Podczas gdy w Grecji szaleją pożary, media społecznościowe zalała fala fałszywych informacji dotyczących podpaleń. Według niektórych internautów, pożary nie są przypadkowe i nie mają nic wspólnego z ocieplaniem się klimatu. Winni mają być „ekoterroryści”, imigranci i transnarodowe, lewicowe spiski, mające za zadanie przekonanie opinii publicznej o istnieniu globalnego ocieplenia, które według internetowych trolli jest fikcją. Przyjrzeliśmy się najpopularniejszym filmom, rzekomo przedstawiającym działanie podpalaczy.
W rzeczywistości filmy nie mają nic wspólnego z podpaleniami w celu zniszczenia lasów, bądź dobytku mieszkańców spalonych terenów. Przedstawiają działanie strażaków, którzy wykonują kontrolowanie wypalanie, by powstrzymać rozprzestrzenianie się pożarów.
Pierwszy film pochodzi z Rezerwatu Indian Apaczów San Carlos w Stanach Zjednoczonych i przedstawia kontrolowane wypalanie traw przez strażaków poruszających się pieszo. Stał się popularnym źródłem fałszywych informacji na temat pożarów w Grecji.
Na drugim filmie widzimy tzw. „helitorch” czyli strażacki helikopter przystosowany do przeprowadzania kontrolowanych wypaleń. Jak ustalił serwis AFP Factual, nagranie pochodzi z 2020 roku, a jego autorem jest strażak, który przeprowadzał wypalanie.
O sprawie wspominały też redakcje LeadStories oraz PolitiFact.
Film ten rozpowszechniany był jako rzekomy dowód na działanie chińskich agentów w Stanach Zjednoczonych. Dotarliśmy do informacji wskazujących na jego masowe rozpowszechnianie w rosyjskim internecie. Sprawę wyjaśniały również chińskie serwisy fact-checkingowe.
Czym jest kontrolowane wypalanie?
Informacje na temat kontrolowanych i prewencyjnych wypaleń w tym rezerwacie i jego okolicach, znajdujemy na stronie Departamentu Zasobów Wewnętrznych Stanów Zjednoczonych, który zajmuje się zarządzaniem zasobami naturalnymi kraju oraz ochroną przyrody. Na zdjęciu możemy dostrzec strażaków korzystających z takiego samego sprzętu, jak widoczny na filmie.
Jak czytamy na stronie Departamentu:
„Every year, devastating wildfires threaten the Reservation, but by conducting small prescribed burns, fire managers can minimize the unintended consequence of wildfires. Treatments such as these were successful in slowing down and reducing the fire effects of such fires as the Rodeo-Chediski Fire, Wallow Fire and most recently the Cedar Fire that burned on the San Carlos Apache Reservation in 2017. (…) Fire restores the health and vigor of native vegetation, reduces weeds and exotics, enhances wildlife habitat, removes biomass in a cost-effective way, increases plant diversity, releases nutrients vital to new plant growth and reduces the risk future wildfires may have. Prescribed fire is one of the most cost effective and natural ways to protect and restore our landscape.”
Tłumaczenie:
„Każdego roku niszczycielskie pożary zagrażają rezerwatowi, ale poprzez przeprowadzanie niewielkich wypalen kontrolowanych, można zminimalizować niezamierzone konsekwencje pożarów. Zabiegi takie jak te były skuteczne w spowalnianiu i zmniejszaniu skutków pożarów takich jak Rodeo-Chediski Fire, Wallow Fire i ostatnio Cedar Fire w San Carlos Apache Reservation w 2017 roku. (…) Ogień przywraca zdrowie i siłę roślinności, ogranicza zachwaszczenie, rozszerza siedliska dzikich zwierząt, usuwa biomasę w ekonomiczny sposób, zwiększa różnorodność roślin, uwalnia składniki odżywcze niezbędne do wzrostu nowych roślin i zmniejsza ryzyko przyszłych pożarów. Kontrolowane wypalanie jest jednym z najbardziej opłacalnych i naturalnych sposobów ochrony i odnowy naszego krajobrazu.”
Technika wypalania pasu terenu przed zbliżającym się pożarem jest znana przynajmniej od kilkudziesięciu lat i nie jest niczym zaskakującym. Kontrolowane wypalenie roślinności pozwala na skuteczne zatrzymanie pożaru, który nie znajduje paliwa na spalonym terenie. W przeciwieństwie do dużych pożarów lasu, kontrolowane wypalenia są łatwe do zabezpieczenia i opanowania przez strażaków, stanowią zatem mniejsze zło, stosowane w celu uniknięcia rozprzestrzenienia się niemożliwych do opanowania, wielkich pożarów.
W czasach, gdy strażacy dysponują helikopterami, są one często stosowane do przeprowadzania wypaleń w celu powstrzymania pożaru.
Tak wygląda kontrolowane wypalanie z lotu ptaka:
Wypalanie przeprowadza się przed nadchodzącym pożarem, pod wiatr. Stąd wzięła się angielska nazwa „backburning”. Dzięki tej technice kontrolowany przez strażaków ogień nie przemieszcza się na teren bezpieczny, lecz powoli porusza w stronę pożaru. Gdy ten dotrze do wypalonej ziemi, nie znajdując nowego paliwa, wygasa.
Kontrolowane wypalanie w celu zatrzymania pożaru, było stosowane również w Polsce. Informacje na ten temat znajdujemy w opracowaniu Karola Wilera, absolwenta Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej:
„Warto przypomnieć, że gaszenie pożarów lasu wodą dowożoną przez pojazdy gaśnicze wyposażone w beczki ma dość krótką historię. Wcześniej system stanowili strażacy i tzw. leśne drużyny ratownicze, wyposażeni w łopaty, tłumice i gałęzie. Ostateczną linią obrony były naturalne przerwy ogniowe lub wprowadzone w IX w. szerokie pasy przeciwpożarowe I i II rzędu. Wykonywanie pasów ogniowych było wówczas spowodowane bardzo dużymi powierzchniami drzewostanów sosnowych. Były one doskonale przygotowanym miejscem do tzw. odpalenia w stronę zmierzającego pożaru. Decyzję o użyciu ognia podejmowała służba leśna. W wielu krajach europejskich nadal funkcjonuje wyspecjalizowana i odpowiednio wyposażona służba ochrony przeciwpożarowej lasu, która używa wypalania jako jednej z metod gaszenia.”
Jak czytamy w National Geographic:
„Stosowane są zarówno suche, jak i mokre techniki gaszenia pożarów. Metoda sucha polega na tworzeniu granic poprzez wycinanie lasów i zarośli a czasami ich kontrolowane wypalanie wokół pożaru i pozwalaniu, aby sam się wypalił. Jeśli nie uda się stłumić ognia w ciągu pierwszej godziny, następuje następnej faza: „atak rozszerzony”. W tej sytuacji, potrzeba już znacznie więcej środków by poradzić sobie z żywiołem.”
Więcej na temat tej ciekawej techniki znajdziecie w poniższych filmach.
Podsumowanie
Przedstawione filmy nie mają nic wspólnego z podpaleniami w złych celach. Przedstawiają strażaków walczących z żywiołem i starających się nie dopuścić do rozprzestrzeniania pożarów za pomocą kontrolowanego wypalania roślinności. Nie znaleźliśmy również dowodów na jakikolwiek spisek związany z podpaleniami. Głównym winowajcą niedawnych pożarów w Turcji i tych wciąż trwających w Grecji, pozostaje fala ekstremalnych upałów.
Źrodła:
Karol Wiler https://www.ppoz.pl/ratownictwo-i-ochrona-ludnosci/789-gasic-ogniem
National Geographic https://www.national-geographic.pl/artykul/jak-strazacy-walcza-z-ogromnymi-pozarami-lasow
Zdjęcia: vastateparksstaff at https://flickr.com/photos/37922399@N05/13857648423
