W ostatnich tygodniach w mediach pojawiły się liczne informacje, jakoby Niemcy przeżywały kryzys energetyczny. Odpowiadać ma za niego zima, która spowodowała przysypanie paneli słonecznych i wstrzymanie pracy wiatraków. Jak twierdzą osoby podające te informacje, jest to dowód na to, że skuteczność odnawialnych źródeł energii to tylko zagrywka propagandowa.
Kryzys energetyczny w Niemczech?
Liczne strony internetowe przekazywały te wiadomości opierając się na informacjach od niemieckiej telewizji lokalnej RBB. Artykuły na ten temat opublikowały między innymi tvp.info, medianarodowe.com, propolski.pl, solidaryzm.eu czy magnapolonia.org. Oczywiście temat nie ominął również portali społecznościowych. Był on omawiany przez wielu użytkowników na Facebooku czy Twitterze. Również zagraniczne media opisywały tę kwestię.
Energiewende
Niemcy starają się przejść na odnawialne źródła energii od wielu lat. Decyzja została przypieczętowana przez awarię japońskiej elektrowni jądrowej w Fukushimie w 2011 roku. Od tego czasu nasi zachodni sąsiedzi konsekwentnie wyłączają kolejne reaktory atomowe. Podstawowe założenia Energiewende (transformacji energetycznej – tłum. red.) to: rezygnacja z energii jądrowej do 2022 roku, rozwój OZE, rozbudowa sieci przemysłowych, budowa nowych elektrowni konwencjonalnych i wzrost efektywności energetycznej. Więcej o tych przemianach można przeczytać tutaj. Dzięki ustawie o odnawialnych źródłach energii z 2000 roku, rozwój energetyki wiatrowej i słonecznej bardzo przyśpieszył, pozwalając lokalnym społecznościom na stosowanie tego typu rozwiązań. Dzięki temu udało się zwiększyć procent udziału OZE w bilansie energetycznym Niemiec z 7% w 2000 roku do 46% w 2019 roku.
Rozwój odnawialnych źródeł energii u naszych zachodnich sąsiadów zahamował poprzez nową legislację wprowadzoną, wraz z początkiem drugiej dekady XXI wieku. Było to odpowiedzią na rosnące straty wśród dużych koncernów energetycznych. Budowane prze lokalne władze i społeczności farmy słoneczne i wiatraki stały się konkurencją dla dużych elektrowni. Z powodu zmian w prawie rozwój energii słonecznej zaczął się załamywać od 2012 r., a energii wiatrowej od 2017 r.
Oczywiście, niemiecka polityka energetyczna ma wielu przeciwników. Zwracają oni uwagę na to, że rozbudowa sieci przesyłowej utknęła w martwym punkcie. Również odejście od atomu jest mocno krytykowane ze względu na to, że nowoczesna energetyka jądrowa, zgodnie z argumentami jej popleczników jest bezpieczna, czysta i bardzo wydajna energetycznie, przez co tańsza i pewniejsza w użytkowaniu. Jednak żaden z tych argumentów nie dotyczy ataków zimy, opadów śniegu i mrozu.
Słońce i wiatr
Jak ustalił portal AFP Sprawdzam, spadki produkcji energii z OZE w lutym 2021 roku nie miały tak naprawdę miejsca. Dane na temat produkcji energii zbierane przez Fraunhofer-Institut für Solare Energiesysteme (Instytutu Fraunhofera ds. Systemów Energii Słonecznej – tłum. red.) pokazują, że zarówno w pierwszym, drugim, jak i trzecim tygodniu lutego nie było żadnych poważnych ograniczeń w pracy elektrowni wiatrowych czy słonecznych.
Jak przekazał portalowi AFP Faktencheck, dyrektor zarządzający i przewodniczący Bundesverband Erneuerbare Energie (Federalne Stowarzyszenie Energii Odnawialnej – tłum. red.), Wolfram Axthelm:
„Twierdzenie, że warunki pogodowe spowodowały zatrzymanie tysięcy turbin wiatrowych w całym kraju, jest po prostu fałszywe. W weekend 6 i 7 lutego, kiedy temperatury w niektórych regionach Niemiec spadły do dwucyfrowych wartości poniżej zera, ilość energii elektrycznej z wiatru była wyższa od średniej miesięcznej.”
Podobnie ma się sprawa z panelami fotowoltaicznymi. Również w tej sprawie AFP Faktencheck, zwrócił się do odpowiednich organów. Portal otrzymał odpowiedź od Karstena Schäfer, rzecznika Bundesverband Solarwirtschaft (Federalne Stowarzyszenie Przemysłu Słonecznego – tłum. red.).
„Twierdzenie, że miliony modułów PV (fotowoltaicznych) nie dostarczają energii elektrycznej zimą jest bezsensowne. Oczywiście systemy fotowoltaiczne generują mniej energii zimą niż latem, ale to wynika głównie z tego, że zimą słońce świeci krótko i nisko nad horyzontem. Śnieg nie jest temu winny, wręcz przeciwnie, działa jak wzmacniacz dzięki odbijaniu energii słonecznej. Moduły nie nagrzewają się tak bardzo jak latem, przez co są bardziej wydajne.”
O wydajności paneli słonecznych w różnych temperaturach można przeczytać tutaj. Ze względu na to, że moduły fotowoltaiczne są nachylone i nagrzewają się bardzo szybko nawet przy niewielkiej ilości promieni słonecznych, pokrywa śnieżna zazwyczaj zsuwa się po nich i nie stanowi problemu. Panele wymagają pozbywania się śniegu, tylko przy bardzo obfitych opadach. Zimy, również te z dużą ilością padającego śniegu nie powodują, że farmy słoneczne przestają być rentowne.
Zdjęcia ośnieżonych paneli słonecznych
Wraz z wieloma postami i artykułami, prezentowano rozliczne zdjęcia, na których widać było jak moduły fotowoltaiczne pokryte są w całości śniegiem. Jak ustalił portal AFP Sprawdzam, zdjęcia nie pochodziły z tego roku. Jedna z fotografii dostępna jest na takich stronach jak Shutterstock oraz iStock. Zostało one wykonane w 2017 roku prze rosyjskiego fotografa, Aleksieja Murzina w Orsku w Federacji Rosyjskiej.
Drugie zdjęcie, które było w wielu miejscach prezentowane, jako dowód na ustanie produkcji energii ze Słońca w Niemczech, w rzeczywistości pochodzi z 2013 roku. Wykonane zostało 21 lutego 2013 roku dla Niemieckiej Agencji Prasowej (DPA) i agencji AFP. Autorem jest Bernd Settnik. Fotografia pokazuje elektrownie słoneczną w Meuro w północnowschodnich Niemczech.
Podsumowanie
Wykorzystywanie starych zdjęć i niesprawdzonych informacji, by dyskredytować odnawialne źródła energii powoduje rozmycie dyskusji dotyczących zmian klimatu. Społeczeństwo musi podjąć działania, by ograniczać swój wpływ na środowisko. Potrzebna jest rzetelna i otwarta debata, oparta o naukowe fakty. Pytanie czy lepiej korzystać z OZE czy na przykład z nowoczesnej energetyki jądrowej pozostaje wciąż otwarte. W związku z tym powinniśmy unikać szerzenia fałszywych danych i pilnować, by merytoryczna dyskusja nie została rozbita przed dezinformację.
Wcześniej, informacje o zatrzymaniu w Niemczech produkcji energii ze Słońca i wiatru zdementował portal AFP Sprawdzam.
Źródła
Pine.org.pl: https://www.pine.org.pl/wp-content/uploads/pdf/transf_energ_niemcy.pdf
Dw.com: 1. https://www.dw.com/pl/niemcy-coraz-wi%C4%99cej-ekopr%C4%85du-coraz-mniejsza-emisja-co2/a-51920648; 2. https://www.dw.com/pl/niemcy-co-hamuje-transformacj%C4%99-energetyczn%C4%85/a-52564845
AFP Sprawdzam: https://sprawdzam.afp.com/nie-nadejscie-zimy-w-niemczech-nie-sparalizowalo-dostaw-z-odnawialnych-zrodel-energii
Energy-charts.info: https://energy-charts.info/charts/power/chart.htm?l=en&c=DE&week=05&source=all
Fotowoltaikaonline.pl: https://fotowoltaikaonline.pl/porady/jaki-wplyw-ma-temperatura-na-dzialanie-paneli-fotowoltaicznych
AFP Fact Check: https://factcheck.afp.com/german-solar-wind-power-did-not-fail-cold-weather
