W mediach społecznościowych krąży zdjęcie przedstawiające rzekomy ukraiński plakat rekrutacyjny. Ma on zachęcać osoby w kryzysie bezdomności oraz bezrobotnych z USA do wstąpienia w szeregi ukraińskiego Legionu Międzynarodowego. Jak twierdzi wielu internautów, znajduje się on w nowojorskim metrze. Plakat został jednak sfabrykowany, a żadna z ukraińskich instytucji nie prowadzi tego typu kampanii rekrutacyjnej.
Zdjęcie przedstawiające omawiany plakat zaczęło krążyć w mediach społecznościowych 4 kwietnia 2023 roku, kiedy to pojawiło się na kontach znanych z powielania prorosyjskiej propagandy. Niektóre wpisy na Twitterze uzyskały tysiące udostępnień. Większość z nich napisana była w języku angielskim. Fotografię odnajdziemy również na rosyjskim portalu społecznościowym vKontakte. Sfałszowany plakat dotarł też na polskiego Twittera.
Szczegóły zdjęcia
Pierwszym krokiem, jaki podjęliśmy, aby zweryfikować prawdziwość plakatu, było przyjrzenie się samemu zdjęciu. W górnej części fotografii znajduje się numer telefonu do Departamentu Pracy stanu Idaho (1). Po prawej natomiast tekst informacyjny dla osób bezrobotnych (2). Wygląda na to, że plakat najprawdopodobniej powieszony został w bliżej niezidentyfikowanym amerykańskim urzędzie pracy. Gdy przyjrzymy się bliżej, okazuje się, że po prawej stronie znajduje się logo Międzynarodowego Legionu Obrony Terytorialnej Ukrainy (3) oraz logo Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy (4). Na dole natomiast widnieje numer do ukraińskiej ambasady w Waszyngtonie (5).
Numer ten można znaleźć na stronie Legionu w zakładce rekrutacyjnej dla osób z USA. Warto natomiast zauważyć, że standardowy format zapisu amerykańskich numerów telefonicznych jest dziesięciocyfrowy. Wydaje się, że w przypadku autentycznej reklamy skierowanej do Amerykanów użyto by właśnie takiego zapisu zamiast formatu widocznego na plakacie, który zawiera numer kierunkowy do Stanów Zjednoczonych. Najprawdopodobniej ktoś po prostu postanowił przekleić numer ze strony ambasady, nie zastanawiając się nad tym, jaki format jest znany Amerykanom.
Informacje o tym, że plakat znajduje się w nowojorskim metrze, można zweryfikować dość łatwo. Krótkie wyszukiwanie w Google wnętrz wagonów kolei podziemnej w Nowym Jorku szybko pokazuje nam, że nie wyglądają one tak jak na fotografii. Przestrzeń reklamowa również prezentuje się zupełnie inaczej. Poniżej zobaczyć można kilka przykładów.
Czy to naprawdę ukraiński plakat rekrutacyjny?
Po zidentyfikowaniu numeru telefonu jako należącego do ukraińskiej ambasady w Waszyngtonie skierowaliśmy do niej zapytanie w tej sprawie. Odpowiedź otrzymaliśmy już po kilku godzinach. Przedstawicielka placówki, Halyna Yusypiuk, zaprzeczyła, jakoby plakat miał cokolwiek wspólnego z ukraińskimi instytucjami:
Plakaty, o których mowa, nie są prawdziwe. Ani MSZ Ukrainy, MON, ani Ambasada nigdy nie wyprodukowały żadnych materiałów marketingowych dotyczących rekrutacji obywateli USA do Legionu. Ten przypadek ma zostać zbadany przez lokalne służby bezpieczeństwa.
Wspomniała również, że:
Od początku wojny tysiące Amerykanów zwracało się do ambasady w celu uzyskania informacji na temat możliwości wstąpienia do Sił Zbrojnych Ukrainy. Wielu z nich podpisało kontrakt z Ministerstwem Obrony Ukrainy i jest teraz częścią naszej walki o wolność i niepodległość. Nie są najemnikami, którzy przyjeżdżają zarobić pieniądze. To ludzie, którzy podpisali oficjalny kontrakt z Siłami Zbrojnymi Ukrainy – ludzie dobrej woli, którzy pomagają Ukrainie w walce o naszą niepodległość. Niektórzy z nich zapłacili najwyższą cenę w obronie naszych wspólnych wartości. Ukraina wysoko ceni każdego członka Legionu, a także wszystkich obywateli amerykańskich, którzy wspierają Ukrainę.
Podobne zaprzeczenie od przedstawiciela Legionu otrzymał również portal Gwara Media. Wskazuje się w nim, że żadna ukraińska instytucja nie posiada informacji o tym plakacie i nikt nie autoryzował jego powielania.
Warto zaznaczyć, że sama treść plakatu również jest myląca. Sugeruje ona, że wstąpienie do Legionu wiąże się z dużymi korzyściami finansowymi. Jednak z nieoficjalnych informacji wynika, że płaca jest minimalna i może wynosić zaledwie 230$. Co również zupełnie zaprzecza rosyjskim narracjom, że legioniści to najemnicy chcący tylko zarobić na konflikcie.
Niektórzy użytkownicy mediów społecznościowych oraz portale wskazują na to, że zdjęcie mogło zostać poddane obróbce. Nie wykluczamy takiej możliwości, jednak dowody nie są rozstrzygające. Hipoteza o tym, że ktoś zaprojektował i umieścił bez zgody plakat w jednym z amerykańskich urzędów pracy, jest dość prawdopodobna. Następnie zdjęcie mogła wykonać osoba odpowiedzialna za jego powieszenie albo przypadkowy przechodzień, który nie zdawał sobie sprawy, że ma do czynienia z fałszywką.
Podsumowanie
Wszystko wskazuje na to, że plakat został sfabrykowany z zamiarem oczernienia wysiłku obronnego Ukrainy oraz przedstawienia jej jako bezwzględnego tworu, który gotów jest poświęcać życie osób w kryzysie bezdomności. Jak się jednak okazuje, nie został on stworzony przez żadną ukraińską instytucję. Legion Międzynarodowy, ukraińskie MSZ oraz ambasada w Waszyngtonie nie autoryzowały takiego przekazu, nigdy też nie tworzyły tego typu materiałów promocyjnych. Należy więc uznać sam plakat za fabrykację i nie przedstawiać go jako oficjalnego stanowiska władz Ukrainy.
Źródła
Ambasada Ukrainy w USA: https://usa.mfa.gov.ua/en
Międzynarodowy Legion Obrony Terytorialnej Ukrainy: https://fightforua.org/
Gwara Media: https://gwaramedia.com/ogoloshennya-pro-nabir-v-internaczionalnij-legion-dlya-zahistu-ukraini-u-nyu-jorkskomu-metro/
Snopes: https://www.snopes.com/fact-check/recruitment-poster-international-legion-ukraine/
