Logo Rainforest Alliance na produktach spożywczych od dłuższego czasu wywołuje silne emocje wśród zwolenników teorii spiskowych. Organizację łączy się między innymi z Billem Gatesem, a także oskarża o opryskiwanie ich produktów atrazyną. Substancja ta ma być toksyczna i zamieniać samce żab w samice. Istnieje również wiele innych hipotez o niebezpieczeństwach związanych z charakterystycznym logiem żaby. Wszystkie je łączy jedno – są zmanipulowane lub zupełnie zafałszowane.
Intensywne dyskusje wokół charakterystycznego loga żaby trwają w Internecie już od kilku miesięcy. W mediach społecznościowych pojawia się wiele błędnych informacji. Powielane narracje wywołują emocjonalne reakcje, jednak są oparte na fałszywych przesłankach. Poniżej zobaczyć można, jakie komentarze wywołało pytanie o logo żaby na facebookowej stronie „Nowy Spotted: Siemiatycze”.
Zanim przejdziemy do weryfikacji poszczególnych informacji dotyczących Rainforest Alliance, na początek warto zapoznać się z tym, czym jest owa organizacja. Przyjrzymy się także, co w rzeczywistości oznacza logo z żabą.
Czym jest Rainforest Alliance?
Jest to międzynarodowa organizacja non-profit, której celem jest budowa rozwiązań mających sprzyjać tworzeniu zrównoważonego rolnictwa i hodowli. Chodzi przede wszystkim o ochronę środowiska naturalnego, monitorowanie praw lokalnych społeczności rolniczych oraz promowanie rozwiązań mających ograniczać skutki zmian klimatu. Współpracuje ona z firmami, rządami czy rolnikami.
Charakterystyczne logo organizacji przedstawia chwytnicę kolorową, gatunek żaby występujący w lasach tropikalnych o charakterystycznych czerwonych oczach. Według Rainforest Alliance znak ten gwarantuje, że dane produkty zostały wytworzone w sposób zrównoważony. W procesie hodowli i uprawy składników zadbano o zrównoważoną gospodarkę leśną, ograniczenie wpływu na globalne ocieplenie, godne warunki pracy oraz bezpieczeństwo lokalnych społeczności wiejskich.
Na końcu warto dodać, że – wbrew niektórym narracjom w mediach społecznościowych – produkty oznaczone logiem Rainforest Alliance nie zawierają GMO. Organizacja nie przyznaje swojej certyfikacji produktom, które zostały wytworzone z użyciem GMO.
Atrazyna
Narracje o obecności atrazyny w produktach sygnowanych logiem Rainforest Alliance są rozpowszechnione bardzo szeroko. Substancja przedstawiana jest jako toksyczna i zaburzająca działanie układu hormonalnego. Wpisy z takimi twierdzeniami znajdziemy między innymi w języku holenderskim, czeskim, słowackim, greckim czy rumuńskim. Treści te oczywiście dotarły również do Polski. Odnaleźć je możemy na przykład na Telegramie.
Atrazyna jest herbicydem. Wykorzystuje się ją do zwalczania chwastów szerokolistnych przede wszystkim w uprawie kukurydzy, soi oraz trzciny cukrowej. Substancja ta jest dopuszczona do użytku w USA, jednak w Unii Europejskiej w 2004 roku wycofano pozwolenie na jej używanie. Oznacza to, że nawet gdyby Rainforest Alliance dopuszczało używanie atrazyny, to i tak produkty trafiające na rynek unijny (w tym do Polski) nie mogłyby jej zawierać. Ograniczenia w użyciu atrazyny wynikają przede wszystkim z faktu, że substancja silnie zanieczyszcza wody gruntowe oraz jest silnie toksyczna dla organizmów wodnych.
Pomimo narracji powielanych w mediach społecznościowych Rainforest Alliance nie dopuszcza do stosowania atrazyny. Jeżeli podczas uprawy wykorzystuje się ten herbicyd, to dany produkt nie otrzyma oznaczenia zrównoważonego rolnictwa. Atrazyna nie pojawia się również na liście pestycydów dopuszczanych w wyjątkowych sytuacjach. Oznacza to więc, że treści pojawiające się w social mediach nie mają nic wspólnego z rzeczywistością.
Informacje o wpływie atrazyny na układ hormonalny płazów pochodzą z badań amerykańskiego profesora Tyrone Hayesa. Twierdził on, że substancja powoduje feminizację samców żab, między innymi zmianę narządów rozrodczych. Wokół tego tematu pojawiły się liczne kontrowersje. Część badań obalających twierdzenia Hayesa była finansowana przez głównego producenta atrazyny, firmę Syngenta. Wokół decyzji amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (EPA) co do dopuszczenia atrazyny do użytku również narosło wiele wątpliwości. Więcej na ten temat można przeczytać w tekście na portalu Sci-Hub.
Rainforest Alliance i mRNA
Innym tematem, który wiąże się z charakterystycznym logiem żaby, jest rzekoma obecność szczepionek mRNA w produktach nią sygnowanych. Twierdzenia takie znajdziemy w mediach społecznościowych między innymi w języku słowackim czy angielskim. Trafiły one także do polskiego Internetu i udostępniane były między innymi na Facebooku.
Środowiska osób szerzących teorie spiskowe już od 2020 roku uważają mRNA za coś szkodliwego. Nowoczesne szczepionki przeciw COVID-19 oparte właśnie na przekaźniku kwasu rybonukleinowego (mRNA) stały się przedmiotem szerokiej dezinformacji. Wśród osób szerzących powyższe treści panuje przekonanie, że tym razem rządy próbują zaszczepić populację przy pomocy żywności. Jednak w rzeczywistości takie rozwiązanie byłoby całkowicie nieefektywne.
W rozmowie z węgierskim oddziałem AFP emerytowany profesor genetyki Wolfgang Nellen stwierdził, że mRNA szybko rozpadłoby się pod wpływem przechowywania i trawienia żywności. Takie samo zdanie ma inny profesor, Luka Cicin-Sain. Dodał on również, że materiał mRNA musiałby zostać pokryty odpowiednią powłoką uniemożliwiającą jego przetrawienie. Szczepionki dostępne na rynku jednak nie są w ten sposób zabezpieczone, gdyż droga ich podania nie przewiduje przechodzenia przez układ pokarmowy. Dotyczy to zarówno produktów pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Oznacza to, że zwierzęta poddane wakcynacji nie są w stanie „przekazać” szczepienia człowiekowi, który spożyje ich mięso.
Dobre podsumowanie w tym temacie odnajdziemy w artykule Health Desk:
Jeśli chodzi o szczepionki mRNA, zdecydowana większość mRNA pozostaje w miejscu wstrzyknięcia. Pozostała część dawki przedostaje się przez układ limfatyczny do wątroby, a następnie jest tam niszczona przez enzymy. mRNA jest niestabilne i szybko się rozpada. Z tego powodu szczepionki mRNA przeciwko COVID-19 nie są szeroko dostępne na całym świecie, ponieważ muszą być przechowywane w bardzo niskiej temperaturze w zamrażarce.
Owady w produktach
Wiele osób szeroko komentowało tę narrację w mediach społecznościowych. Biorąc pod uwagę niedawne kontrowersje wokół spożywania owadów, nie jest dziwne, że dezinformacja na ten temat rozlała się szerzej. Odnajdziemy ją między innymi w języku koreańskim czy portugalskim. Trafiła także na polskiego Facebooka. Wszystkie te osoby łączą logo żaby z obecnością owadów w produktach spożywczych.
Ocena danego produktu dokonywana przez Rainforest Alliance nie ma na celu stwierdzenia, czy znajdują się w nim owady. Jak wspominaliśmy już wcześniej, polega ona tylko na sprawdzeniu, czy żywność została wytworzona w sposób zrównoważony. Nie ma to więc nic wspólnego z omawianymi narracjami. Logo żaby nie oznacza, że w danym produkcie znajdują się składniki pochodzące od owadów, gdyż nie jest to aspekt, który podlega ocenie organizacji. Warto na koniec zaznaczyć, że żywność, która zawiera tego typu składniki, musi być jednoznacznie opisana zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej.
Bill Gates członkiem Rainforest Alliance?
Liczne wpisy w mediach społecznościowych sugerują, że założycielem Rainforest Alliance jest Bill Gates. Według wielu internautów organizacja ma być tylko marionetką w rękach miliardera. Informacje te powielane były w języku węgierskim czy czeskim. Oczywiście odnajdziemy je także w po polsku.
Manipulacja
Więcej o naszym systemie oceniania:
W rzeczywistości Rainforest Alliance nie zostało założone przez Billa Gatesa, a przez Daniela Katza w latach 80. Miliarder nie znajduje się również w kierownictwie ani w zarządzie organizacji. Faktem jest, że w 2007 roku Rainforest Alliance otrzymało grant od Fundacji Billa i Melindy Gatesów w wysokości ponad 5 milionów dolarów. Była to jednak jednorazowa wpłata, a organizacja nie opiera większości swojej działalności na grantach. Głównym źródłem wpływów finansowych są opłaty licencyjne, które uiszczane są przez firmy chcące korzystać z produktów pochodzących z farm certyfikowanych przez organizację. Stanowi to około 63% budżetu Rainforest Alliance. Wszelkiego rodzaju granty korporacyjne i fundacyjne wynoszą 8%, a dopłaty i kontrakty państwowe 23%.
Podsumowanie
Narracje wokół loga Rainforest Alliance w mediach społecznościowych są skrajnie emocjonalne. Zbudowano je w oparciu o fałszywe przesłanki i zmanipulowane przekazy. Organizacją nie kieruje Bill Gates, a produkty sygnowane znakiem żaby nie zawierają w sobie GMO, atrazyny ani szczepionek mRNA. Jej misją jest promowanie zrównoważonej hodowli i rolnictwa.
Źródła
AFP Factcheck Nederalnd: https://factchecknederland.afp.com/doc.afp.com.33UY3UN
Rainforest Alliance:
- https://www.rainforest-alliance.org/
- https://www.rainforest-alliance.org/wp-content/uploads/2022/06/SA-S-SD-22-V1-Annex-Chapter-4-Farming.pdf
- https://www.rainforest-alliance.org/wp-content/uploads/2022/11/SA-P-SD-9-V1.4-Rainforest-Alliance-Exceptional-Use-Policy.pdf
PubChem: https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Atrazine
Unia Europejska:
- https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:078:0053:0055:EN:PDF
- https://food.ec.europa.eu/safety/novel-food/authorisations/approval-insect-novel-food_en
Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley: https://vcresearch.berkeley.edu/news/pesticide-atrazine-can-turn-male-frogs-females
Sci-Hub: https://sci-hub.se/10.1002/etc.5037
AFP Ténykérdés: https://tenykerdes.afp.com/doc.afp.com.33QX2B8
Health Desk: https://health-desk.org/articles/is-bill-gates-injecting-mrna-vaccines-into-the-food-supply
AFP Fakty: https://fakty.afp.com/doc.afp.com.33QM2UV
