Brutalny atak na centrum Winnicy z 14.07.2022 roku odbił się szerokim echem w międzynarodowych mediach. Opinię publiczną szczególnie poruszyła śmierć 4-letniej Lizy, której zdjęcia obiegły sieć. Na ten moment bilans zabitych w ataku wynosi 25 osób. Kremlowska propaganda błyskawicznie rozpoczęła akcję dezinformacyjną, by po raz kolejny odsunąć oskarżenia wobec Rosji o ostrzeliwanie celów cywilnych. Wykorzystuje do tego szczególnie mocno kanały na platformie Telegram. W niniejszym artykule przyjrzymy się tym treściom. Na naszych łamach analizowaliśmy już rosyjskie narracje propagandowe po atakach na cele cywilne w Kramatorsku oraz Krzemieńczuku.
Rosyjscy propagandyści już w dniu ataku rakietowego rozpoczęli kampanię mającą usprawiedliwić ostrzał centrum Winnicy. Wśród nich była redaktorka naczelna telewizji informacyjnej RT, Margarita Simonian. W opublikowanym tweetcie stwierdziła, że w Domu Oficerów (jeden ze zniszczonych w ataku budynków) znajdowali się „naziole”. Jako dowód zaprezentowała kolaż zdjęć, na których widać ukraińskich żołnierzy biorących udział w akcji ratunkowej. Miało to być wystarczającym potwierdzeniem, że uderzenie wycelowane było w infrastrukturę wojskową.
Rosyjskie Ministerstwo Obrony rozszerzyło teorię o ataku na cele militarne ustami swojego rzecznika, Igora Konaszenkowa. Jak podaje Rzeczpospolita, stwierdził on 15.07.2022 roku, że rosyjskie Siły Zbrojne:
„Zaatakowały precyzyjnymi pociskami Kalibr budynek Domu Oficerów w Winnicy, gdzie odbywało się spotkanie dowództwa ukraińskich sił zbrojnych z zagranicznymi dostawcami broni. (…) W wyniku uderzenia uczestnicy spotkania zostali wyeliminowani”.
W trakcie konferencji prasowej nie zostały jednak przedstawione żadne dowody na powyższe twierdzenia. Natomiast bardzo chętnie podchwyciły je polskojęzyczne, prokremlowskie konta na Telegramie takie jak: „Olej w głowie” czy „POLSKA-AMERICA News PO POLSKU.”. Kanały te powoływały się na anonimowe źródła nieprzedstawiając niczego na potwierdzenie swoich słów.
Dom Oficerów
Wbrew twierdzeniom rosyjskiej propagandy Dom Oficerów w Winnicy nie jest celem wojskowym. Jest on obiektem zabytkowym o charakterze kulturalno-artystycznym. Jak podaje Instytut Ukraiński, budynek powstał w 1925 roku jako miejsce spotkań dla oficerów i lokalnej społeczności. Nie pełnił on nigdy jednoznacznej funkcji militarnej. W momencie ataku wewnątrz trwały przygotowania do koncertu Roxolany, ukraińskiej piosenkarki. Odbywała ona trasę koncertową, w ramach której zbierała fundusze na rzecz Sił Zbrojnych Ukrainy. O całej sytuacji opowiedziała na swoim Instagramie. Potwierdziła również, że jeden z członków jej zespołu zginął, a drugi walczy o życie w szpitalu. Potwierdzeniem artystycznego charakteru budynku jest również lista mających się tam odbyć koncertów.
Poza tym w wyniku ostrzału uszkodzeniu uległ znajdujący się kilkadziesiąt metrów od Domu Oficerów wieżowiec. Zniszczone niemal całkowicie zostało również centrum medyczne, w którym zginęło co najmniej 7 osób. Na pobliskim parkingu spaliło się także kilkadziesiąt samochodów, w jednym z nich śmierć poniosło 8-letnie dziecko. Uszkodzeniu uległy również okoliczne budynki mieszkalne. Więcej zniszczeń można zobaczyć na filmie opublikowanym przez Państwową Służbę Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych.
Śmierć dowódców
W mediach społecznościowych krążą informacje jakoby w ataku mieli zginąć oficerowie Sił Powietrznych Ukrainy. Ma to być dowód na to, że rzeczywiście odbywało się tajne spotkanie z handlarzami bronią, a rosyjski atak był działaniem usprawiedliwionym.
Domniemani zmarli oficerowie jako usprawiedliwienie ataku
Rzeczywiście, prawdopodobnie w wyniku ostrzału rakietowego śmierć poniosło trzech ukraińskich oficerów. Nie znamy jednak dokładnych okoliczności ich śmierci. O zgonie Konstantyna Puzyrenki poinformowała Rada Miasta Berdyczów, skąd pochodził. Początkowo obok tej informacji można było znaleźć zdjęcie oficera w mundurze Sił Powietrznych, jednak zostało ono usunięte. Zachowało się natomiast w archiwum.
Śmierć Olega Makarczuka potwierdziła Mińska Suworowska Szkoła Wojskowa, którą ukończył w 1990, jeszcze za czasów ZSRR. Podała ona również, że do zgonu doszło w Winnicy, 14.07.2022 roku.
Dimitrij Burdyko jest ostatnią z domniemanych ofiar wśród oficerów. Informacja o zgonie w dniu 14.07.2022 roku oraz dacie pogrzebu została podana na lokalnej grupie na Facebooku miasteczka Igreń pod Dnieprem, skąd prawdopodobnie pochodził zmarły. Jest to więc źródło nie do końca wiarygodne i nieoficjalne. Jak podaje portal Meduza.io informację o śmierci Burdyko miał podać także jego syn na swoim Instagramie. Na ten moment jednak post został skasowany i nie wiadomo jak brzmiała jego oryginalna treść.
Kwatera główna Sił Powietrznych Ukrainy
Nie ma jednak żadnych dowodów na śmierć osób, które nie byłyby obywatelami Ukrainy. Stoi to w sprzeczności z twierdzeniami rosyjskich propagandystów, jakoby pociski uderzyć miały w miejsce spotkania z zagranicznymi dostawcami broni. Warto również zwrócić uwagę, że w Winnicy znajduje się budynek naczelnego dowództwo Sił Powietrznych Ukrainy. Nie ma więc nic dziwnego w tym, że w centrum miasta przebywali oficerowie tego rodzaju sił zbrojnych.
Wbrew niektórym twierdzeniom, krążącym w mediach społecznościowych, atak nie został przeprowadzony na kwaterę główną dowództwa. Znajduje się ona około kilometra w linii prostej od miejsca uderzenia pocisków. Na ten moment nie ma żadnych jednoznacznych dowodów wskazujących na to, w jakim celu ukraińscy oficerowie przebywali w okolicach Domu Oficerów.
Rosyjskie atak na centrum Winnicy i inne miasta
Według Instytutu Badań nad Wojną (ISW) uderzenie rakietowe w Winnicy jest elementem szerszej kampanii wycelowanej w centra największych ukraińskich miast. 14.07.2022 roku Rosjanie wykonali również bombardowania Charkowa i Mikołajowa. W tym ostatnim mieście pociski spadły na hotel, placówki edukacyjne, centrum handlowe oraz infrastrukturę transportową. Co najmniej dwie osoby zostały ranne. Tego typu uderzenia wykonywane są regularnie przez Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej, niezależnie od tego czy w miejscu ataku przebywają ukraińscy żołnierze.
Kirył Tymoszenko, zastępca szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy oraz Jurij Ignat, rzecznik ukraińskich sił powietrznych stwierdzili, że ataku na Winnicę dokonano z pokładu okrętu podwodnego, manewrującego na Morzu Czarnym. Zgodnie z informacjami tego ostatniego siły obrony powietrznej zestrzeliły dwa pociski Kalibr.
Podsumowanie
Rosyjskie uderzenie rakietowe na centrum Winnicy odbiło się szerokim echem w międzynarodowych mediach. Stało się kolejnym przykładem brutalności i bezwzględności sił najeźdźczych. Jak zawsze kremlowska propaganda starała się usprawiedliwić atak przy pomocy zarówno kanałów oficjalnych, jak i prorosyjskich kont w mediach społecznościowych. Śmierć trzech ukraińskich oficerów podczas ataku nie jest jednoznacznym dowodem na odbywające się rzekomo spotkanie z zagranicznymi dostawcami broni.
Wszystkie pozostałe fakty przeczą rosyjskiej narracji propagandowej. Rakiety spadły na cele cywilne, a zdecydowaną większość ofiar stanowią zwykli przechodnie, w tym kilkoro dzieci. Samo uderzenie jest z resztą elementem szerszej, rosyjskiej kampanii mającej na celu zastraszenie ukraińskiej ludności poprzez bombardowanie centrów największych miast.
Źródła
StopFake.org: https://www.stopfake.org/ru/fejk-vs-rf-nanesli-raketnyj-udar-po-voennoj-chasti-vsu-v-vinnitse/
Pravda.com.ua: https://www.pravda.com.ua/rus/news/2022/07/19/7358892/
Rzeczpospolita: https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art36706511-rosyjska-propaganda-znalazla-wytlumaczenie-ataku-na-winnice-spotkanie-z-dostawcami-broni
Vinnitsa.info: https://www.vinnitsa.info/news/uchasnyky-komandy-spivachky-roxolana-potrapyly-pid-raketnyy-obstril-u-vinnytsi-ye-zahyblyy.html
Vn.20minut.ua: https://vn.20minut.ua/Podii/yih-ubila-rosiya-imena-ta-istoriyi-zagiblih-vnaslidok-obstrilu-vinnits-11635729.html
Rada Miasta Berdyczów: https://berdychiv-rada.gov.ua/2022/07/внаслідок-ворожого-ракетного-удару-п/
Mińska Suworowska Szkoła Wojskowa: https://mnsvu.org/vypuskniki/tretij-tost/makarchuk-oleg-filippovich/
Institute for the Study of War: https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-july-14
Suspilne.media: https://suspilne.media/260452-raketni-udari-po-vinnici-zavdali-z-akvatorii-cornogo-mora-povitrani-sili-zsu/
