11 listopada ulicami Warszawy przeszedł Marsz Niepodległości, organizowany oficjalnie przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Marsz przybrał tym samym charakter państwowy, po tym, jak sądy dwóch instancji uchyliły decyzję wojewody mazowieckiego o rejestracji wydarzenia cyklicznego „Marsz Niepodległości” organizowanego przez Roberta Bąkiewicza.
Zanim jednak uroczystość się rozpoczęła, do sieci trafiło zdjęcie autorstwa Rocha Kowalskiego, reportera RMF FM, przedstawiające dwóch mężczyzn oddających mocz w przejściu na peron Dworca Warszawa Śródmieście. Zdjęcie cieszyło się ogromną popularnością, choć nie zabrakło wątpliwości, czy rzeczywiście zostało wykonane o godz. 13:20, gdyż na schodach po prawej stronie nie widać światła słońca.
Wśród internautów podważających wiarygodność zdjęcia był m.in. użytkownik Żelazna Logika, który podkreślał, że cień nad schodami wskazuje, że na zewnątrz jest już ciemno, zdjęcie zatem nie mogło być wykonane przed zachodem słońca. Ironicznie skomentował to Radosław Poszwiński, specjalista ds. mediów społecznościowych w Telewizji Polskiej S.A., pisząc o Rochu Kowalskim jako „Prawdziwym dziennikarzu, nie z plasteliny”.
Postanowiliśmy sprawdzić warunki oświetleniowe tego miejsca o tej samej godzinie następnego dnia. W tym celu udaliśmy się na peron w kierunku wschodnim Dworca Warszawa Śródmieście i wykonaliśmy poniższe zdjęcie w tej samej ekspozycji jak na fotografii udostępnionej przez redaktora Rocha Kowalskiego. Widzimy na niej cień rzucany przez tablicę informacyjną, dokładnie tak jak na jego zdjęciu.
Ustawienia aparatu w telefonie komórkowym nie zostały dobrane dokładnie tak, jak u Rocha Kowalskiego, z uwagi na ograniczenia techniczne, jednak staraliśmy się, by były możliwie zbliżone.
Poniżej nasze zdjęcie tego samego miejsca z godz. 13:20, 12.11.2021.
W celu udowodnienia, że nasze zdjęcie wykonano w ciągu dnia, nakręciliśmy również krótki film, dokumentujący warunki oświetleniowe w tym miejscu oraz przejście światła przez schody do hali naziemnej dworca. Widzimy, że cień nad schodami jest całkowicie naturalny.
Jako ciekawostkę udostępniamy również film pokazujący dystans, jaki dzieli miejsce, w którym dwaj mężczyźni oddawali mocz, od publicznej toalety dostępnej całodobowo. Jest płatna i niezbyt tania (3zł), jednak odpowiednio oznaczona i dostępna.
Analiza metadanych oryginalnego zdjęcia
Otrzymaliśmy od Rocha Kowalskiego oryginał zdjęcia i przejrzeliśmy jego metadane. W informacjach zapisanych w pliku widzimy lokalizację podaną we współrzędnych geograficznych (52.229 , 21.007) miejsca, w których zrobiono fotografię oraz dokładny czas jej wykonania. Obie te dane potwierdzają relację dziennikarza.
Czy flaga mogła zostać doklejona do zdjęcia?
Na Twitterze pojawiły się również informacje, iż flaga mogła zostać doklejona do zdjęcia. Skontaktowaliśmy się z redaktorem Kowalskim i otrzymaliśmy od niego zdjęcie, które wykonał na dworcu. Przenalizowaliśmy je za pomocą programu InVID, by sprawdzić czy rzeczywiście któreś elementy mogły zostać poddane obróbce graficznej.
Na powyższych grafikach widzimy, iż program wyróżnił jedynie elementy szczególnie jaskrawe. Z uwagi na ostre światło lampy, wyraźnie odcina się czerwień flagi, podkreślone są również ostrzegawcze naklejki na schodach, które bez wątpienia znajdują się w tym miejscu. Analiza nie udowadania żadnej manipulacji.
W sieci pojawiły się również zarzuty, iż flaga nie mogłaby powiewać, skoro trzymający ją mężczyzna stoi w miejscu. Powszechnie wiadome jest jednak, że w przejściach podziemnych powstają przeciągi. Miejsce widoczne na zdjęciu znajduje się kilkadziesiąt metrów od drzwi na poziomie gruntu, jest jedynym łącznikiem z peronami i naturalnie powstają tam przeciągi. Będąc na miejscu potwierdziliśmy – w tym miejscu wieje.
Podsumowanie
Radio RMF FM, które reprezentuje Roch Kowalski, od lat cieszy się największym zaufaniem Polaków wśród wszystkich mediów w Polsce według rankingu „Digital News Report” prowadzonego przez Reuters Institute. RMF FM jest liderem tego zestawienia od początku jego istnienia. Z uwagi na ogólną rzetelność RMF, manipulacja, którą zarzuca się redaktorowi Kowalskiemu, byłaby wyjątkowym skandalem.
W artykule udowodniliśmy, że cień na schodach występuje również w środku dnia i nie podważa wiarygodności fotografii, na której obróbkę graficzną również nie ma dowodów. Wykorzystywanie zdjęcia do krytykowania całości środowisk narodowych czy postaw patriotycznych nie ma większego sensu, jednak równie pozbawione podstaw jest negowanie jego prawdziwości. Omawiana fotografia jest jedynie dowodem na brak elementarnej kultury i szacunku osób na niej przedstawionych do barw narodowych.
Źródła
RMF: https://www.gruparmf.pl/rmf-fm-najbardziej-wiarygodnym-medium-w-polsce-wg-reutersa,article,1158.html
