1 maja we włoskiej telewizji Rete 4 wywiadu udzielał Sergiej Ławorow, minister spraw zagranicznych w rządzie Władimira Putina. Dziennikarz postawił pytanie o słuszność jakiejkolwiek denazyfikacji Ukrainy, skoro jej prezydent jest Żydem. Co Ławrow krótko skwitował:

“To, że prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski miałby być Żydem, nie ma żadnego znaczenia – Mogę się mylić, ale Hitler też miał żydowskie pochodzenie”

Tym samym sugerował, że największymi nazistami są sami Żydzi.

Nasza ocena:

Brak dowodów

Więcej o naszym systemie oceniania:

Te skandaliczne słowa wywołały światowe oburzenie, wielu polityków i instytucji zaczęło zabierać głos w tej sprawie.

Premier Izraela Naftali Bennet na Twitterze napisał:

Z największą surowością patrzę na oświadczenie rosyjskiego ministra spraw zagranicznych. Jego słowa są nieprawdziwe, a ich intencje są błędne.

Z kolei na profilu Centralnej Rady Żydów w Niemczech został umieszczony komentarz jej szefa Josefa Schustera. Oświadczył, że wypowiedź szefa rosyjskiego MSZ jest “całkowicie nie do przyjęcia”, “źle ocenia historię i zachęca do antysemityzmu”:

Jak informuje BBC, Premier Izraela Naftali Benet rozmawiał telefonicznie z Władimirem Putinem, który miał go osobiście przeprosić za słowa swojego szefa MSZ. Benet przyjął przeprosiny i podziękował za złożone wyjaśnienia.

Przyjrzymy się jeszcze raz wypowiedzi Ławrowa. Stwierdza on, że Adolf Hitler miał pochodzenie żydowskie. Sprawdźmy.

Źródło dezinformacji o żydowskim pochodzeniu Hitlera

4 lutego niemiecki Der Spiegel opublikował artykuł pt. Hatte Hitler wirklich einen jüdischen Großvater? [niem. Czy Hitler naprawdę miał żydowskiego dziadka?], na którego łamach prof. Roman Sandgruber wyjaśnia narracje o rzekomym żydowskim pochodzeniu Hitlera. W 2021 prof. Sandburger opublikował przełomową książkę „Hitlers Vater: Wie der Sohn zum Diktator wurde”, która powstała na podstawie spektakularnego odkrycia badacza listów ojca Hitlera. Praca ta wyjaśnia wiele zawiłości, niedopowiedzeń i luk w relacjach rodzinnych Adolfa Hitlera.

Według prof. Sandgrubera, przyjęcie tezy o rzekomo żydowskim pochodzeniu Hitlera jest wynikiem wielu błędów, które złożyły się na hipotezy bardzo mile widziane w latach trzydziestych XX wieku. Pierwotnie narracja o żydowskim pochodzeniu Hitlera została zapoczątkowana przez jego przeciwników politycznych, jako działanie propagandowe, które zdaniem historyka należy uznać za porażkę. Ostatecznie Hitler doszedł do pełni władzy.

Teza o rzekomym żydowskim pochodzeniu Hitlera wynika z jego niejasności genealogicznych. Ojciec Hitlera, Alois, urodził się w 1837 roku jako nieślubne dziecko. W 1842 roku Johan Georg Hiedler poślubił matkę Aloisa. Ojciec Hitlera wychowywał się w rodzine brata Hiedlera, Johana Nepomuka Hiedlera.

1876 roku za prawowitego ojca Aloisa uznano Johana Georga Hiedlera, co też zapisano w księgach kościelnych. W akcie chrztu – z nieznanych przyczyn – ojca Hitlera wpisano jako “Georg Hitler” i wówczas Alois przyjął nazwisko Hitler jako własne.

W 1953 roku Brigitte Marie Frank opublikowała, przeredagowany przez siebie, liczący 643 strony pamiętnik męża, Hansa Franka pt. W cieniu szubienicy (niem. Im Schatten des Galges), który został napisany w celi w Norymberdze. Hans Frank był głównym twórcą systemu prawnego III Rzeszy, członkiem NSDAP od 1927 roku, a w okresie 1939-1945 pełnił rolę generalnego gubernatora okupowanych ziem polskich.

W swoim pamiętniku napisał, że w 1930 roku William Hitler – bratanek przywódcy III Rzeszy – wysłał list do Hitlera, w którym zagroził, że ujawni informacje o jego żydowskim pochodzeniu. Frank na bezpośrednie polecenie Hitlera miał zbadać sprawę jego pochodzenia i odkryć, że dziadek Adolfa był Żydem.

Babka Hitlera, Maria Schicklegruber, pracowała jako służąca u żydowskiej rodziny Frankenberger, w miejscowości Gratz w Austrii. Tam miała związać się z Leopoldem Frankenbergerem i począć nieślubne dziecko – Aloisa. Tak przynajmniej twierdził Hans Frank w swoim pamiętniku.

Niklas Frank, syn Hansa, w swojej książce W cieniu Rzeszy nazwał swojego ojca kłamcą, który w akcie politycznej zemsty oskrżył Hitlera o żydowskie pochodzenie. Co więcej, wielu historyków znalazło w pamiętniku Hansa Franka wiele przeinaczeń i nieścisłości. Nie można więc uznać, pamiętnika Hansa Franka za w pełni wiarygodne źródło.

Co więcej, większość historyków przyjmuje, że w regionie Gratz ówcześnie nie było społeczności żydowskiej, która została wygnana z tego regionu w XV wieku. Tezę tę próbował podważyć w jednym z artykułów psychiatra Leonard Sax, który dowodził o istnieniu małej społeczności żydowskiej w tymże regionie. Jednak jak argumentuje prof. Richard Evans, autor Trylogii Trzeciej Rzeszy (eng. The Third Riech Trilogy), w żaden sposób nie potwierdza to żydowskiego pochodzenia Hitlera. Jak twierdzy Evans, nie ma żadnych współczesnych dowodów uprawomocniających tezę o żydowskim pochodzeniu Hitlera.

Słowa Evansa znajdują potwierdzenie m.in. w książce historyka Iana Kershawa Hitler 19889-1936. Hybris (eng. Hitler 1889-1936: Hubris). Kershaw stwierdza, że nie ma żadnych dowodów na to, że matka Hitlera była kiedykolwiek w Gratz, oraz że mieszkała tam żydowska rodzina Frankenberger. W Gratz mieszkała familia Frankenkreiter, ale nie była to rodzina żydowska. Co więcej Kershaw wskazał, że rzekomy ojciec Aloisa, w roku jego narodzin miałby 10 lat…

Podsumowanie

Słowa Ławrowa obiły się głośnym echem na arenie międzynarodowej i wywołały dyplomatyczny skandal. Miały antysemicki wydźwięk i były próbą przeinaczania historii do własnych celów propagandowych.

Jak wskazuje historyk Holocaustu Havi Dreifuss:

„Babcia Hitlera (ze strony ojca) nie była mężatką, a zatem, biorąc pod uwagę jego destrukcyjną rolę i ohydne działania, takie plotki i twierdzenia są niemal naturalne. Mimo to nie jestem pewien, czy (lub w jakim stopniu) [ta dyskusja] jest wkładem w dziedzinę i do naszego zrozumienia Holokaustu”.

Nie mniej jednak plotka o żydowskim pochodzeniu Hitlera jest dość powszechna, dlatego też niezmiernie ważne jest, aby swoją wiedzę historyczną czerpać ze sprawdzonych i rzetelnych źródeł.

Źródła:

Der Spiegel: https://www.spiegel.de/geschichte/sergej-lawrows-wirre-thesen-hatte-adolf-hitler-wirklich-einen-juedischen-grossvater-a-62858016-43d5-49bf-beaa-f9d7b59832d4

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Adolf_Hitler

BBC: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-61339749

The Time of Israel: https://www.timesofisrael.com/historians-cast-doubt-on-hitler-jewish-heritage-claims/

Jewish Virtual Library: https://www.jewishvirtuallibrary.org/was-hitler-jewish

Kershaw, I. (2002). Hitler: 1889− 1936, t. I: Hybris, przekł. P. Bandel, red. nauk. i wstęp M. Zmierczak, Dom Wydawniczy „Rebis”, Poznań.

Evans, R. J. (2015). The Third Reich in history and memory. Oxford University Press, USA.