W mediach społecznościowych pojawiły się wpisy sugerujące, że irlandzkiego nauczyciela – Enocha Burkeʼa – skazano na dożywocie za nieużywanie odpowiednich zaimków wobec transpłciowych uczniów. W rzeczywistości Burkeʼa aresztowano wyłącznie za wielokrotne łamanie decyzji sądu, zabraniającej mu przychodzenia na teren szkoły, a nie za jego sprzeciw wobec osób transpłciowych. Po ostatnim aresztowaniu sąd orzekł, że nie zostanie on zwolniony, dopóki nie zaprzestanie nieposłuszeństwa wobec sądu. W całej sprawie nie ma także mowy o dożywociu. Burke może wyjść z więzienia w każdej chwili, jeśli zadeklaruje, że przestanie łamać nakaz.


Konflikt ze szkołą i sądem
Enoch Burke był nauczycielem w irlandzkiej Wilson’s Hospital School. W sierpniu 2022 roku zawieszono go na kilka tygodni po tym, jak przerwał nabożeństwo w szkolnej kaplicy, uniemożliwiając przemówienie biskupowi. Wygłosił mowę potępiającą transpłciowość, a następnie konfliktował się z dyrektorem szkoły. Pomimo zawieszenia Burke nadal pojawiał się w pracy, dlatego rada szkoły zwróciła się do sądu o wydanie zakazu zbliżania się. W związku z umyślnym ignorowaniem nakazów sądowych zakazujących mu przychodzenia na teren szkoły skazano go na karę więzienia i grzywny. W styczniu 2023 roku sąd nałożył na niego również karę finansową w wysokości 700 euro za każdy dzień, w którym będzie nadal ignorował zakaz przychodzenia do Wilson’s Hospital School. Z kolei w kwietniu 2023 roku szkoła podjęła decyzję o jego całkowitym zwolnieniu.
W 2024 roku trzykrotnie aresztowano go za odmowę poszanowania sądowego zakazu. W 2025 roku sąd zwiększył grzywnę do 1400 euro dziennie, wprowadzając dodatkowo mechanizmy egzekucyjne, które skutkują potrąceniem kar z jego konta. Ponadto spędził on w więzieniu łącznie już ponad 500 dni. Sądy zazwyczaj zwalniały go podczas przerw w roku szkolnym, jednak Burke konsekwentnie wracał do szkoły po jej ponownym otwarciu. Argumenty Burke’a, jakoby uwięzienie wynikało z odmowy używania konkretnych zaimków wobec ucznia lub przekonań religijnych, zostały wielokrotnie odrzucone przez sąd jako nieprawdziwe. Wyroki nie dotyczą kwestii ideologicznych, lecz konsekwencji ignorowania sądowych nakazów.
Od grudnia 2022 roku wydano ponad dwadzieścia siedem wyroków w sprawach dotyczących Enocha Burke’a, z których wiele wskazuje, że jego nieposłuszeństwo sądowe było zamierzone i miało na celu przyciągnięcie uwagi opinii publicznej. Podczas rozprawy sprzed kilku dni Burke ponownie nie wyraził gwarancji przestrzegania wyroku. Twierdzi, że pojawia się w szkole, ponieważ uważa to za swoje prawo.
Burke’a nie skazano na dożywocie
W wyroku z zeszłego miesiąca sąd stwierdził, że grzywny i przydzielenie strażników nie powstrzymały Burke’a przed powrotami do szkoły, dlatego ponownie wróci on do więzienia. Sędzia podkreślił, że nie zostanie zwolniony, dopóki nie zadeklaruje trzymania się z dala od terenu szkoły. W całej sprawie nie ma więc mowy o dożywociu. Burke może wyjść z więzienia w każdej chwili, jeśli potwierdzi, że przestanie łamać nakaz. W Irlandii dożywocie to wyraźnie określona kara w kodeksie karnym orzekana w poważnych sprawach kryminalnych. Sytuacja Burke’a wygląda inaczej – nie skazano go za przestępstwo z kodeksu karnego. Przebywa on w więzieniu za obrazę sądu, czyli przestępstwo polegające na nieposłuszeństwie lub braku szacunku wobec sądu.
Ponadto sąd oskarżył Burke’a i jego rodzinę o najbardziej celowe, długotrwałe i skoordynowane działania podważające autorytet sądów cywilnych i zasadę państwa prawnego w ostatnich latach. Prokurator Generalny rozważy wniosek sędziego o wszczęcie postępowania karnego w sprawie nieposłuszeństwa sądowego przeciwko Burke’owi i jego rodzinie – bratu, matce oraz siostrze – za ich zachowanie w sądzie.
Podsumowanie
Posty w mediach społecznościowych sugerujące, że Burke’a skazano na dożywocie za odmowę uznawania nowych zaimków dla transpłciowych uczniów oraz za ogólne sprzeciwienie się „ideologii gender”, są fałszywe. Sąd orzekł jedynie, że Burke nie może wchodzić na teren szkoły, ponieważ zwolniono go z niej za rażące wykroczenia zawodowe. Burke wielokrotnie trafiał do więzienia, jednak wyłącznie za uporczywe łamanie tej decyzji. Kary nie miały więc związku z jego sprzeciwem wobec osób transpłciowych ani z przekonaniami religijnymi. Po ostatnim aresztowaniu sąd zdecydował, że Burke nie zostanie zwolniony, dopóki nie zaprzestanie nieposłuszeństwa wobec sądu. W całej sprawie nie ma zatem mowy o dożywociu. Burke może wyjść z więzienia w każdej chwili, jeśli zadeklaruje, że przestanie łamać nakaz.
Źródła
Wyrok irlandzkiego sądu z 19 maja 2023 roku
Wyrok irlandzkiego sądu z 20 grudnia 2024 roku
Wyrok irlandzkiego sądu z 18 listopada 2025
AFP Fact-Check: Irish court froze teacher’s bank account over unpaid fines, not for his gender beliefs: expert
Reuters: Fact Check: Irish teacher Enoch Burke’s arrest ordered for contempt, not over pronoun use
RTE: Enoch Burke to spend Christmas in jail
BBC: Irish teacher Enoch Burke returns to prison after 'fanatical campaign’




