Od kilku dni w Internecie ponownie krąży film ze sceną ukrzyżowania pojmanego prorosyjskiego separatysty, którego mieliby się dopuścić żołnierze Pułku „Azow”, paramilitarnego, skrajnie nacjonalistycznego oddziału ukraińskich ochotników. Zbrodnia miała zostać popełniona w pobliżu wsi Shirokino w obwodzie donieckim. Film pochodzi z kwietnia 2015 roku, jednak z powodu aktualnej rosyjskiej agresji na Ukrainę został ponownie wprowadzony do obiegu w sieci. W artykule przedstawiamy nasze wątpliwości dotyczące tego poruszającego materiału.
Brak dowodów
Więcej o naszym systemie oceniania:Pierwsze udostępnienie filmu
Film z ukrzyżowaniem został udostępniony po raz pierwszy 24 kwietnia 2015 roku. Nie zrobili tego bojownicy z Pułku „Azow”, a hakerzy z pro-rosyjskiej grupy Cyber Berkut, którzy wytłumaczyli, że wideo otrzymali na swój adres mailowy. Nie umieścili go jednak w sieci, tylko przekazali bezpośrednio do rosyjskich mediów. Nie został zatem wyemitowany przez Ukraińców. Jest to zastanawiające, ponieważ film zaczyna się wstępem, w którym jeden z zamaskowanych mężczyzn przedstawia grupę żołnierzy jako batalion „Azow”, tymczasem od września 2014 roku batalion przekształcił się w pułk. Informuje on także, że ukarzą ukrzyżowaniem każdego, kto będzie kolaborował z separatystami. Wideo kończy się zaraz po podpaleniu krzyża, zanim płomienie dosięgły wiszącego na nim człowieka. Nie wiemy kim jest ukrzyżowany, ani co dalej się z nim stało. Mimo zapewnienia o nieuchronnej karze dla innych kolaborantów, do sieci nie trafiło żadne inne podobne nagranie, jednakże rosyjska machina propagandowa zadbała o to, aby wideo dotarło do jak najszerszej opinii publicznej w Rosji i na świecie.
Pułk „Azow” zaprzecza
Już następnego dnia Pułk „Azow” zaprzeczył, aby miał cokolwiek z tym wydarzeniem wspólnego i oskarżył stronę rosyjską o wojnę informacyjną wymierzoną w Ukrainę. Wyraził też chęć, aby wesprzeć ukraińskie i międzynarodowe śledztwa w celu wyjaśnienia tej sprawy. W oświadczeniu przedstawiciele pułku przedstawiają również szereg różnic dotyczących umundurowania i uzbrojenia nagranych żołnierzy w porównaniu do wyposażenia członków Pułku „Azow”. Dotyczyło to między innymi rozmiaru szewronu, czyli naszywki z symbolem pułku, na ramieniu munduru jednego z żołnierzy, który był dużo większy w porównaniu z oryginalnym symbolem.
Poprzednie rzekome ukrzyżowanie
Rzekome ukrzyżowanie, którego mieliby się dopuścić żołnierze Pułku „Azow” nie było pierwszą tego typu historią upublicznioną przez Rosjan. Rok wcześniej opublikowali wywiad z Galiną Pishnyak. 12 lipca 2014 roku w państwowym Pierwszym Kanale kobieta powiedziała, że po wkroczeniu do miasta Słowiańsk, armia ukraińska miała dokonać egzekucji trzyletniego chłopca i jego matki, ponieważ jej mąż walczył u boku separatystów. Twierdziła, że chłopiec został ukrzyżowany, podczas gdy jego matkę przywiązano do czołgu i zaciągnięto na centralny plac. Mimo że kobieta powoływała się na wielu naocznych świadków, nikt nie potwierdził, że takie wydarzenie miało miejsce.
Mistyfikacja była weryfikowana między innymi przez serwis StopFake.org. W czasie przejmowania Słowiańska przez siły ukraińskie na miejscu był niezależny rosyjski reporter Timur Olevskiy. Jak możemy przeczytać w jego relacji, mieszkańcy byli wdzięczni żołnierzom ukraińskiej armii za pomoc humanitarną w postaci dostarczonego jedzenia. Nie potwierdził żadnych demonstracyjnych egzekucji.
Pułk „Azow” a neonazizm
Żołnierze walczący w Pułku „Azow” nie kryją się ze swoimi faszystowskimi skłonnościami. W swoim godle mają jeden z emblematów SS – Wolfsangel (niem. Wilczy Hak). Pierwszy dowódca pułku, Andrij Biłecki, tak pisał w swoim artykule programowym:
„Cały nasz nacjonalizm jest niczym – zamkiem na piasku, bez opierania się na fundamencie krwi, fundamencie Rasy. […] W związku z tym leczenie naszego organizmu narodowego musi rozpocząć się od Rasowego Oczyszczenia Narodu. A potem zdrowy Duch Narodowy odrodzi się w zdrowym ciele Rasowym, a wraz z nim kultura, język i wszystko inne. Oprócz kwestii czystości musimy także zwrócić uwagę na kwestię pełni Rasy. Ukraińcy są częścią (i jedną z największych i najwyższej jakości) Europejskiej Białej Rasy.”
Kongres USA zakazał sprzedaży broni przeznaczonej dla Azowa z powodu wyznawania ekstremistycznych i skrajnie prawicowych ideologii. Wcześniej republikanin Max Rose, przekonał 39 deputowanych z Kongresu USA do podpisu pod listem do szefa Departamentu Stanu Mike’a Pompeo z żądaniem, by Pułk „Azow” został dopisany do listy zagranicznych grup terrorystycznych.
Andrij Biłecki, podczas zjazdu założycielskiego nacjonalistycznej Partii Korpusu Narodowego, dystansował się od neonazistowskich sympatii części członków pułku mówiąc, że chodzi o „pozerstwo” młodzieży, a nie stanowisko polityczne oraz że zwolenników skrajnie prawicowej ideologii jest w „Azowie” kilka procent i nie dotyczy to dowództwa pułku.
W wyborach samorządowych w 2020 roku Korpus Narodowy zdobył 18 mandatów radnych w całej Ukrainie dzięki 0,04% wszystkich uzyskanych głosów.
Podsumowanie
Brak jednoznacznych dowodów na to, że omawianą egzekucję przeprowadzili Ukraińcy z Pułku „Azow”. Do czasu pojawienia się takowych nie można zatem traktować go jako materiału wiarygodnego i autentycznego. Film został upubliczniony przez rosyjską prorządową telewizję i od tamtej pory służy jako uzasadnienie rosyjskiej agresji na Ukrainę. Przedstawiciele Pułku „Azow” zdementowali informację, jakoby to oni byli uczestnikami tych scen i oskarżyli Rosję o wojnę informacyjną przeciwko Ukrainie.
Niestety materiał ten udostępniany jest również na polskich stronach i mediach społecznościowych, stanowiąc narzędzie w antyukraińskiej narracji, która ma na celu osłabienie chęci niesienia pomocy humanitarnej ukraińskim uchodźcom oraz ma na celu usprawiedliwienie rosyjskich działań wojennych w Ukrainie.
Źródła:
The Interpreter: https://www.interpretermag.com/ukraine-live-day-431-renewed-fighting-continues-with-heavy-weapons-reportedly-used/#8042
StopFake.org: https://www.stopfake.org/en/lies-crucifixion-on-channel-one/
Republic: https://republic.ru/posts/42838
Reporting Radicalism: https://reportingradicalism.org/ua/dovidky/fizychni-osoby/andrii-biletskyi-holova-partii-natsionalnyi-korpus
Foreign Policy: https://foreignpolicy.com/2019/11/01/congress-max-rose-ukraine-azov-terrorism/
Gazeta Prawna: https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1439737,pul-azow-ukraina-strefa-wplywow.html
