Aldous Huxley, brytyjski pisarz, znany najbardziej ze swojej dystopijnej powieści „Nowy Wspaniały Świat” jest cytowany niezwykle często. Jak to bywa z wypowiedziami znanych osób w internecie, trzeba być szczególnie ostrożnym w ich przypadku. W poniższym tekście przyjrzymy się jednemu z takich cytatów, który zyskał sporą popularność w trakcie pandemii.
Słowa Aldousa Huxley’a cytowane były w bardzo wielu miejscach. Odnaleźć je można zarówno w angielsko-języcznych mediach społecznościowych (np. Facebook), a także na różnych portalach. Również w Polsce ta wypowiedź cieszyła się sporym zainteresowaniem. Czy jednak są to prawdziwe słowa brytyjskiego pisarza?
Skąd pochodzi cytat?
Aldous Huxley (1894 – 1963) w przeciągu swojego życia dawał liczne wykłady na wielu uniwersytetach, szczególnie w Stanach Zjednoczonych, gdzie mieszkał od 1937 roku. Liczne cytaty z jego wykładów, czy to sfabrykowane czy rzeczywiste, są przytaczane przez internautów na całym świecie. Huxley bardzo chętnie opowiadał o koncepcji dyktatury naukowej przed którą mocno przestrzegał. Pomysł ten miał się opierać na wizji władzy, która poprzez zdobycze nauki czy medycyny (np. metody farmakologiczne), miała posiadać absolutną władzę nad obywatelami, którzy nie byliby w stanie się jej sprzeciwić.
Tej właśnie wizji dotyczy omawiany w tym artykule cytat. Często jest on przytaczany razem z wykładem z 1962 roku z Berkeley Language Center (posłuchać go można tutaj), przez co sprawiane jest błędne wrażenie, że pochodzi właśnie z niego. Większość źródeł (przykłady tu lub tutaj) umieszcza jednak przy nim datę 1961, podając jako miejsce California Medical School (Kalifornijską Szkołę Medyczną – tłum. red.). Wydaje się to jednak stwierdzeniem nieprawdziwym.
W rzeczywistości wypowiedź o „ostatecznej rewolucji” została zaprezentowana podczas wykładu w University of California’s San Francisco Medical Center (Centrum Medycznym San Francisco na Uniwersytecie Kalifornijskim – tłum. red.). Zgodnie z informacjami z biblioteki cyfrowej Uniwersytetu Kalifornijskiego, wykład odbył się 26 stycznia 1959. Pełną wypowiedź można przeczytać tutaj (omawiany cytat znajduje się na stronie 8), a nagranie całości odnajdziemy w tym miejscu.
Wydaje się, że ktoś w jednym miejscu umieścił błędną datę, a pozostałe portale podawały tę informację dalej bez jej weryfikacji. Spowodowało to sytuację, w której aktualne wyniki wyszukiwania w Google odsyłają w pierwszej kolejności do nieprawdziwego terminu wykładu.
Podsumowanie
Omawiany w tym artykule cytat okazał się prawdziwy. Jednak najczęściej jest on prezentowany wraz z błędną datą jego wypowiedzenia. To kolejny przykład na to, jak nieuważnie osoby w internecie podają dalej słowa znanych osób. Jak zawsze przestrzegamy przed bezrefleksyjnym traktowaniem wszelkich cytatów w mediach społecznościowych i podchodzeniem do nich w sposób krytyczny oraz ostrożny.
Źródła
Brobjerg.net: https://brobjerg.net/docs/wp-content/uploads/2015/08/19590126Thefinalrevolution.pdf
Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Kalifornijskiego: http://digital2.library.ucla.edu/viewItem.do?ark=21198/zz002b1gsb
Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Aldous_Huxley
