brytyjski Independent:

Materiał filmowy pokazuje kobietę przytulającą swojego partnera na ulicy, zanim mężczyźni w różowych kombinezonach prowadzą ją do metalowego pudła, które znajduje się z tyłu furgonetki. Jej krzyki można usłyszeć po zamknięciu drzwi.

Zdarzenie zostało potwierdzone przez Global Times, chiński państwowy koncern medialny powiązany z Daily People. Sprawa była na tyle głośna, że przeprowadzono dochodzenie i wypytano o szczegóły przedstawiciela Partii Komunistycznej w Suzhou. Zdaniem służb, kobieta zgłosiła fakt swojej podróży do Wuhan i dobrowolnie poddała się kwarantannie. Według chińskich oficjeli przewożenie ludzi w tego typu metalowych pudłach jest często spotykaną praktyką. Kobieta natomiast miała dostać w nim chwilowego ataku paniki. Miejscowe służby Suzhou dementują plotkę, że kobieta została zmuszona do przejazdu nietypowym pojazdem. Według nich sama się na to zgodziła.

Policyjny pościg za uciekającym mężczyzną z nożem kuchennym

Ten klip ma status niezweryfikowany

O tym klipie napisały  lokalne chińskie dzienniki. Publikujemy to doniesienie jako niezweryfikowane tylko dlatego, że pochodzi z niszowych chińskich portali i mogło być odpowiednio zmodyfikowane przez cenzurę.

Zdaniem lokalnych mediów, 5 lutego, Policja Wuhan Dongxihu otrzymała zgłoszenie z informacją, że niespokojny mężczyzna, trzymający w ręku nóż kuchenny porusza się w pobliżu centralnego ogrodu Evergreen Garden. Po otrzymaniu zgłoszenia policja natychmiast postawiła w gotowość cały posterunek i znalazła mężczyznę. Policja wielokrotnie ostrzegała, aby mężczyzna odłożył nóż. Ten jednak nie posłuchał rady, dalej wymachiwał ostrym przedmiotem, a następnie zaczął uciekać. Po krótkim pościgu został ujęty. Po wstępnym dochodzeniu stwierdzono, że podejrzany to 29 latek, który miał bogatą historię chorób psychicznych.

Afrykański Pomór Świń

Ten klip ma status zweryfikowany.

Klip rzekomo miał pokazywać świnie zabijane przez Chiński rząd, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Jest to twierdzenie częściowo błędne. Tak, świnie były uśmiercane przez Chińczyków w związku z afrykańskim pomorem Świń. Nie, film nie jest w żaden sposób związany z epidemią koronawirusa i pochodzi z 2018 roku. W 2018 r. Tysiące świń w Chinach zmarło lub zostało zabitych w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się afrykańskiego pomoru świń (ASF), zaraźliwej choroby dotykającej tylko świnie i dzika. Chiny są jednym z największych światowych producentów wieprzowiny.

Film został zweryfikowany między innymi przez Associated Press.

Uliczne odkażanie

Ten klip ma status zweryfikowany.

W momencie wybuchu epidemii koronawirusa Chiny rozpoczęły regularne odkażanie ulic Wuhan i innych miast objętych kwarantanną. Materiał pochodzi z oficjalnego profilu największej gazety w Chinach, People’s Daily China. O sprawie wspominała między innymi Wirtualna Polska. Nie jest żadną tajemnicą, że do takich praktyk dochodzi, a Chiny, co pokazują chociażby zalinkowane filmy, stosują to na dużą skalę.

Podsumowanie

Na początku bardzo proszę osoby, które korzystają z powyższej analizy o uczciwe podawanie źródeł. Spędziłem wiele nocy na wertowaniu chińskich portali, odbyłem wiele rozmów i jest to owoc mojej ciężkiej pracy, za którą nie dostaję wynagrodzenia. Linkując do tego artykułu, pomagasz w rozwijaniu portalu. Co do meritum, uważam, że pomimo znacznej ilości filmów, których nie da się na sto procent potwierdzić, ten materiał na pewno pomaga zrozumieć skalę dezinformacji i manipulacji, z jaką mamy do czynienia w związku z koronawirusem.

Źródła

The Independent, Associated Press, Materiały własne, Chińskie media lokalne