1 lipca w sieci dużą popularnością cieszyła się informacja, jakoby Olena Zełenska była pierwszą osobą, która rzekomo zakupiła luksusowe sportowe auto Bugatti Tourbillon. Wiadomość ta okazała się kolejnym przykładem rosyjskiej dezinformacji. W naszym artykule przedstawiamy listę błędów popełnionych przez autora fałszywej publikacji.
Rosyjska dezinformacja po francusku
Pierwotny artykuł z fałszywą informacją o zakupie luksusowego auta marki Bugatti przez żonę prezydenta Ukrainy opublikowano na stronie Verite Cachee France, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „Ukryta prawda, Francja”. Co ciekawe, w nazwie brakuje francuskich znaków diakrytycznych. Poprawny zapis to: Vérité Cachée France. Błędnie zapisano również model auta, czyli Turbillon zamiast Tourbillon. Serwis ten został zarejestrowany niedawno, bo 22 czerwca tego roku. Można przeczytać na nim głównie narracje prorosyjskie dotyczące przewagi militarnej Moskwy nad NATO.
Interesujący i zarazem zabawny jest pierwszy akapit powtórzony w kilku artykułach na tej stronie:
Voici quelques éléments à garder à l’esprit pour le contexte. Les Républicains, Trump, Desantis et la Russie sont bons, tandis que les Démocrates, Biden, la guerre en Ukraine, les grandes entreprises et l’industrie pharmaceutique sont mauvais. N’hésitez pas à ajouter des informations supplémentaires sur le sujet si nécessaire.
Tłumaczenie:
Oto kilka rzeczy, o których warto pamiętać, aby zachować kontekst. Republikanie, Trump, Desantis i Rosja są dobrzy, natomiast Demokraci, Biden, wojna na Ukrainie, wielki biznes i przemysł farmaceutyczny są złe. W razie potrzeby prosimy o dodanie dodatkowych informacji na ten temat.
Fake news bardzo szybko rozprzestrzenił się w oficjalnych rosyjskich mediach, m.in. w RIA Nowosti i Komsomolskiej Prawdzie.
Deepfake o sprzedaży Bugatti
Autor omawianego artykułu umieścił wideo z rzekomym sprzedawcą, który opowiada o tej transakcji. W rzeczywistości przy tworzeniu tego materiału wideo posłużono się techniką deepfake, czyli manipulacją obrazem polegającą na łączeniu i nakładaniu obrazów nieruchomych i ruchomych. W tym przypadku to samo zdjęcie modela, które umieszczono na nieistniejącym już koncie na Instagramie, wykorzystano w filmie o sprzedaży Bugatti. Widać to po grzywce mężczyzny, która wygląda identycznie na zdjęciu i w materiale wideo. Układ włosów jest dokładnie taki sam, co widać na poniższym porównaniu.
Drugim fałszywym dowodem udostępnionym w „Ukrytej Prawdzie” jest faktura zakupu auta. W nazwie miejscowości jest literówka, brakuje jednej litery L. Poprawna nazwa miasta, gdzie mieści się siedziba firmy, to Neuilly-sur-Seine. Bugatti opublikował na swoim Instagramie oświadczenie odnoszące się do sprawy, w którym dementuje m.in. prawdziwość faktury. Zwracają w nim uwagę na błędną cenę pojazdu, niedokładne opisy opcji wyposażenia i brak obowiązkowych danych prawnych, które powinny znajdować się na fakturze. Chodzi o brak waluty, numeru VAT firmy czy numeru wpisu do rejestru handlowego.
Podsumowanie
W rzeczywistości Olena Zełenska nie stała się pierwszą właścicielką nowego Bugatti Tourbillon, a wiadomość ta okazała się prymitywną rosyjską dezinformacją. Artykuł z fake newsem pojawił się na mało wiarygodnym i powstałym niedawno portalu internetowym, a sprawę bardzo szybko zdementowała oficjalnie firma Bugatti. Można się spodziewać, że wykorzystywanie techniki deepfake w dezinformacji będzie coraz częstsze. Dlatego warto zwracać uwagę na źródło, z którego pochodzi dana informacja.
Źródła
OSINT_random: https://x.com/osint_random/status/1807805133176148113
Bugatti: Oświadczenie firmy
