„Polska najbardziej skażona w Europie? Nowa mapa smogowa ujawnia, że to kompletna bzdura”. Tym nagłówkiem, portal Twojapogoda.pl ściągnął na siebie zainteresowanie wszystkich mediów w Polsce, ekologów i polityków. Autorzy artykuły twierdzą, że Polska wcale nie jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych krajów w Europie, a informacje, które podważają tę tezę to „wierutna bzdura”.

Artykuł spotkał się (co zrozumiałe) z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony użytkowników mediów społecznościowych. Powielili go znani dziennikarze:

Tyle się mówi, że Polska jest największym brudasem w Europie. Jednak najnowsza mapa smogowa, przygotowana przez Komisję Europejską, ujawnia, że to wierutna bzdura. Najbardziej skażone miasta są w tych krajach, które uważają się za najbardziej ekologiczne

A nawet.. prezydent Andrzej Duda:

Materiał serwisu Twojapogoda.pl był szeroko komentowany i pojawiło się wiele głosów krytycznych co do przedstawionych tam danych. Ze względu na to, że w naszym serwisie co najmniej dwa razy przytaczaliśmy opinie z serwisu Twojapogoda.pl, postanowiliśmy sprawdzić informacje tam zawarte. Naszym zdaniem, informacja o tym, że załączone zdjęcie to mapa smogowa europy jest:

Nasza ocena:

W większości fałsz

Więcej o naszym systemie oceniania:

Szczerze mówiąc, byliśmy mocno zaskoczeni artykułem w serwisie Twojapogoda.pl. Po pierwsze, artykuł o takiej „skali rażenia” powinien być podpisany imieniem i nazwiskiem autora. Nie jest:

Po drugie, tak poczytny portal powinien sobie za cel stawiać rzetelne podejście do tematu. Natomiast artykuł pełen jest nieścisłości i wprowadza czytelnika w błąd. Od tej chwili Twojapogoda.pl jest u nas na liście serwisów o wątpliwej reputacji. Co ciekawe, przekłamania momentalnie zauważyli komentujący wpis dziennikarza Marcina Palade. Zainteresowany nie umieścił jednak żadnego sprostowania. Nie usunął również wpisu:

No dobrze, ale co z tym smogiem?

Temat smogu to kwestia bardzo ważna, dlatego w takich sprawach oddajemy głos ekspertom.  Jakub Jędrak to „członek Polskiego Alarmu Smogowego (należy do Krakowskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu). Z wykształcenia fizyk, w ramach działalności w Polskim Alarmie Smogowym zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.” Jakub Jędrak na łamach bloga smoglab.pl rozprawia się kroku po kroku z bzdurami artykułu opublikowanego w serwisie Twojapogoda.pl

Czym jest smog?

Czytając artykuł na portalu Twojapogoda.pl, mamy wrażenie, że smog to tylko NO2 (dwutlenek azotu). Smog natomiast, to mieszanina różnych zanieczyszczeń. Oczywiście jednym ze nich jest również NO2. W naszym przypadku jednak, znacznie ważniejszy jest pył zawieszony PM 10, a zwłaszcza jego drobniejsza frakcja: PM 2,5. Smoglab.pl:

Szacuje się, że w Polsce w roku 2015 narażenie na pył PM 2,5 było przyczyną 44500 przedwczesnych zgonów, podczas gdy narażeniu na dwutlenek azotu przypisuje się 1700, a narażeniu na ozon (O3) – 1300 takich zgonów. W roku 2016 było to odpowiednio 43 100 zgonów z powodu PM 2,5, 1500 z powodu NO2 i 1100 z powodu ozonu. Nowszych danych – tych za 2017, 2018 i 2019 na razie brak (młyny Europejskiej Agencji Środowiska mielą powoli…), ale nie należy spodziewać się tu dużych różnic z poprzednimi latami.

Co przedstawia nowa mapa smogowa Europy z serwisu Twojapogoda.pl? Spójrzmy:

To nie jest „najnowsza mapa smogowa, przygotowana przez Komisję Europejską”. To jest mapa, która ilustruje poziom stężenie dwutlenku azotu w powietrzu w Europie. Dla niedowiarków podajemy jeszcze link do oryginalnego artykułu na stronach ESA.

W artykule znalazły się również inne wątpliwe fragmenty, które podważa Smoglab.pl. Oto fragment z serwisu Twojapogoda.pl odnośnie zanieczyszczeń płynących z NO2:

Dwutlenek azotu jest najpoważniejszym zagrożeniem dla ludności ze strony smogu w miejscach, gdzie w okresie zimowym nie ma dużego zanieczyszczenia pyłem zawieszonym, pochodzącym z niepełnego spalania paliw wykorzystywanych do ogrzewania.

Jakub Jędrak ze Smoglab.pl ma odmienne zdanie na ten temat:

Niekoniecznie. Nie należy bagatelizować NO2 i jego wpływu na zdrowie, bo jest on poważny. Ale nawet w lecie jest bardzo prawdopodobne, a nawet prawie pewne, że drobny pył emitowany przez silniki spalinowe jest dla nas dużo groźniejszy niż NO2.

Taki pył ma na przykład negatywny wpływ na układ nerwowy. Jest też – podobnie jak pył emitowany przy spalaniu drewna i węgla – naszpikowany różnymi rakotwórczymi substancjami, w tym WWA. Jest więc po prostu rakotwórczy. Natomiast NO2 nie jest substancją kancerogenną – nie znajduje się na liście substancji rakotwórczych Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) .

Zachęcamy do pełnego zapoznania się z materiałem z serwisu Smoglab.pl zatytułowanym: Nowa “mapa smogowa” ujawnia, jak łatwo sprzedać ludziom bzdury.

Naszym czytelnikom zalecamy natomiast uważne czytanie publikacji serwisu Twojapogoda.pl. Mogą one wprowadzać nieświadomą osobę w błąd.

Źródła

Smoglab.pl, ESA, Komisja Europejska